هر مکان و موقعیتی لباس و پوشش خاص خود را می‌طلبد؛ معمولا با لباسی که در یک میهمانی باشکوه شرکت می‌کنید، در محل کار حاضر نمی‌شوید. این مساله شاید در ظاهر خیلی ساده و پیش‌پاافتاده باشد، اما درحقیقت درک آدمی را از موقعیتی که در آن قرار گرفته، نشان می‌دهد، محیط تحصیل اعم از مدرسه و دانشگاه هم از این امر مستثنی نیست. معمولا در تمام مدارس دنیا، کودکان و دانش‌آموزان با اونیفرم‌های یک‌شکل به مدرسه می‌روند و همگی به لحاظ پوشش ظاهر یکسانی دارند. این روند تقریبا تا دوران دبیرستان هم ادامه می‌یابد اما در دوران دانشگاه کمی وضعیت متعادل‌تر شده و جز درموارد خاص لباس یک‌شکلی برای دانشجویان در نظر گرفته نمی‌شود اما به دلیل حضور دانشجویان در دانشگاه برای آموختن علم، معمولا قوانینی بر این مساله حکم‌فرماست و دانشجویان باید در همان راستا حرکت کنند و یک پوشش منطقی داشته باشند.
کد پوشش در دنیا
در دنیا اصطلاحی به نام dress code یا کد پوشش مورداستفاده قرار می‌گیرد که درباره قوانین پوششی است و کشورها از آن در موقعیت‌های مختلف استفاده می‌کنند. طبق این کد، محیط‌های مختلف و مشاغل از قوانین پوششی یکسانی پیروی می‌کنند تا نوعی یکپارچگی بین آنها برقرار شود. البته این کد پوشش در هر فرهنگ و مذهبی متفاوت است و معمولا مردم هر کشور براساس قوانین پوششی که در آن وضع می‌شود، رفتار می‌کنند. این کدها درواقع نمادی از کلاس اجتماعی، هویت فرهنگی و رویکرد مردم آن کشور به راحتی، سنت و وابستگی‌های سیاسی و مذهبی است. استفاده از کدهای پوششی در نظام آموزشی کشورها علاوه‌بر اینکه محیط را رسمی‌تر می‌کند، با یکسان کردن پوشش افراد، تجمل‌گرایی را هم سرکوب کرده و در آن محیط فاصله بین فقیر و ثروتمند را کم می‌کند تا همه افراد به‌طور یکسان در کنار هم به علم‌آموزی بپردازند و از فخرفروشی به هم بپرهیزند، به‌عنوان مثال در کشور ما که کشوری مسلمان و دارای عقاید خاص مذهبی است، استفاده از روسری یا مقنعه یا لباس پوشیده برای زنان جزء کدهای پوششی به حساب می‌آید.
مخالفان و موافقان
به گزارش researchgate، بسیاری از مدارس دنیا از کدهای پوششی برای یکدست شدن لباس دانش‌آموزان استفاده می‌کنند، اما این مساله برای دانشجویان در محیط‌های دانشگاهی کمی چالش‌برانگیز است و طرفداران و منتقدان زیادی دارد. از یک‌سو، برخی بر این باورند که اعمال سیاست کد پوششی می‌تواند محیط آموزشی سالمی را برای دانشجویان ایجاد کند و از طرفی، با مخالفت‌هایی از سوی دانشجویان و خانواده‌های آنها روبه‌رو می‌شود، زیرا آنها معتقدند این کار محدودیت‌های زیادی سر آنها قرار می‌دهد. در مطالعاتی که روی چند دانشگاه و دانشجویان مختلف انجام شده، بیشتر دانشجویان هم‌عقیده بودند که استفاده از لباس یکدست با ظاهری مشابه برای حضور در دانشگاه احتمال تبعیض بین دانشجویان با طبقه‌های اقتصادی مختلف از نظر اجتماعی را کاهش می‌دهد و فقیر و ثروتمند در کنار هم به تحصیل می‌پردازند، بدون اینکه درباره آنها قضاوتی صورت بگیرد. علاوه‌بر این، با این کار شخصیت همه آنها حفظ می‌شود و آنها در محیطی سالم و به دور از تبعیض‌ها و دغدغه‌ها به درس خواندن و تحقیق و مطالعه مشغول می‌شوند. اما از طرف دیگر، بیشتر دانشجویان در یک موضوع اتفاق‌نظر دارند و آن، اینکه پوشیدن مداوم یک لباس تکراری و شبیه به هم باعث دلزدگی و خستگی در آنها می‌شود. البته، زمانی استفاده از لباس فرم مشترک برای دانشجویان می‌تواند موثر واقع شود که آنها به اهمیت وجود آن پی ببرند و با پوشیدن آن احساس آرامش کنند.
کد پوشش تنها لباس فرم نیست
با وجود اینکه کد پوشش به‌طور کلی به معنای فرم لباس مشترک و رسمی است، اما الزاما به این معنا نیست که دانشگاه‌ها باید از فرم لباس یکسانی استفاده کنند بلکه چیزی که بیشتر مدنظر است، استفاده از لباسی مناسب، هوشمندانه و رسمی است که مناسب با حضور در محیط دانشگاه باشد. از آنجا که دانشجویانی با پس‌زمینه‌ها و فرهنگ‌های مختلف در هر دانشگاهی تحصیل می‌کنند، بهره‌مندی از کد پوشش می‌تواند نوعی یکپارچگی در آنها ایجاد کرده و از افتراق بین آنها جلوگیری کند. بیشتر دانشگاه‌های دنیا ازجمله دانشگاه‌های آمریکا، لباس فرم مشترکی برای دانشجویان خود ندارند. اما در این میان استثنائاتی هم وجود دارد که شامل موسسات و دانشگاه‌های نظامی می‌شود. در این دانشگاه‌ها، همه دانشجویان لباس فرم مشترک می‌پوشند. معمولا در دیگر دانشگاه‌های دنیا، پوشش بیشتر دانشجویان شلوار جین و پیراهن معمولی به همراه کفش ورزشی یا بوت است.
پوشش در دانشگاه‌های دنیا
در قوانینی که برای نوع پوشش دانشجویان دانشگاه «ناتینگهام ترنت» وضع شده، علاوه‌بر دانشجویان، اعضای هیات‌علمی هم شامل این قوانین می‌شوند. تمام اعضای هیات‌علمی علاوه‌بر اینکه باید لباسی مناسب با محیط دانشگاه بپوشند، باید مدل موهایشان را هم به‌گونه‌ای کوتاه کنند که به آنها ظاهری آراسته و موقر بدهد. لباس نامناسب و ناهنجار و استفاده از هرگونه پوشش یا حجابی که بخشی از ظاهر آنها را بپوشاند، برای اعضای هیات‌علمی منع شده است. همچنین مدل موی شانه‌نکرده و ژولیده هم برای آنها ممنوعیت دارد. از سوی دیگر، دانشجویان این دانشگاه هم باید برای حضور در محیط دانشگاه و حفظ شأن دانشگاه قوانینی را رعایت کنند. دانشگاه برای حضور دانشجویان در آمفی‌تئاترها و محل‌های سخنرانی، کلاس‌های درس، آزمایشگاه‌ها، کارگاه‌ها، کتابخانه و اداره‌ها ممنوعیت‌هایی را وضع کرده که رعایت آن از سوی دانشجویان الزامی است. دانشجویان باید از پوشیدن تی‌شرت‌های آستین‌کوتاه، زیرپیراهنی، شلوارهای کوتاه، لباس‌هایی با عبارت‌های چاپی نامناسب و مخرب و لباس‌های کوتاه، دمپایی و صندل‌های بدون بند در قسمت پاشنه خودداری کنند. در ادامه این قوانین، همه دانشجویان باید به‌گونه‌ای در دانشگاه حاضر شوند که چهره آنها کاملا قابل‌شناسایی بوده و پوشیده نباشد؛ به‌عنوان مثال از ورود دانشجویانی که ماسک یا کلاه ایمنی موتور یا حجاب و پوشش استفاده می‌کنند، جلوگیری می‌شود.
به گزارش kent، دانشگاه «کنت استیت» هم طبق کدهای پوششی که برای خود در نظر گرفته، برای اعضای هیات‌علمی خود هم مقررات خاصی دارد و آنها باید برای حضور در دانشگاه لباسی رسمی بپوشند. آنها باید از پوشیدن ساق به جای شلوار و کفش‌های لاانگشتی لاستیکی هم خودداری کنند، همچنین فقط روزهای جمعه می‌توانند شلوار جین بپوشند. اعضای هیات‌علمی مقاطع کارشناسی و دکتری فقط موظف به پوشیدن لباس و جلیقه‌های اداری هستند. اما دانشجویان مقطع کارشناسی و فارغ‌‌التحصیل موظفند لباسی معمولی و مناسب حضور در دانشگاه مانند لباس و جلیقه بپوشند.
به گزارش وب‌سایت دانشگاه منچستر، پوشیدن تی‌شرت‌هایی که روی آنها شعار نوشته شده باشد، لباس‌های نازک و بدن‌نما، استفاده از عطرهایی با بوی تند و پوشش‌هایی که بیشتر صورت را بپوشاند و استفاده از نقاب و کلاه پوشیده هم ممنوع است. اما استفاده از حجابی که تنها مو و قسمت بالایی سر را بپوشاند از نظر قوانین پوششی این دانشگاه موردقبول است. دانشجویان به‌ویژه در مواقعی چون برگزاری امتحانات باید با چهره‌ای کاملا مشخص و بدون پوشش وارد دانشگاه شوند.
دانشگاه «همپتون» هم برای پوشش دانشجویان مقرراتی دارد، به‌طوری که اگر پوشش و رفتار آنها نامناسب باشد و حداقل استانداردهای دانشگاه را رعایت نکنند، مسئولان دانشگاه از ادامه پذیرش آنها در کلاس‌ها خودداری می‌کنند. آنها باید در همه مواقعی که در دانشگاه حضور دارند، پوششی منظم داشته باشند. طبق قوانین وضع‌شده در این دانشگاه، دانشجویان در کلاس‌های درس، کافه، مرکز تجمع دانشجویان و اداره‌های دانشگاه باید پوششی منظم و معمولی داشته باشند. این لباس معمولی، پوششی را شامل می‌شود که دانشجو نیاز به استفاده از پیراهن رسمی یا کراوات ندارد اما نباید شلوار جین، شلوار کوتاه و کفش ورزشی بپوشد. این پوشش برای خانم‌ها شامل دامنی با حداقل قد تا زانو و شلواری به غیر از جین و پیراهنی آراسته است. همچنین دانشجویان در مصاحبه‌ها هم باید یک لباس رسمی اداری بپوشند، اما در فعالیت‌های اجتماعی و تفریحی می‌توانند از لباس‌های معمولی‌ای که ذکر شد و لباس‌های غیررسمی استفاده کنند. دانشگاه «همپتون» همچنین ممنوعیت‌هایی را برای پوشش دانشجویان در محیط دانشگاه اعلام کرده است: «استفاده از کلاه‌های بافتنی لبه‌دار، کلاه‌هایی که از پیشانی تا تمام سر را می‌پوشانند، کلاه‌هایی که مانند کلاه کشیشان باشد، شلوارهای فاق‌کوتاه، شلوارهایی که قد کوتاه دارند، تمام انواع شلوار جین، پوشش‌هایی حاوی عبارت‌ها و تصاویر ناهنجار و مخرب و حاوی شعار، زیرپیراهنی در رنگ‌های مختلف و لباس‌های ورزشی.»
به گزارش universityworldnews، دانشگاه Zambeze در موزامبیک، هم قوانینی برای پوشش دانشجویان خود اعلام کرده است. طبق قوانین این دانشگاه، مدل موی دندانه‌ای، پوشیدن صندل، شلوار کوتاه و لباس تنگ و چسبان ممنوعیت دارد.
علاوه‌بر این، در دانشگاه «لاگوس» واقع در نیجریه هم قوانینی برای پوشش دانشجویان وضع شده که طبق آن، دانشجویان از پوشیدن لباس‌های تنگ، نازک و بدن‌نما، لباس‌های کوتاه و لباس‌های میهمانی منع شده‌اند.
دانشگاه «بحریه» پاکستان هم جزء دانشگاه‌هایی است که برای پوشش دانشجویان خود قوانینی را وضع کرده و دارای کد پوشش است. طبق این قوانین، دانشجویان مرد باید لباس و شلوار معمولی بپوشند و به‌عبارتی شلوار جین و تی‌شرتی که می‌پوشند باید فاقد تصویر، پیغام یا نوشته و تصاویر گرافیکی باشد. پوشیدن صندل هم ممنوعیت دارد. در زمستان هم می‌توانند کت، پلیور، سویشرت و ژاکت بپوشند. درمقابل، دانشجویان خانم هم پوشش خاصی دارند. پوشش آنها از حجابی مانند عبا و چادر تشکیل شده، آنها می‌توانند شلوارهای جین کاملا بلند یا دامن‌های بلند و گشاد بپوشند. استفاده از جواهرات کم و آرایش ملایم برای آنها بلامانع است و پوشیدن کفش و صندل برای آنها مجاز و پوشیدن روسری با همه انواع پوشش‌ها برایشان الزامی است.
