از زمانی که دانشگاه آزاد اسلامی تاسیس شد و آغاز به کار کرد، قریب 36 سال می‌گذرد و طی این سال‌ها با وسعتی که پیدا کرده و 530 واحد دانشگاهی‌ای که دارد، به‌عنوان اولین مرکز آموزشی و پژوهشی در کشور و پنجمین مرکز بزرگ در جهان شناخته می‌شود.

اگر نگاهی به رتبه‌بندی‌های جهانی در سال‌های اخیر بیندازید، به‌طور قطع می‌توانید بر رشد بی‌بدیل دانشگاه آزاد اسلامی در مقایسه با سال‌های گذشته صحه بگذارید. این رشد را به‌ویژه از سال 96 به بعد به‌وضوح می‌توان مشاهده کرد. سیستم رتبه‌بندی شانگهای به‌عنوان یکی از پایگاه‌های معتبر رتبه‌بندی دانشگاه‌های برتر جهان، در سال 2017 دانشگاه آزاد اسلامی را به‌عنوان دومین دانشگاه ایرانی بعد از دانشگاه گیلان در رده 201 تا 300 برترین دانشگاه‌های جهان جای داد. این درحالی است که در همان سال، دانشگاه آزاد اسلامی 20 مرتبه در فهرست موسسه‌های برتر در 52 رشته موضوعی قرار گرفت. از سوی دیگر، در سال 96 هم رده‌بندی دیگری از سوی پایگاه طلایه‌داران علم تامسون رویترز صورت گرفت که در آن، دانشگاه آزاد اسلامی در رده 126 جهان ایستاد و یکی از تاثیرگذارترین دانشگاه‌های علوم کشاورزی و علوم گیاهی و دامی شد.

پایگاه رتبه‌بندی جهانی دانشگاه «گرین‌متریک» هم در سال 2017 حدود 10 دانشگاه برتر ایرانی را جزء سبزترین دانشگاه‌های جهان قرار داد که یکی از آنها دانشگاه آزاد اسلامی بود. زیرساخت‌های سبز مانند استفاده از پوشش گیاهی، فضاهای آموزشی، صرفه‌جویی در مصرف آب و ساختمان‌های هوشمند ازجمله معیارهای انتخاب این مراکز آموزشی بود. کمی که جلوتر بیاییم، پایگاه رتبه‌بندی شانگهای بار دیگر رده دانشگاه‌های برتر دنیا را در زمینه موضوعی اعلام کرد که در این میان، نام تعدادی از دانشگاه‌های ایرانی هم به چشم می‌خورد. در این رده‌بندی معتبر جهانی، نام دانشگاه آزاد اسلامی با 27 رشته در میان برترین دانشگاه‌های دنیا دیده می‌شد.  اوایل سال جاری، معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی براساس رتبه‌بندی اعلام‌شده از سوی پایگاه رده‌بندی ESI رتبه 111 را برای این دانشگاه اعلام کرد، این درحالی است که مدارک موجود حکایت از ارتقای 13 رتبه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی داشت و با توجه به بیش از 60 هزار مقاله‌ای که از این مرکز آموزشی در این پایگاه به ثبت رسیده، رتبه علمی قابل‌ملاحظه‌ای را به خود اختصاص داد.

رتبه این دانشگاه در پایگاه ESI در سال 2014، حدود 758 بود که در مقایسه به سال 2018 صعود چشمگیری را نشان می‌دهد.

رتبه دانشگاه آزاد اسلامی در این پایگاه در سال 2016 هم به 187 رسید که رشد خوبی را نشان می‌داد. تنها یک‌سال و نیم بعد یعنی در سال 2017، این رتبه به 128 ارتقا یافت. علاوه‌بر این، در رتبه‌بندی صورت‌گرفته از سوی مرکز رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان در سال 2018، حدود 12 مرکز آموزشی در ایران در این رده‌بندی قرار گرفتند که نام دانشگاه آزاد اسلامی هم در میان آنها به چشم می‌خورد. امسال هم مانند سال‌های گذشته، پایگاه‌های معتبر جهان رتبه‌بندی دانشگاه‌ها را اعلام کرده‌اند که دانشگاه آزاد اسلامی هم با توجه به ارتقای سطح علمی نسبت به سال گذشته، جایگاه بهتری نسبت به سال‌های قبل به‌دست آورده است.

  پایگاه رتبه‌بندی cwur

پایگاه رتبه‌بندی برترین مراکز دانشگاهی جهان cwur در جدیدترین رتبه‌بندی خود در میان برترین دانشگاه‌های جهان در سال‌های  2018 و 2019، با توجه به معیارهای انتخابی خود، دانشگاه آزاد اسلامی را در رده 371 دنیا قرار داده است. این درحالی است که دانشگاه آزاد اسلامی در رتبه‌بندی cwur در سال 2017 هیچ جایگاهی به خود اختصاص نداده بود. این دانشگاه با امتیاز کلی 75.3 و رتبه استناد 460، رتبه 66 خروجی مقالات و رتبه 406 کیفیت انتشارات توانسته بین 12 دانشگاه‌ بنام  معتبر ایرانی، در مقام نخست بایستد. بعد از دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران در رده‌های دوم و سوم قرار گرفته‌اند.  طبق رتبه‌بندی cwur، دانشگاه تهران رده 461 و دانشگاه علوم پزشکی تهران هم رده 547 دنیا را به خود اختصاص داده‌اند. دانشگاه آزاد اسلامی درحالی در آخرین رده‌بندی این پایگاه رتبه‌بندی رده نخست را بین دانشگاه‌های داخلی از آن خود کرده که در رده‌بندی سال 2017 هیچ جایگاهی را در اختیار نداشته و این خود به معنای پیشرفت علم و ارتقای سطح علمی این دانشگاه در مقایسه با گذشته است.

  پایگاه ر‌تبه‌ بندی usnews

این پایگاه رده‌بندی، یکی از معتبرترین سیستم‌های رتبه‌بندی برترین دانشگاه‌های جهان به شمار می‌رود که هر ساله اسامی برترین و معتبرترین دانشگاه‌های جهان را اعلام می‌کند. در جدیدترین رتبه‌بندی صورت گرفته از سوی این پایگاه که براساس 13 شاخص مشخص شده، دانشگاه آزاد اسلامی روی پله 460 برترین دانشگاه‌های جهان قرار گرفته است. در این رده‌بندی 27 دانشگاه از ایران حضور دارند که درنهایت نام 21 دانشگاه برتر ایرانی در جمع برترین دانشگاه‌های دنیا دیده می‌شود. دانشگاه تهران با امتیاز 48.6 و رتبه جهانی 438 رتبه نخست را بین دانشگاه‌های ایران به خود اختصاص داده که نسبت به رتبه 462 در سال 2018، حدود 24 پله صعود کرده است. در این میان، دانشگاه آزاد اسلامی با امتیاز 47.7 در رتبه 460 جهان قرار گرفته است. در این رده‌بندی، دانشگاه آزاد اسلامی در میان برترین دانشگاه‌های جهان در منطقه، در رده 68 آسیا و در میان دانشگاه‌های داخلی، بعد از دانشگاه تهران، در رده دوم و بالاتر از دانشگاه صنعتی شریف با 44.7 امتیاز جای گرفته است. طبق رتبه‌بندی usnews، دانشگاه آزاد اسلامی در رشته کشاورزی رده 85، در رشته شیمی رده 128، علوم کامپیوتر رده 110، رشته مهندسی رده 31، رشته محیط‌زیست رده 385، علم مواد رده 176، ریاضیات رده 31 و رشته فیزیک در رده 267 قرار گرفته است.

 پایگاه رتبه‌ ‌بندی webometrics

این پایگاه رتبه‌بندی به‌عنوان یک سایت، رتبه‌بندی معتبر دانشگاه‌های برتر جهان را براساس وب‌سایت اینترنتی دانشگاه‌ها انجام می‌دهد. طبق آخرین رده‌بندی صورت‌گرفته از سوی پایگاه رتبه‌بندی webometrics، دانشگاه آزاد اسلامی با 1396 مرتبه حضور در این رتبه‌بندی، در رده 1487 برترین دانشگاه‌های دنیا ایستاده است. این دانشگاه در مقام هجدم بین دانشگاه‌های ایرانی قرار گرفته است. در این رده‌بندی، دانشگاه‌های تهران در رده 419، دانشگاه علوم پزشکی تهران در رده 560 و دانشگاه صنعتی شریف در رده 641 جهان جای گرفته و به ترتیب رتبه اول تا سوم برترین دانشگاه‌های ایران را به خود اختصاص داده‌اند. دانشگاه آزاد اسلامی در این رتبه‌بندی رتبه 6340 را در اثربخشی، رتبه 1835 را در آزادی و رتبه 674 را در برتری‌هایی که داشته، کسب کرده است. این دانشگاه طبق همین رده‌بندی‌ها در مقام 420 برترین دانشگاه‌های آسیایی و رتبه 61 برترین دانشگاه‌های خاورمیانه قرار دارد. 

 پایگاه رتبه‌بندی شانگهای   ‍

این پایگاه رتبه‌بندی به‌عنوان یکی از معتبرترین سیستم‌های رتبه‌بندی دانشگاه‌های ‌جهان، رده آنها را براساس عملکرد دانشگاه‌ها در رشته‌های مختلف ارزیابی می‌کند.  طبق رده‌بندی سال 2018 دانشگاه شانگهای، دانشگاه آزاد اسلامی کارنامه قابل‌قبولی ارائه کرده است. این دانشگاه در رشته علوم طبیعی رده 101 تا 150، رشته فیزیک رتبه 301 تا 400، شیمی و فیزیک و مهندسی علم مواد رتبه 151 تا 200، مهندسی پزشکی رده 47، مهندسی برق و الکترونیک، مخابرات و کامپیوتر رده 151 تا 200، مهندسی علم و فناوری ابزارآلات و مهندسی شهری رده 51 تا 75، مهندسی شیمی رده 26، مهندسی علم انرژی، منابع آبی رده 101 تا 150، مهندسی محیط‌زیست رده 401 تا 500، مهندسی علم غذا و متالورژی رده 76 تا 100، بیوتکنولوژی رده 201 تا 300، مهندسی معدن رده 33، کشاورزی و داروشناسی رده 201 تا 300، دامپزشکی رده 151 تا 200، دندانپزشکی رده 201 تا 300 و مدیریت 151 تا 200 را به خود اختصاص داده است.  طبق این رده‌بندی، دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه علم نانو در رده 301 تا 400 بین دانشگاه‌های دنیا قرار گرفته و این درحالی است که در رتبه‌بندی شانگهای در سال 2017، دانشگاه آزاد اسلامی هیچ جایگاهی نداشته است.

دانشگاه آزاد اسلامی بر قله فناوری نانوی کشور

ایران سال‌هاست در حوزه نانو مطالعات گسترده‌ای را آغاز کرده و با رشد فزاینده‌ای در حرکت است. در آخرین رده‌بندی‌های جهانی، ایران در مقام چهارم دنیا در این حوزه ایستاده است. پیش از ایران، چین، آمریکا و هندوستان قرار دارند و بعد از ما هم کشورهای آلمان، ژاپن، انگلیس، فرانسه و اسپانیا در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند. در این میان جالب است بدانید دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه نانو توانسته جایگاه 20 را بین دانشگاه‌های برتر دنیا به خود اختصاص دهد. دانشگاه آزاد اسلامی در سطح بین‌المللی بعد از آکادمی علوم چین، آکادمی علوم روسیه و نظام دانشگاهی کالیفرنیا در رده چهارم جهان ایستاده است. این درحالی است که ایران با توجه به اینکه 40 درصد تولید علم در زمینه نانو را بین کشورهای اسلامی برعهده دارد، در حوزه فناوری نانو در صدر این کشورها قرار گرفته است. هرساله نمایشگاهی تحت‌عنوان نمایشگاه نانو در کشور برگزار می‌شود که دانشگاه آزاد اسلامی با نمایش 220 محصول نانو از 17 واحد دانشگاهی، توجه زیادی را به خود جلب کرد. این دانشگاه با توجه به برتری‌های ذکر شده و با شاخص اچ 25 بالاتر از دانشگاه تهران، امیرکبیر و تربیت‌مدرس در رتبه نخست فعالان حوزه نانو در کشور قرار دارد.