شهر کردنشین شنگال که در ادبیات رسمی اعراب عراق از آن به نام سنجار یاد میشود، مهمترین دیار و در عین حال مکان مقدس آیینی و فرهنگی کردهای ایزدی است که شاید تا چند ماه پیش کسی از آنها نامی نشنیده بود و نمیدانست که چنین اقلیتی در آنجا زندگی میکنند. اما بعد از حملات بیرحمانه داعش که پس از دوران تسخیر موصل روی داد، در کمال ناباوری، این شهر توسط تروریستها اشغال شد، نیروهای پیشمرگه کرد پا به فرار گذاشتند و هزاران تن از ایزدیها آواره کوهستان شدند. براساس آمارهای رسمی بیش از هزار تا هزار و 500 نفر از زنان و دختران ایزدی به اسارت داعشیها درآمدند. چند شاهد عینی در گفتوگو با رسانههای کردی اعلام کردهاند که تعدادی از این زنان و دختران بیگناه پس از آنکه توسط داعشیها مورد تجاوز قرار گرفتهاند، اقدام به خودکشی کردهاند و هنوز هم از سرنوشت بیش از هزار نفر از آنان اطلاعی در دست نیست. خود ایزدیها از این واقعه بهعنوان هفتاد و سومین نسلکشی ایزدی یاد کردهاند و این رویداد پیش از هر چیز موجب آن شد که اقلیم کردستان عراق به رهبری مسعود بارزانی و نیروهای پیشمرگه تحت فرمان او مورد انتقادات تند قرار بگیرند و فضا برای مصادره به مطلوبهای هدفمند و رقابتهای تند بین حزب دموکرات کردستان و پکک، بیش از پیش مهیا شود.طی روزهای اخیر با حملات منظم نیروهای پیشمرگه کرد به فرماندهی شخص مسعود بارزانی و با حمایت نیروهای ائتلاف ضدداعش، بالاخره کردها یک بار دیگر وارد شنگال شدند و داعشیها پا به فرار گذاشتند. آزادسازی شنگال از چند منظر دارای ابعاد مهم و تاثیرگذاری است که میتوان به برخی از آنها شاره کرد:
1- این اقدام نیروهای پیشمرگه، تا حد زیادی موجب بازسازی اعتبار از دست رفته این نیروهای کردی شد. در شرایط کنونی که بارزانی با مشارکت در دفاع از کوبانی سوریه، اعتبار ویژهای پیدا کرده، آزادسازی شنگال نیز امتیازات دیگری برایش محسوب میشود.
2- آزادسازی موصل زمینههای روانی و نظامی لازم برای حمله به موصل و پس گرفتن این شهر مهم را فراهم میکند و با توجه به اشراف کوههای شنگال بر مناطق کردنشین قرار گرفته در مرزهای شمالی سوریه، کردها و ارتش عراق از دست بالایی در دفاع منطقهای برخوردار میشوند.
3- نیروهای پکک که به طرز جدی به دنبال استقرار در شنگال و اصرار بر ضرورت تاسیس خودگرانی ایزدیان بودند، هماکنون در شرایط دشوارتری قرار گرفتهاند و نمیتوانند همچون سابق به تندی، نیروهای پیشمرگه را به بیکفایتی متهم کنند.
4- اقدام هوشیارانه نخست وزیر عراق حیدرالعبادی در صدور پیمان تبریک برای آزادسازی شنگال، نشان داد که اربیل و بغداد در شرایطی نیستند که همچون سابق به ضدیت و مخالفت ادامه دهند و خاطرات تلخ دوران تنشهای مالکی– بارزانی را یک بار دیگر در اذهان عمومی تداعی کنند. حالا دولت مرکزی عراق و اقلیم کردستان به خوبی میدانند که هر دو به هم نیاز دارند و لازم است به جای صفآرایی علیه همدیگر، درمقابل دشمن مشترکی به نام داعش متحد شوند.
5- آزادسازی شنگال موجب میشود که سیل کمکهای تسلیحاتی غرب به نیروهای پیشمرگه ادامه پیدا کند و کردها از توان نظام و دفاعی بیشتری برخوردار شوند.
6- شکست داعش در شنگال، موجب از دست رفتن هیمنه جعلی این گروه تروریستی شد و این عملیات نشان داد بیرون راندن تکفیریها از مناطق دیگر نیز، شدنی است.
7- مسعود بارزانی در عملیات مزبور شخصا مسئولیت فرماندهی عملیات را برعهده گرفت و این موضوع میتواند در ماههای آینده، موجب شود که بارزانی یک بار دیگر با بهانه قرار دادن مسائلی همچون ضرورت ایجاد هماهنگی و وحدت کلمه، دوباره پست ریاست اقلیم را در دستان خود بگیرد و به این ترتیب همچنان بهعنوان مرد شماره یک اقلیم بر اریکه قدرت بماند.
شماره ۱۵۵۳ |
صفحه ۴ |
دانشگاه
دانلود این صفحه
آزادسازی شنگال و تاثیرآن بر تحولات عراق
محمدعلی دستمالی، کارشناس مسائل سیاسی











