تشنگی در جوار آب

به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، نماینده مردم چابهار می‌گوید، برخی در احداث آب شیرکن در این منطقه کارشکنی می‌کنند. چابهار یکی از شهرهای جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان است و تنها بندر کشور است که در کنار دریای مکران و اقیانوس هند قرار دارد. با این حال آمارها می‌گویند بیش از 50 سال است که مردم چابهار با وجود قرار گرفتن در کنار این منبع عظیم آب با مشکل کم‌آبی مواجه هستند. به‌طوری که 90 درصد از روستانشینان این منطقه فاقد شبکه‌ آبرسانی هستند و گفته می‌شود 438روستای چابهار به دلیل نبود آب بهداشتی جان خود را از دست داده‌اند. در این میان برخی از ساکنان این روستاها به دلیل استفاده از آب‌های غیربهداشتی که گاها حیوانات از آنها استفاده می‌کنند به برخی از بیماری‌های واگیردار مبتلا شده‌اند.

چابهار 120هزار نفر جمعیت دارد، با این حال 20 سال است که به دلیل کمبود آب در این منطقه، آب جیره‌بندی می‌شود. سال گذشته میزان آب برای هر نفر 15 لیتر در شبانه‌‌روز اعلام شد. همان زمان عبدالغفور ایران‌نژاد، نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی واکنش تندی به این ماجرا داشت و اعلام کرده بود که این موضوع قابل تحمل نیست، شهرستان بندر چابهار در ساحل آب‌های اقیانوس هند واقع شده و جای تاسف است که بیش از 90 درصد جمعیت روستایی این شهرستان با تانکر آن هم در هر شبانه‌روز 15 لیتر برای هر نفر آبرسانی می‌شوند. اما این تمام ماجرا نبود، در حالی مردم این منطقه مجبور به استفاده از آب جیره‌بندی شده بودند که 10 شرکت داخلی و خارجی برای احداث آب‌شیرین‌کن در این منطقه اعلام آمادگی کرده بودند.

با این حال به گفته ایران‌نژاد عده‌ای به دلایل نامشخص اجازه فعالیت و تامین آب شهر و روستاهای چابهار را نمی‌دهند. در این میان به گفته شاهدان عینی در مناطقی که سیستم لوله‌کشی آب وجود دارد هم مردم دو روز در هفته به آب بهداشتی دسترسی دارند، البته گاهی همین دو روز هم ممکن است دسترسی وجود نداشته باشد. در این میان فرسودگی بیش از اندازه لوله‌ها و کمبود آب در شبکه آبرسانی سبب شده تا نیمی از جمعیت شهر از همین آب جیره‌بندی دو روزه هم برخوردار نباشند و آب را از تانکرهای سیار آبرسانی خریداری کنند.

به گفته ایوب‌ درویشی، فرماندار ویژه چابهار عمر 20 ساله شبکه آبرسانی چابهار باعث شده که 65 درصد لوله‌ها فرسوده شود و حجم بسیاری از آب در طول انتقال هدر برود و پاسخگوی نیاز مردم نباشد. به همین دلیل آب شهر چابهار از آب شیرین‌کن کنارک که در فاصله 50 کیلومتری از چابهار قرار دارد، تامین می‌شود. فرماندار چابهار گفته است که 39 درصد از همین آب به سبب عمر بسیار لوله‌ها و فرسودگی آنها هدر می‌رود.

البته ذکر این نکته ضروری است که سال‌های پیش، قرار بود آب سد زیردان با هماهنگی مسئولان مرتبط استانی و کشوری هر سه یا 6 ماه یکبار آب برای آشامیدن و کشاورزی رهاسازی شود، موضوعی که به گفته نماینده این شهر باوجود پیگیری‌های بسیار هنوز محقق نشده است. تنها منبع حال حاضر و البته در دسترس آب، کارخانه آب شیرین‌کن کنارک است که با عمر بسیار و فرسودگی بیش از اندازه خود باید آب شهرهای چابهار، کنارک، برخی روستاها و حتی صنایع را نیز تامین کند.

کارخانه قدیمی آب‌شیرین‌کن کنارک 28هزار مترمکعب ظرفیت دارد که 12 هزار و 500 مترمکعب آن به شهر 120 هزار نفری چابهار منتقل می‌شود و سه هزار مترمکعب از آب آب‌شیرین‌کن نیز میان جمعیت حدودا چهار هزار نفری منطقه آزاد چابهار تقسیم می‌شود. سهم خود کنارک با جمعیت 43 هزار، هشت هزار مترمکعب و سهم صنایع نیز سه هزار و 500 مترمکعب است. در این میان در حالی جمعیت چهار هزار نفری منطقه آزاد به صورت صورت شبانه‌روزی از آب بهره‌مند هستند که 120 هزار نفر جمعیت همجوار آن دو روز در هفته آب لوله‌کشی دارند که گاهی در همین دو روز هم آبی وجود ندارد.

بنابر اعلام اداره آب و فاضلاب شهری چابهار، جمعیت 120 هزار نفری شهر چابهار در سال‌های آینده نیاز به 25 هزار مترمکعب آب برای زندگی شبانه‌روزی خود دارند. با این حال به گفته یکی از اهالی این منطقه اکثر شهروندان چابهار حوض آب‌انبار دارند و آب لوله‌کشی و خریداری شده خود را در آن ذخیره‌ می‌کنند تا در طول هفته از این آب برای شست‌وشو و استحمام استفاده کنند؛ برای آشامیدن نیز آب معدنی یا آب تصفیه‌خانه‌های شهر را خریداری می‌کنند. هزینه ساخت این حوض‌های آب‌انبار چهار تا 6 میلیون تومان است که برخی از شهروندان توان پرداخت آن را ندارند. تصویر تمام شهر گالن‌های 10 یا 20 لیتری آب است که پشت ترک موتورهای عبوری در خیابان‌ها و کوچه‌ها در حرکت هستند.

فاروق رئیسی یکی از تانکرداران چابهار به «تسنیم» گفته است که شرکت آب و فاضلاب برای تامین آب شهر و روستاهای چابهار هر مترمکعب آب را 2800 تا 3000 تومان از چاه‌های روستاهای «عورکی و نگور» خریداری می‌کند و به مردم هر مترمکعب را بین 400 تا 500 تومان می‌فروشد. در این میان شهرستان چابهار 35 دستگاه تانکر آبرسانی دارد که 19 تانکر دولتی و 16 تانکر استیجاری است. اکثر این تانکرها فرسوده هستند و دولت بالغ بر هشت میلیارد تومان به تانکرهای خصوصی و چاه‌های آب بدهکار است. این تعداد تانکر محدود و قدیمی توان آبرسانی به 280 هزار نفر جمعیت شهر و روستاهای چابهار را ندارند اما اداره آب و فاضلاب روستایی نیز توان تعمیر و اجاره تانکرهای بیشتر را ندارد.

با این حال هنوز تکلیف احداث آب شیرین‌کن در این منطقه مشخص نیست. چندی پیش معین‌الدین سعیدی، رئیس شورای اسلامی چابهار اعلام کرده بود که سرمایه‌گذارانی که برای احداث آب ‌شیرین‌کن تلاش می‌کنند، با عدم تضمین خرید روبه‌رو هستند چراکه قیمت آب تصفیه شده در آب‌شیرین‌کن بالا است و باید با طرحی جامع به سراغ ساخت آن رفت.

در این میان عبدالغفور ایران‌نژاد، نماینده مردم چابهار در مجلس با اشاره به اینکه احداث حداقل پنج کارخانه آب ‌شیرین‌کن با ظرفیت هر کدام 200 هزار مترمکعب نیاز مردم شهرها و روستاهای چابهار است، گفته است که بالغ بر 10 شرکت و سرمایه‌گذار داخلی و خارجی تمایل خود را برای احداث آب ‌شیرین‌کن اعلام کرده‌اند اما عده‌ای به‌دلایل نامشخص اجازه فعالیت و تامین آب شهر و روستاهای چابهار را نمی‌دهند.

گویا چندی پیش یک سرمایه‌گذار ‌آب ‌شیرین‌کن نیز که پیش‌تر برای آبرسانی به جمعیت 9 هزار نفری سه روستا در شرق چابهار اعلام آمادگی کرده بود و حتی در مناقصه‌ای که مسئولان برگزار کرده ‌بودند پیروز شد، اما در لحظه‌های آخر قرارداد او در کمال ناباوری لغو شد، موضوعی که باید با جدیت تمام مورد پیگیری مسئولان متولی قرار گیرد چراکه عده‌ای از مردمان این سرزمین در کنار اقیانوسی از آب به دلیل تشنگی به سوی مرگ می‌روند.