از لوله‌کشی آب خلیج فارس تا عبور جاده؛
گفته می‌شود برای عبور لوله آب خلیج فارس تفاهم‌نامه‌ای در دوره مدیریت موید محسن‌نژاد مدیرکل سابق میراث فرهنگی فارس با مسئولان این پروژه بسته شده و حتی این لوله از شهر پاسارگاد عبور کرده است!
طرح تامین و انتقال آب از دریای عمان و خلیج فارس به فلات مرکزی ایران، شامل تعدادی پروژه برای تامین و انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان در چند مسیر به وسیله سیستمی از تأسیسات آب شیرین کن، خطوط لوله انتقال آب، ایستگاه‌های پمپاژ و نیروگاه‌های برق به ۱۷ استان دارای کمبود آب برای توسعه اقتصادی در فلات مرکزی ایران است.
مهم‌ترین پرسش اینجاست برای چنین طرح بزرگ و گسترده‌ای باید استان‌ها تصمیم بگیرند یا پژوهشگاه میراث‌فرهنگی؟! چرا داستان سدها دوباره تکرار می‌شود؟!
پژوهشگاه میراث فرهنگی رسما و قانونا باید وارد عمل شود و با وزارت نیرو و مسئولان این طرح وارد گفت و گو شود و نخست مشخص شود در هر شهر، روستا یا استانی مسیر عبور این کانال‌ها کجاست و آیا در طول این مسیرها محوطه‌های باستانی و تاریخی و بناهای تاریخی موجود است یا نه؟ اگر هست تا چند درصد امکان تغییر مسیر وجود دارد؟ و اگر احیانا تحت هیچ شرایطی امکان تغییر مسیر نیست. کاوش‌های نجات بخشی کاملی انجام شود و حتی وزات نیرو یا هر ارگان مسئول این پروژه متعهد شود که امکان نجات، جابه‌جایی آثار یا موزه آن را فراهم کند.
اکنون چگونه این اتفاق رخ داده که این طرح تا این دیواره رسیده و سپس متوقف شده است؟ کدام شورای فنی در استان بدون کسب مجوز از پژوهشگاه یا طرح موضوع در بخش حفظ بناها، محوطه‌ها و بافت‌ها دست به صدور مجوز عبور لوله از دیواره را داده است؟ این در حالی است که فقط خدا می‌داند عبور لوله تا کنون از هرمزگان به فارس و سپس اصفهان به آثار دیگری هم برخورد کرده یا نه.
و اما در خصوص جاده ارسنجان:
عملیات اجرایی بخشی از محور خرامه - ارسنجان - سعادتشهر به طول ۱۸ کیلومتر در تاریخ ۲۰ آبان ماه ۱۴۰۲ آغاز شده است.
این جاده از سمت جنوب‌شرق شهر ارسنجان شروع و سپس به سمت شمال امتداد یافته، در ادامه هم از شمال کوه عایشه عبور می‌کند.
در انتهای این جاده کمربندی اثری فاخر به نام «بند و بست» وجود دارد که با توجه به شواهد باستان‌شناسی متعلق به دوره ساسانی است.
بند و بست، ویرانه‌های دیواری است که دور تا دور ارسنجان را احاطه کرده و در چند قسمت، گذرگاه‌ها را بسته و به مناطق صعب‌العبور وصل شده که دیوار در سطح دشت به صورت خاکریز و در ارتفاعات به صورت سنگچین است.
قسمت اصلی این دیوار در۵ کیلومتری جاده ارسنجان- سعادتشهر در غرب شهر ارسنجان قابل مشاهده است. این دیوار دارای طولی حدود ۴ کیلومتر به عرض بیش از ۵ متر که دو رشته کوه شمالی و جنوبی ارسنجان را به هم متصل می‌کرده است.
این دیوار پس از گذشتن از کوه سیاه در جنوب ارسنجان نیز ادامه می‌یابد و به ویرانه‌های تل‌خندقی و قلعه و قصر منوچهر که در آن‌سوی دشت بر روی ارتفاعات قرار دارد، منتهی شود.
ارتفاع دیوار در قسمتهای مختلف متفاوت و به حدود ۲ تا ۶ متر می‌رسد. آثار به جای مانده نشان می‌دهد که در طول این دیوار، برج‌هایی نیز وجود داشته که اکنون به صورت تلی از خاک به نظر می‌رسد.
عبور جاده آسفالته ارسنجان- سعادتشهر همچنین رودخانه فصلی و جاده خاکی احداثی توسط شرکت گاز در قسمتهای مختلف، دیوار را قطع کرده است.
دیوار بند و بست در تاریخ ۱۷ خرداد ماه ۱۳۸۵ به شماره ۱۵۵۵۷با نام «بقایای بند بست» در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
علاوه بر این با ساخت این جاده کمربندی و ساخت مسکن ملی در سمت شمال‌غرب شهر ارسنجان آثار و شواهدباستانشناسی بسیاری از بین خواهد رفت کما اینکه در حال حاضر شهرداری این شهر با ساخت مخزن آب موجب تخریب محوطه‌ای ثبت نشده در فهرست آثار ملی شده است.
با این نفاسیر به نظر نمی رسد که هیچ استعلامی از میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان یا استان گرفته شده باشد.
منبع: میراث باشی
مطالب پیشنهادی
