جرم فعالان محیط زیستی که عفو شدند چه بود؟

فرهیختگان آنلاین: 4 فعال محیط زیستی که در عفو اخیر رهبری باقی‌ماندۀ محکومیت‌شان بخشیده شد، در جریان بازداشت 8 فعال محیط زیست در سال 96 به زندان رفته بودند. اما تکلیف این 8 نفر چه شد و محکومیتشان چه بود؟

8 فعال محیط زیست در بهمن‌ماه 1396 دستگیر شدند و احکام‌شان در سال 1398 اعلام شد. این 8 نفر کاووس سید امامی، سام رجبی، امیرحسین خالقی، مراد طاهباز، هومن جوکار، طاهر قدیریان، نیلوفر بیانی و سپیده کاشانی بودند. کاووس سید امامی 15 روز پس از دستگیری در زندان خودکشی کرد. احکام 7 نفر دیگر هم به این شرح بود: «مراد طاهباز به جرم همکاری با آمریکا به عنوان دولت متخاصم به تحمل ۱۰ سال حبس و رد وجه دریافتی از دولت آمریکا، نیلوفر بیانی به جرم همکاری با دولت متخاصم آمریکا به تحمل ۱۰ سال حبس، هومن جوکار به جرم همکاری با دولت متخاصم آمریکا به ۸ سال حبس، طاهر قدیریان به جرم همکاری با دولت آمریکا به تحمل ۸ سال حبس،  سام رجبی و حمیده کاشانی به جرم همکاری با دولت آمریکا هر کدام به ۶ سال حبس، امیر حسین خالقی به جرم جاسوسی به تحمل ۶ سال حبس و عبدالرضا کوهپایه به جرم اجتماع و تبانی به قصد ضربه زدن به کشور به تحمل ۴ سال حبس محکوم شده است.»

عبدالرضا کوهپایه و سام رجبی و امیرحسین خالقی با پایان دوران محکومیت از زندان آزاد شدند. در جریان عفو اخیر هم 2 سال از حبس هومن جوکار و طاهر قدیریان، 4 سال از حبس نیلوفر بیانی و یک ماه از حبس سپیده کاشانی بخشیده شد.

آن‌ها چه فعالیتی می‌کردند؟
24 بهمن 1396 جعفری دولت‌آبادی، دادستان وقت  تهران دلیل بازداشت فعالان محیط زیستی را اینطور بیان می‌کند: «به موجب دستورات قضایی و با آغاز تحقیقات انجام شده، مشخص شد متهمان پرونده با هدایت افسران اطلاعاتی سیا و موساد ماموریت های سه گانه ای را شامل موضوعات زیست محیطی، نفوذ در جامعه علمی ایران و جمع‌آوری اطلاعات از اماکن حساس و حیاتی کشور از جمله پایگاه های موشکی کشور، دنبال می کرده اند؛ در تحقیقات انجام شده برخی متهمان اذعان کرده اند که هدف کلی پروژه مشترک سازمان سیا و موساد، ایجاد بحران در برخی از حوزه های زیست محیطی ایران بوده و اطلاعات جمع آوری شده از طریق عوامل پنهان به آمریکا انتقال می یافته و در همین راستا دو نفر از افسران سازمان اطلاعات آمریکا با هویت معلوم در پوشش های مختلف به ایران و برخی از استان‌های کشور سفر کرده‌اند که از جمله اهداف آن‌ها، ایجاد موسسه ای در قالب فعالیت های زیست محیطی بوده و طبق اسناد موجود، این موسسه در حدود یک دهه قبل در ایران با طراحی آمریکایی‌ها برای تحقق اهداف مدنظر سرویس‌های اطلاعاتی سازمان سیا و موساد و جمع‌آوری اطلاعات طبقه‌بندی‌شده در حوزه های دفاعی و موشکی کشور ایجاد شده است.»

حسب محتویات پرونده، یکی از متهمان اصلی،  دارای تابعیت سه گانه ایرانی، آمریکایی و انگلیسی، عضو و پشتیبان مالی موسسه ایرانی حیات وحش بوده، و هم‌چنین دیگر عضو موثر و مدیر این موسسه کاووس سیدامامی دارای تابعیت مضاعف کانادا و از مرتبطان اصلی افسراطلاعاتی آمریکا در ایران بوده به نحوی که این افسر اطلاعاتی در سفر به ایران در منزل کاووس سیدامامی استقرار می‌یافته است. این شبکه در پوشش اجرای پروژه های علمی و زیست محیطی نسبت به جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز اقدام می‌کرده است.

طبق تحقیقات انجام شده اعضای این شبکه در برخی از مناطق استراتژیک کشور تعدادی دوربین در ظاهر برای رصد امور زیست محیطی نصب کرده بودند که در واقع پوششی برای رصد فعالیت های موشکی کشور بوده و تصاویر و اطلاعات ثبت شده را برای بیگانگان ارسال می‌کرده‌اند.»

اما سوالی که مطرح است این است که  با توجه به وجود ماهواره‌ها و سامانه‌های جاسوسی در اطراف و آسمان ایران، چه نیازی به استفاده از دوربین برای جاسوسی هست و این مسئله چه خطر یا مشکلی را می تواند ایجاد کند!؟
یکی از فناوری های فعلی موجود در جهان که سازمانهای اطلاعاتی و جاسوسی برای رصد اطلاعاتی از آن بهره می گیرند GEOINT یا GEOspatial INTelligence است. این فناوری بر اساس تصاویر مختلف بدست آمده از سطح زمین در نقاط مختلف، به بررسی تغییرات ایجاد شده توسط انسان در آن مناطق می پردازد. فراموش نکنیم که سال‌هاست سطح زمین در نقاط مختلف از جمله ایران توسط ماهواره‌های شناسایی اسکن می‌شود و یک مدل کلی از کل کره زمین از جمله ایران به‌دست آمده است.

با اضافه شدن این تصاویر و آنالیز آنها می توان از هر گونه تغییر ایجاد شده انسانی در منطقه مورد نظر؛ از جاده‌کشی، تونل‌سازی و اصولا هر تغییر دیگری خبر دار شد. مشخصا ساخت سیلوی زیرزمینی موشکی یا انبار و شهرهای موشکی امری است که در هر حال باعث بروز برخی از تغییرات در شکل زمین در اطراف مناطق ساخت می شود که شاید خیلی اوقات در تصاویر هوایی یا ماهواره ای مشخص نباشد اما تصاویر تهیه شده از زوایای پایین تر مثل همین دوربین ها می تواند نقطه وصل و کامل شدن پازل اطلاعاتی و امنیتی طرف مقابل باشد.

تقلیل محیط زیست به حفاظت و صیانت از طبیعت و حیوانات صحیح نیست. صیانت از محیط زیست به گفته رهبری امری حاکمیتی است.غفلت یا خوش‌بینی افراطی برخی سازمان‌ها و مسئولان به افرادی که فعالیت‌های مشکوک در حوزه محیط زیست انجام می‌دهند می‌تواند برای مصالح ملی و حتی امنیت کشور آسیب‌زا باشد.