ندا اظهری، مترجم: در دنیای امروز که بسیاری از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و افراد بااستعداد به‌دنبال راهی برای تولید و نشان دادن توانمندی خود در عرصه کسب‌وکار هستند، ظهور استارتاپ‌ها به‌طور قطع فرصت طلایی برای ظهور و بروز بسیاری از خلاقیت‌ها و نوآوری‌ها در عرصه‌های مختلف به شمار می‌رود. بسیاری از ایده‌ها که سال‌ها یا لابه‌لای برگه‌های کاغذ خاک می‌خورد یا در پستوی ذهن افراد توانمند جا خوش کرده بود، با به میدان آمدن استارتاپ‌ها فرصت بروز پیدا کرده‌اند و از این رو انتظار می‌رود که آینده، فضای بهتری برای زیست افراد بااستعدادی باشد که مدت‌ها به‌دنبال دیده شدن ایده‌هایشان بوده‌اند. سال‌های اخیر علاقه به پژوهش پیرامون استارتاپ‌ها، اهمیت و ارتباط روزافزون این حوزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در کشورهای پیشرویی چون آمریکا و چین به ترتیب 24.1 درصد و 21.5 درصد از کل مقالات را تحقیق درباره استارتاپ‌ها به خود اختصاص داده‌اند. موضوع اصلی تحقیق در مورد حوزه مهندسی حدود 22.5 درصد از کل مقالات منتشر شده را شامل می‌شود و پس از آن، علوم رایانه 12 درصد و کسب‌وکار، مدیریت و حسابداری 10.2 درصد از کل مقالات را دربرمی‌گیرد.
استارتاپ‌ها راه‌حلی برای مقابله با تغییرات سریع فناورانه
تحقیقات پیرامون مشکلات در دنیای امروز از تغییرات سریع فناورانه و بی‌ثبات اشباع شده و باعث می‌شود مفهوم استارتاپ برای درک ماهیت کارآفرینی و نوآوری، کلیدی و مهم باشد. یک استارتاپ تنها مظهر اشتیاق برای کارآفرینی نیست بلکه تجسم جاه‌طلبی، خلاقیت و شجاعت است که برای تبدیل ایده‌ها به واقعیت گرد هم می‌آیند. این گروه از کسب‌وکارها نه‌تنها بر اقتصاد تاثیر می‌گذارند، بلکه تاثیر عمیقی بر فرهنگ کارآفرینی و چگونگی درک و تعامل با دنیای اطراف دارند. در فضای کسب‌وکارهای درحال تکامل، استارتاپ‌ها محرک نوآوری و فناوری‌های موفق هستند. آنها مرزهای مدل‌های کسب‌وکار را جابه‌جا کرده و کل صنایع را دگرگون می‌کنند. درک تفاوت‌هایی که استارتاپ‌ها را از کسب‌وکارهای کوچک سنتی متمایز می‌کند، برای تحلیل پیچیدگی‌های موفقیت‌ها و شکست‌های آنها اهمیت دارد. این مقاله سه جنبه کلیدی را مورد بررسی قرار می‌دهد؛ مانند ویژگی‌های مقایسه‌ای استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای کوچک سنتی، عواملی که منجر به شکست استارتاپ‌های طبقه‌بندی شده براساس مشکلات می‌شوند و عواملی که به موفقیت استارتاپ‌ها در یک محیط تجاری رقابتی کمک می‌کنند. درک این نکته مهم است که دقیقا چه چیزی یک استارتاپ را منحصربه‌فرد می‌کند و دلیل قوی برای دستیابی به نتایج عالی به آن می‌دهد.
اکوسیستم کارآفرینی، تقویت‌کننده استارتاپ‌ها
آخرین پژوهش‌ها و مقالات، درک عمیقی از ماهیت و پدیده استارتاپ‌ها نشان می‌دهد. در سال‌های اخیر، رویکرد به این موضوع با توجه به جنبه‌های مختلف موثر بر توسعه این شیوه کارآفرینی، سیستماتیک و پیچیده‌تر شده است. بررسی‌ها نشان داده کارآفرینانی که قدرت ریسک‌پذیری بالایی داشتند، شانس بیشتری برای اجرای موفقیت‌آمیز ایده‌های نوآورانه دارند. تاثیر مهم سرمایه‌گذاران بر توسعه استارتاپ‌ها بارها در پژوهش‌های مختلف مورد تاکید قرار گرفته و به این نکته اشاره دارند که سرمایه‌گذاران علاوه‌بر حمایت مالی، تجربیات و ارتباطات ارزشمندی را به همراه دارند که به موفقیت یک استارتاپ کمک می‌کنند. مطالعه اکوسیستم کارآفرینی به‌ویژه نقش تقویت‌کننده‌ها و شتاب‌دهنده‌ها، به درک اهمیت ایجاد محیطی حمایتی برای استارتاپ‌ها کمک می‌کند.

موفقیت استارتاپ‌ها به چه بستگی دارد؟
این مقاله به این موضوع می‌پردازد این ساختارها چگونه می‌توانند به کارآفرینان در یافتن منابع و افزایش شانس موفقیت کمک کنند. طیف گسترده و متنوعی از منابع دانش بیرونی در نتایج مختلف نوآوری سودمند است، از این رو سهم ارزشمندی در مقالات موجود درباره شتاب‌دهنده‌ها دارد. رواج شرکت‌هایی با رشد سریع در منطقه‌ای خاص به‌شدت با کیفیت اکوسیستم کارآفرینی آن مرتبط است. تحقیقات نشان می‌دهد تغییرات در ویژگی‌های جمعیت‌شناسی کارآفرینان با سطوح مختلف با اهمیت عوامل زمینه‌ای محلی مورد مطالعه در تسهیل ایجاد استارتاپ‌های نوآور مطابقت دارد. محققان درقالب این مقاله به این نتیجه رسیده‌اند چهار عامل کلیدی وجود دارد که به‌طور قابل توجهی بر ارزیابی موفقیت از دو شیوه مختلف تاثیر می‌گذارد؛ موقعیت قرارگیری استارتاپ، میزان تعهد شرکایی که در ارتقای استارتاپ دخیل هستند، سن راه‌اندازی شرکت و حضور شرکایی که در ارتقای استارتاپ تاثیرگذار نیستند. به گفته محققان اکثر استارتاپ‌ها به‌دنبال توسعه مهارت‌های رهبری کارکنان خود و نیز استفاده از پشتیبانی خارجی هستند. به‌طورکلی مطالعات و مقالات اخیر توجه ویژه‌ای به جنبه‌های کلیدی استارتاپ‌ها داشته و با توجه به نقش ریسک در این میان، اهمیت سرمایه‌گذاران و تعاملات در اکوسیستم کارآفرینی را روشن می‌کند. آنها به درک عمیق‌تر این پدیده کمک کرده و فرصت‌هایی را برای بهبود توسعه شرکت‌های نوآورانه آشکار می‌کنند. با تجزیه و تحلیل آثار علمی نمایه شده توسط پایگاه داده اسکوپوس، مشخص شد در بازه زمانی 2012 تا 2022، پایگاه داده شامل 14917 مقاله حاوی استارتاپ بوده است. در سال 2012، بانک اطلاعاتی و پایگاه داده شامل 890 اثر با کلیدواژه استارتاپ وجود داشته و در‌حال‌حاضر در سال 2022 تعداد این‌گونه آثار به 1975 اثر رسیده که بیانگر نرخ رشد 221.9 درصدی در این دو دوره است. این پویایی نشان‌دهنده علاقه روزافزون محققان و دانشمندان به موضوع استارتاپ‌هاست.

یک‌چهارم مقالات استارتاپی در آمریکا منتشر می‌شوند
در تجزیه و تحلیل سال‌های 2012 تا 2022، بیشترین تعداد مقالات پیرامون استارتاپ‌ها با 3817 مورد در آمریکا نوشته شده است که 24.1 درصد از تعداد کل مقالات را به خود اختصاص داده است. دومین کشور از نظر تعداد مقالات در مورد استارتاپ‌ها چین با 3413 مقاله نمایه شده است که 21.5 درصد را شامل می‌شود. سومین کشور نیز آلمان با 825 مقاله است که 5.2 درصد از کل تعداد مقالات را تشکیل می‌دهد. درمجموع سه کشور پیشرو، 50.8 درصد از کل مقالات استارتاپی را به خود اختصاص داده‌اند.

22.5 درصد مقالات استارتاپ‌ها مربوط به مهندسی است
بیشترین تعداد مقالات پیرامون استارتاپ‌ها در موضوع مهندسی با 6791 اثر بوده‌ است که 22.5 درصد از کل مقالات را شامل می‌شود که بیانگر علاقه بالای دانشمندان و محققان به این حوزه است. دومین موضوعی که در زمینه آن به استارتاپ‌ها در آثار اشاره شده، علوم رایانه‌ای با 3614 مقاله است که 12 درصد از کل مقالات را دربرمی‌گیرد؛ چراکه بیشتر محصولات توسعه‌یافته توسط استارتاپ‌ها نرم‌افزاری هستند. همچنین سومین حوزه موضوعی مرتبط با استارتاپ‌ها نیز موضوع بازرگانی، مدیریت و حسابداری با 3078 مقاله نمایه شده است که 10.2 درصد از کل مقالات را تشکیل داده‌اند. در این میان، نشریات انگلیسی‌زبان بین سال‌های 2022- 2012 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. مجموعه داده‌ها شامل 1829 مقاله در مجلات علمی دوره‌ای است که توسط پایگاه داده اسکوپوس در مورد استارتاپ‌ها براساس حوزه موضوعی «کسب‌وکار، مدیریت و حسابداری» نمایه شده‌اند. همزمانی شبکه استارتاپی شامل 191 کلیدواژه است که در پنج گروه طبقه‌بندی شده‌اند.

استارتاپ‌ها؛ ابزاری برای رساندن کارآفرینی نوآورانه به مقصد
محققان همچنین تجزیه و تحلیل کلمات کلیدی انجام شده در مقالات دانشگاهی مربوط به استارتاپ‌ها را نشان می‌دهند. در نموداری که محققان از این تجزیه و تحلیل به‌دست آورده‌اند، نمایشی بصری از کلمات کلیدی خاص موجود در مقالات را نشان می‌دهد. این تجزیه و تحلیل بینش‌های ارزشمندی را در مورد موضوعات اصلی و زمینه‌های متمرکز در زمینه تحقیقات استارتاپی ارائه می‌دهد. در شکل‌گیری اهداف این مقاله، نظام‌بندی اطلاعات موجود در مورد تفاوت‌های یک استارتاپ و یک کسب‌وکار سنتی، عوامل شکست و موفقیت استارتاپ‌ها محسوب می‌شود. از سوی دیگر در این مقاله به این موضوع پرداخته شده که در دنیای کسب‌وکار مدرن، مفهوم استارتاپ نه‌تنها به‌عنوان یک اصطلاح، بلکه به‌عنوان پدیده‌ای شناخته می‌شود که جهت کارآفرینی نوآورانه را تعیین می‌کند. تغییرات مداوم در فناوری، ترجیحات مصرف‌کننده و رقابت در بازار، استارتاپ‌ها را به موضوع تحقیقاتی بسیار مرتبط تبدیل می‌کند. محققان نقش حیاتی در ایجاد و توسعه موفقیت‌آمیز استارتاپ‌ها را روشن می‌کند. محققان این مقاله تجزیه و تحلیل می‌کنند کارآفرینانی که مایل به انجام ریسک‌های قابل توجهی هستند، چگونه تمایل به دستیابی به نتایج قابل توجه را از خود نشان می‌دهند. یافته‌های این پژوهش تاکید می‌کند ریسک‌پذیری جزئی ضروری برای دستیابی به موفقیت در این نوع کارآفرینی به شمار می‌رود.

اوکراین بزرگ‌ترین بازار برون‌سپاری فناوری اطلاعات در اروپای شرقی
نمونه‌های مدرن استارتاپ‌های موفق، در عمل، بازتاب مفاهیم نظری است. این مفهوم تجاری برای کشوری مانند اوکراین نسبتا جدید است اما به سرعت بر محبوبیت جنبش استارتاپی افزوده می‌شود. در سال 2022، استارتاپ‌های اروپای مرکزی و شرقی به نام‌های Atomico و Credo نامگذاری شدند. بیش از 600 استارتاپ در اوکراین تاسیس شد و در همان سال، ارزش کل استارتاپ‌ها در اوکراین 23 میلیارد و 300 میلیون یورو برآورد شدند. به‌رغم وجود مشکلات و غیرقابل‌پیش‌بینی بودن کارآفرینی استارتاپی و بالا بودن ریسک، بررسی‌ها نشان می‌دهد امکان ایجاد و پیاده‌سازی استارتاپی در اوکراین وجود دارد که به طور بالقوه‌ای قادر به تبدیل شدن به یک شرکت جهانی است. به عنوان یک قاعده، بنیانگذاران و سرمایه‌گذاران چنین استارتاپ‌هایی، معمولا کسب و کار خود را در خارج از اوکراین و به عنوان مثال در آمریکا ثبت می‌کنند که حقوق آنها به بهترین شکل توسط قانون حفظ می‌شود. درنتیجه، بیشتر شرکت‌ها در خارج از کشور توسعه می‌یابند و اوکراین همچنان بزرگ‌ترین فعال در بازار برون‌سپاری فناوری اطلاعات در اروپای شرقی محسوب می‌شود. توسعه اکوسیستم ملی استارتاپ‌ها تا حد زیادی به اجرای تغییرات قانونی بستگی دارد که با بهینه‌سازی مالیات، ارائه مزایای مالیاتی به شرکت‌ها و پایان دادن به تضمین‌های محافظتی در برابر مداخله غیرقانونی توسط ماموران اجرای قانون آغاز می‌شود. درصورتی‌که چنین تضمینی وجود نداشته باشد، سهم استارتاپ‌های موفق در اقتصاد کشور تنها در بهبود وجهه بین‌المللی آن بیان می‌شود.
این مقاله اهمیت حضور سرمایه‌گذاران را در رشد استارتاپ‌ها آشکار می‌کند. نویسندگان قراردادهای میان کارفرمایان و سرمایه‌گذاران را بررسی کرده و نشان می‌دهند حمایت مالی با تجربیات ارزشمند و ارتباطاتی که به موفقیت کمک می‌کنند، ادغام شده‌اند. این بینش‌ها مبنایی را برای درک اهمیت حضور سرمایه‌گذاران در شکل‌گیری و حمایت از استارتاپ‌ها فراهم می‌کند. اگرچه یک استارتاپ اساسا نوع متفاوتی از کسب‌و‌کار نسبت به یک کسب‌و‌کار کوچک و سنتی است اما اغلب این استارتاپ‌ها حتی توسط کارآفرینان نیز اشتباه گرفته می‌شود. یک پروژه تجاری سنتی نیز می‌تواند بسیار موفق، امیدوارکننده و سودآور باشد اما عمدتا با کپی‌برداری از ایده‌ها و مدل‌های تجاری موجود توسعه می‌یابد، در حالی که یک استارتاپ به دلیل نوآوری خود‌ توسعه می‌یابد. برای روشن شدن تفاوت‌های کلیدی بین استارتاپ‌ها و انواع دیگر پروژه‌های کسب‌و‌کار کوچک، محققان مقایسه‌ای کلی بین پروژه‌های نوپا و پروژه‌های کسب‌و‌کار کوچک سنتی ارائه و تفاوت‌ها و ویژگی‌های مشترک آنها را برجسته کرده‌اند.

چرا استارتاپ‌ها شکست می‌خورند؟
تجزیه و تحلیل عملکرد کارآفرینی نوآورانه کوچک در اوکراین و خارج از کشور نشان می‌دهد تقریبا 80 درصد از ورشکستگی‌ها و انحلال پروژه‌ها و شرکت‌های نوآورانه کوچک ناشی از اشتباهات و خطاها در مدیریت آنهاست. استارتاپ‌ها ممکن است به دلایل مختلف شکست بخورند که دلایل مختلفی برای شکست آنها در اینجا عنوان شده است.
1. کمبود یا فقدان بازار: اگر استارتاپ‌ها نیاز واقعی بازار را برطرف نکنند یا نتوانند مطابق با تغییر تقاضای بازار حرکت کنند، ممکن است شکست بخورند.
2. سرمایه ناکافی یا ناموفق: ناتوانی در افزایش سرمایه و بودجه ناکافی ازجمله عللی است که می‌تواند مانع رشد و توسعه محصول و درنتیجه شکست استارتاپ شود.
3. مدیریت ضعیف و سوءمدیریت: این امر می‌تواند به دنبال نداشتن تجربه کافی منجر به عدم موفقیت استارتاپ شود.
4. رقابت و پویایی بازار: رقابت شدید و عدم تمایز نسبت به راه‌حل‌های موجود می‌تواند منجر به شکست شود.
5. مسائل مربوط به تناسب محصول با بازار: عدم هماهنگی محصول با نیازها و ترجیحات بازار می‌تواند منجر به عدم مشارکت و پذیرش کاربران شود.
6. چالش‌های مقیاس‌پذیری: مقیاس‌گذاری زودرس یا ناتوانی در مدیریت رشد سریع می‌تواند منابع و زیرساخت‌ها را تحت فشار قرار دهد.
7. نادیده گرفتن بازخورد مشتری: گوش نکردن به بازخورد مشتری و عدم تکرار براساس آن می‌تواند منجر به بی‌ربط بودن محصول شود.
8. مسائل قانونی و مقرراتی: عدم رعایت مقررات یا چالش‌های قانونی می‌تواند عملکرد را مختل کرده و منجر به شکست شود.
9. فقدان مدل‌های تجاری و کسب‌و‌کاری: یک مدل کسب‌و‌کار پایدار و سودآور اهمیت بالایی دارد. استارتاپ‌ها بدون استراتژی‌های درآمدزایی واضح می‌توانند با مشکل مواجه شوند.
10. اختلال عملکرد گروه: تیمی که مناسب هم نیستند، تیم ضعیف یا ناهماهنگی در گروه؛ سرمایه‌گذاران، درگیری‌های داخلی، همکاری ضعیف و فقدان استعداد می‌تواند مانع پیش رفتن و پیشرفت استارتاپ‌ها شود.
11. شرکت آسیب‌دیده: آسیب‌دیدگی استارتاپ باعث می‌شود برای ورود به بازار فاقد اشتیاق کافی باشد یا حتی هیچ اشتیاقی نداشته باشد.
این عوامل طبق مسائلی که صاحب استارتاپ‌ها با آن مواجهند به پنج بخش بازاریابی، امور مالی، مهارت‌ها به همراه تجربه و نگرش، مسائل قانونی و مقرراتی، مدل‌های تولیدی و کسب‌و‌کاری تقسیم می‌شوند. به دنبال درگیر شدن استارتاپ‌ها در مناطق ناشناخته بازار، استارتاپ‌ها با چالش‌هایی مواجه می‌شوند که منجر به خطرات قابل‌توجهی در چگونگی درک محصولات آنها توسط بازار می‌شود. علاوه براین، در مراحل اولیه این پروژه‌ها، پتانسیل ذاتی تجاری ایده و مدل کسب و کار توسعه‌نیافته محدودیت‌هایی در به‌کارگیری روش‌های مرسوم ارزیابی مالی و اقتصادی ایجاد می‌کند. اساسا، ارزیابی استارتاپ‌ها در مراحل اولیه و در ابتدای کار، به جای معیارهای کمی، به شدت به عوامل کیفی متکی است. درنتیجه، این ارزیابی‌های کیفی مشارکت کارشناسان و مشاوران را می‌طلبد. باوجوداین، این ارزیاب‌های بیرونی همیشه با عینیت، بی‌طرفی و درک عمیق به ارزیابی چشم‌انداز توسعه یک استارتاپ نمی‌پردازند. سرمایه‌گذاران نیز اغلب هنگام تصمیم‌گیری در‌مورد سرمایه‌گذاری اشتباهات مشابهی را در قضاوت مرتکب می‌شوند. موارد متعددی وجود دارد که در آن کارشناسان کارکشته ایده‌های نوآورانه کسب و کار را تنها به این بهانه رد کرده‌اند که این مفاهیم بعدا به شرکت‌های موفق جهانی تبدیل شوند. بدیهی است که رسمی کردن همه عوامل موفقیت استارتاپ‌ها به وضوح و بدون ابهام دشوار است. باوجوداین، می‌توان مهم‌ترین مولفه‌های بالقوه جهانی را مشخص کرد که باید هنگام راه‌اندازی یک استارتاپ در نظر گرفت.
اجرای موثر استارتاپ‌ها مستلزم وجود پیش‌نیازهای متعددی است.
1. ایده و نوآوری: یک استارتاپ موفق باید براساس یک ایده اصلی یا رویکردی نوآورانه برای یک مشکل یا نیاز بازار فعالیت کند.
2. تحقیقات بازار: پیش از اجرا و راه‌اندازی یک استارتاپ، لازم است تحقیقات عمیق و دقیقی در بازار انجام شود و مخاطبان هدف، نیازهای آن و محیط رقابتی را مشخص کنند.
3. گروه: یک استارتاپ موفق به تیمی منسجم و ماهر نیاز دارد که تجربه و تخصص متنوعی برای مقابله با چالش‌های مختلف داشته باشد.
4. طرح کسب و کار: یک طرح کسب و کار با دقت تدوین‌شده به تعریف استراتژی توسعه، برنامه‌های مالی و ریسک‌های پروژه کمک می‌کند.
5. تامین بودجه: در دسترس بودن بودجه کافی برای مرحله اولیه توسعه یک عامل کلیدی به شمار می‌رود. این امر می‌تواند سرمایه سهام یا سرمایه‌گذاری از سوی صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر باشد.
6. محصول مینیمال و مناسب رشد (MVP): نسخه اولیه محصول باید مینیمال باشد اما برای آزمایش فرضیه کاربردی بوده و بازخورد کاربر را دریافت کند.
7. بازاریابی و فروش: استراتژی بازاریابی و فروش به جذب مشتری، محبوبیت محصول و تضمین رشد آن در بازار کمک می‌کند.
8. انعطاف‌پذیری و بهبود: یک استارتاپ باید براساس بازخورد کاربر و تجزیه و تحلیل داده‌ها آماده تغییر و بهبود باشد.
ماهیت یک استارتاپ در ایده نوآورانه آن نهفته است که به یک مشکل رسیدگی کرده، نیازی را برآورده کرده یا بازار موجود را مختل می‌کند. استارتاپ‌ها با چابکی، سازگاری و تمایل به ریسک‌پذیری مشخص می‌شوند. بنیانگذاران روحیه کارآفرینی قوی از خود نشان می‌دهند، محدودیت‌های منابع را پذیرفته و چشم‌انداز خود را ترسیم می‌کنند. هدف بسیاری از استارتاپ‌ها بر هم زدن بازارهای تثبیت‌شده، تقویت رقابت و نوآوری است. استارتاپ‌ها با پتانسیل رشد سریع، اغلب از رویکردی ضعیف پیروی کرده و ایده‌های خود را به واسطه بازخورد و آزمایش تکرار می‌کنند. تعامل با اکوسیستم‌ها و ایجاد تیم‌های موثر برای ادامه راه یک استارتاپ الزامی است. با وجود چالش‌ها، استارتاپ‌ها مظهر تبدیل یک ایده به واقعیت ملموس، کمک به پیشرفت فناوری و توسعه اقتصادی هستند. در استارتاپ‌های اوکراینی، فرصت‌های زیادی در بخش‌هایی چون فناوری اطلاعات، کشاورزی و مراقبت‌های بهداشتی ارائه می‌شود. استعدادهای فنی ماهر کشور، هزینه‌های عملیاتی کمتر و اکوسیستم سرمایه‌گذاری در حال رشد به جذابیت آن کمک می‌کند. باوجوداین، چالش‌هایی چون بی‌ثباتی سیاسی و بروکراسی وجود دارد. با حمایت مناسب، استارتاپ‌های اوکراینی پتانسیل پیشرفت در صحنه جهانی را دارند. باوجوداین، شکست استارتاپ‌ها اغلب ناشی از تحقیقات ناکافی بازار، پویایی ضعیف گروه و فقدان ارزش‌های پیشنهادی واضح است. علاوه براین، اجرای موفقیت‌آمیز شامل برنامه‌ریزی کامل، استراتژی‌های سازگار و درک عمیق از نیازهای مشتری است. با پرداختن به این عوامل، استارتاپ‌ها می‌توانند شانس رشد و موفقیت پایدار خود را افزایش دهند.