در میان محلههای شهر کاشان یکی از خانههای تاریخی، خانه اسباببازیها و عروسکهای خیمهشببازی ایران شده است. «مبارک» هم که صاحب این خانه است،شما را در بازدید از آن همراهی میکند. لذت نمایش مبارک در معرفی موزه اسباببازی و عروسکهای خیمهشببازی به همراه بازدید از خانواده عروسکهای خیمهشببازی و اسباببازیهای دستساز تاریخی ایران، این خانه تاریخی را به یکی از متفاوتترین موزههای شهر کاشان تبدیل کرده است. عروسکهای خیمهشببازی و اسباببازیهای بومی کشور حالا یک موزه ویژه برای خود دارند. نخستین موزه تخصصی اسباببازیها و عروسکهای خیمهشببازی یکی از موزههای تازهتاسیس در شهر تاریخی کاشان است. موزهای که به همت فرد علاقهمند در حوزه عروسکهای کشور راهاندازی شده است. امیر سهرابی، مدیر این موزه جرقه ابتدایی برپایی این موزه را مربوط به یک کار پژوهشی میداند و میگوید: «با یک گروه پژوهشی در مورد سرگرمی و بازیهای کل کشور کار میکردیم که نتیجه آن پنج جلد کتاب «وازیگاه» شد که انتشارات آروند آن را به چاپ رساند. هنگام پژوهش روی آن پروژه متوجه شدم عروسکهای ایرانی فراموش شدهاند و به همین دلیل به این حوزه علاقهمند شدم.»
سهرابی که به شهرهای مختلف برای پیدا کردن عروسکها و اسباببازیهای کشور سفر کرده، یکی از نخستین سفرهایش را عاملی برای جدیشدن تصمیمش میداند و میگوید: «در یکی از نخستین سفرهایم به دنبال عروسکها و اسباببازیها در استان اصفهان، توانستم بخش مهمی از مجموعهام را که عروسکهای خیمهشببازی با قدمت 150 سال است، پیدا کنم. پیداکردن این عروسکها انگیزهام به این کار را دوچندان کرد.»
عروسکهایی که سهرابی به همراه همسرش با هزینه شخصی گردآوری کرده، حالا در موزهشان به نمایش گذاشته شده، موزهای که بدون حمایتهای دولتی یا اسپانسر تنها با همت خانواده سهرابی برپا شده است. او درباره مشکلاتی که در راه برپایی موزه داشته چنین میگوید: «سازمان میراث فرهنگی باید قبل از افتتاح این موزه ما را همراهی میکرد، اما ما موزه را با هزینههای شخصی افتتاح کردیم و منتظر بودیم تا بعد از افتتاح، سازمان اقدام به حمایت کند که هنوز اتفاقی نیفتاده است.»
او تمام عروسکهای بومی کشور را دارای ارزش ثبتی میداند و میگوید: «عروسکهای تمام نقاط کشور ارزش ثبت جهانی دارند و باید نمونههای ناب آن را انتخاب، پژوهش و معرفی کرد.» سهرابی همچنان به پژوهش درباره عروسکها تاکید میکند و ادامه میدهد: «به عروسکهای خیمهشببازی علاقه ویژهای دارم و در حال پژوهش درباره اشتراکات خیمهشببازی ایران با هند و اروپا بهویژه ایتالیا هستم.»
مهاجرت به کاشان به عشق موزه
امیر سهرابی، مدیر موزه حالا یک سالی است که به کاشان مهاجرت و موزه خود را در یکی از مناطق تاریخی شهر افتتاح کرده است. او درباره انتخاب شهر کاشان میگوید: «برای برپایی موزه دو شهر ابیانه و ماسوله را مدنظر گرفتم. به شهر تاریخی ابیانه علاقه زیادی داشتم اما زمستانهای سرد آن باعث تعطیلی موزه در فصل سرما شد. به دنبال پیداکردن مکان مناسب برای موزه، بازدیدی از بافت تاریخی شهر کاشان داشتم، به این شهر علاقهمند شدم و تصمیم گرفتم موزه را در کاشان راهاندازی کنم.»
حالا محل موزه اسباببازی و عروسکهای خیمهشببازی در کاشان خانه تاریخی علامه فیضی، روحانی و شاعر دوره قاجار است. سهرابی که این خانه را خریداری کرده و خود نیز در آنجا ساکن شده است، درباره این خانه میگوید: «پس از انتخاب شهر کاشان، این خانه را در منطقه تاریخی شهر یافتیم. هر چند تعدادی خانه تاریخی در اختیار شهرداری و میراث کاشان است اما آنها این محلها را برای برپایی موزه در اختیار ما قرار ندادند. سرانجام این خانه را با هزینه شخصی خریداری و مرمت کردیم تا بتوانیم موزه را در آن برپا کنیم.»
نخستین موزه تخصصی اسباببازی و عروسکهای خیمهشببازی اواخر مهرماه امسال افتتاح شد. در بخش عروسکهای این موزه مجموعه قدیمی عروسکهای خیمهشببازی از حدود 150 سال پیش در کنار عروسکهای محلی کشور از خراسان، گیلان، ترکمن، بوشهر، مازندران، ایلام، قشقایی و... به نمایش گذاشته شده است. نمونهای از عروسکهای کشورهایی چون هند، تونس، اندونزی و... نیز میهمان این بخش از موزه هستند. در کنار این قسمت در بخش اسباببازی، نمونههایی از اسباببازیهای دستساز و قدیمی مناطق مختلف کشور با قدمت حدود 100 ساله در کنار نخستین اسباببازیهای فلزی و پلاستیکی ساختهشده در کارخانه به نمایش گذاشته شده است. همچنین این موزه فروشگاهی از اسباببازیهای بومی دارد و در کنار برپایی نمایش خیمهشببازی، کارگاهی برای ساخت عروسک توسط بازدیدکنندگان از قسمتهای هیجانانگیز این موزه است.این موزه در شهر کاشان، خیابان علامه، روبهروی خانه تاریخی طباطبایی قرار دارد و بهای بلیت آن چهار هزار تومان است.
***
موزه تازهتاسیس اسباببازی و عروسکهای خیمهشببازی جای خود را میان جاذبههای گردشگری شهر تاریخی کاشان باز کرده است. موزهای که مدیر آن در چینش و معرفی آن نگاهی به موزههای دنیا دارد، حالا قبل از ثبت موزه در نقشه گردشگری کاشان و حتی بدون داشتن سایت و تبلیغات،توجهها را به خود جلب کرده و به یکی از دیدنیهای کاشان که تجربه متفاوتی از موزه را به همراه دارد،تبدیل شده است.
.gif?v=0)
