نبود امکان کمک داور ویدئویی در همه ورزشگاه‌ها؛
نیلوفر مژدهی، خبرنگار: ورود دو دستگاه VAR به ایران، تیم‌ها را به استفاده از کمک داور ویدئویی در بازی‌های آینده امیدوار کرده اما موضوع این است که استفاده از این سیستم به این راحتی‌ها نیست. تا زمانی که فیفا شرایط ورزشگاه‌ها برای استفاده از سیستم کمک داور ویدئویی را تایید نکرده و مجوز لازم را صادر نکند، با وجود ورود دستگاه و آموزش داوران امکان استفاده از VAR وجود ندارد. با این حال این‌طور که به نظر می‌رسد فدراسیون فوتبال عزم خود را برای استفاده از این تکنولوژی جزم کرده و به‌زودی نه‌تنها در مسابقات لیگ که مهم‌تر از آن در مسابقات ملی قرار است قضاوت‌ها با کمک VAR انجام شوند. درواقع فدراسیون فوتبال اگر می‌خواهد میزبانی‌های بین‌المللی را از دست ندهد ناگزیر به استفاده از VAR است. درنتیجه طی یک سال گذشته فدراسیون فوتبال با هماهنگی وزارت ورزش تلاش فراوانی در جهت ورود دستگاه‌های کمک داور ویدئویی و دریافت مجوز از فیفا انجام داد.
جام حذفی و چند بازی دیگر لیگ
این‌طور به نظر می‌رسید که بعد از ورود دو دستگاه VAR توسط فدراسیون فوتبال، دیگر مشکلی از این بابت وجود ندارد. حتی بعد از اینکه هدایت ممبینی ادعا کرد ممکن است در فینال جام حذفی نیز از VAR استفاده شود این ذهنیت به وجود آمد که شاید در برخی بازی‌های مهم لیگ نیز بتوانیم شاهد استفاده از کمک داور ویدئویی باشیم. حتی برخی باشگاه‌ها نسبت به استفاده از VAR در دربی رفت و برگشت استقلال و پرسپولیس معترض شده و این را نماد بارز بی‌عدالتی دانستند. آنها خواستار استفاده از کمک داور ویدئویی در بازی‌های حساس خود شدند و امیدوار بودند فدراسیون تا پایان فصل با آنها همکاری کند. غافل از اینکه در شرایط فعلی که هنوز ورزشگاه‌های ایران مجوز استفاده از VARرا دریافت نکرده‌اند امکان استفاده از آن در هر استادیومی نیست. جالب اینکه برای دو بازی دربی تهران بین تیم‌های استقلال و پرسپولیس دو مجوز جداگانه از سوی فیفا به درخواست فدراسیون فوتبال صادر شد که آن هم با سختگیری‌های بسیاری همراه بود. با این حال برای اینکه بدانیم آیا امکان استفاده مجدد از VAR در ادامه مسابقات و حتی فینال جام حذفی وجود دارد با دانیال مرادی، رئیس دپارتمان داوری صحبت کردیم. وی در گفت‌‌وگو با خبرنگار «فرهیختگان» در این خصوص اظهار داشت: «نه چنین چیزی نیست. تا الان هیچ مجوزی برای استفاده از VAR در مسابقات دیگر نداریم. ابتدا باید آموزش داوران را شروع کنیم. برنامه ما این است که آموزش داوران را از هفته آینده آغاز کنیم. آموزش آنها چند ماهی طول می‌کشد و اگر دست به دست هم دهیم فصل بعد می‌توانیم از کمک داور ویدئویی استفاده کنیم. البته نمی‌توانم قطعا بگویم که در فینال جام حذفی از VAR استفاده نمی‌کنیم؛ هر چیزی ممکن است. تاکنون اما هیچ برنامه‌ای برای استفاده از VAR در جام حذفی نداشته‌ایم. اگر قرار باشد چنین اتفاقی رخ دهد باید از فیفا مجوز بگیریم. برای دو بازی استقلال و پرسپولیس در لیگ جاری از فیفا مجوز گرفتیم و با این مجوز بود که موفق شدیم استثنائا از VAR در این مسابقات استفاده کنیم. اگر بتوانند برای فینال جام حذفی هم مجوز بگیرند طبیعتا در این بازی نیز انجام می‌شود.»
جلسه وزارت با رئیس فدراسیون
جلسه اخیر مهدی تاج با کیومرث هاشمی، وزیر ورزش باعث شد تا این ذهنیت به وجود بیاید که آنها به دنبال کسب مجوز استفاده از کمک داور ویدئویی در فصل جاری و بازی‌های باقیمانده هستند. درست است که در این ملاقات به‌طور خاص در این مورد صحبت شد اما بحث اصلی بین طرفین درخصوص دریافت مجوز فصل آینده و تامین بودجه لازم برای وارد کردن دستگاه‌های بیشتر بود. هرچند هدف فدراسیون فوتبال این است که فصل آینده را با VAR آغاز کند اما شرایط ورزشگاه‌ها برای نصب تجهیزات، اصلی‌ترین اولویت از نگاه فیفاست. بنابراین درحالی‌که مسئولان فدراسیون فوتبال وعده استفاده از کمک داور ویدئویی در فصل بعد را می‌دهند امکان لغو این تصمیم وجود دارد؛ چراکه فقط فیفاست که می‌تواند مجوز را صادر کند و جز به دستور این نهاد امکان چنین کاری وجود ندارد. در همین خصوص شنیدیم برخی ورزشگاه‌ها ازجمله نقش‌جهان اصفهان، یادگار امام تبریز و فولاد آرنای اهواز شرایط استفاده از VAR را دارند. به این ترتیب قطعا یکی از دو دستگاه وارد شده به یکی از این سه استادیوم می‌رسد. دانیال مرادی در این مورد به ما گفت: «اینکه فصل بعد بتوانیم در همه بازی‌ها از VAR استفاده کنیم به توانایی سازمان لیگ برمی‌گردد. اینکه آنها بتوانند بسته به تجهیز ورزشگاه برای این مهم برنامه بدهند. دوره آموزشی ما که شروع بشود نمایندگان فیفا برای ارزیابی استادیوم‌ها به ایران می‌آیند و در آن زمان متوجه خواهیم شد که کدام استادیوم‌ها را می‌توانیم به سیستم کمک داور ویدئویی تجهیز کنیم. من نمی‌دانم و نمی‌توانم در مورد تیم‌هایی که گفته بودند اگر مجوز بگیریم برای ورود دستگاه اقدام می‌کنند اظهارنظر کنم، فقط می‌دانم باید استادیوم تجهیز شده و داور آموزش دیده داشته باشیم. در صورت وجود این دو اگر تایید نهایی از طرف فیفا بگیریم لیگ فصل بعد را با VAR آغاز خواهیم کرد یا ممکن است در یک‌سری بازی‌های خاص از این سیستم استفاده کنیم. این بستگی به مجوزی دارد که فیفا به ما می‌دهد.»
نمایندگان فیفا هفته آینده در ایران
یکی دیگر از مهم‌ترین مواردی که فیفا را برای صدور مجوز استفاده از VARدر فوتبال ایران مجاب می‌کند آموزش داوران متخصص برای قضاوت از طریق کمک داور ویدئویی است. درواقع تا زمانی که نیروی متخصص برای این مهم وجود نداشته باشد حتی با وجود تجهیز ورزشگاه‌ها نیز مجوزی صادر نخواهد شد. از این رو فدراسیون فوتبال با کمک دپارتمان داوری برنامه بلندمدتی را برای آموزش داوران در نظر گرفته تا علاوه‌بر آموزش برخی داوران برای شروع فصل آینده در ادامه نیز نیروی لازم برای این مهم در دسترس آنها وجود داشته باشد. رئیس دپارتمان داوری در ادامه اظهاراتش به «فرهیختگان» تاکید کرد: «آموزش هر گروه طبق برنامه ما 3 ماه است اما ممکن است ۴ یا ۵ ماه هم طول بکشد. با این حال مشکلی برای آموزش داوران برای فصل بعد نداریم. کلا هر هفته ۸ بازی در لیگ برتر انجام می‌شود که با ۲۴ داور می‌توان کار را انجام داد و در همان گروه اول این تعداد آموزش داده می‌شوند. با شروع آموزش‌های ما در هفته آینده، قرار است نمایندگان فیفا نیز راهی ایران شده و ورزشگاه‌ها را مورد بررسی قرار دهند. تاریخ دقیق ورود آنها مشخص نیست اما تا جایی که می‌دانم هفته آینده قرار است به ایران بیایند. مسئولان پیگیر ورود آنها هستند و من در جریان جزئیاتش نیستم.» وی ادامه داد: «آموزش ما به شکل مداوم است و این‌طور نیست که ما یک دوره سه ماهه بگذاریم، آموزش بدهیم و هر داور سوی خود برود. قطعا گروه‌های بعدی هم می‌آیند و داورها را گروه‌بندی می‌کنیم تا افراد آموزش دیده مکفی را در اختیار داشته باشیم. فاز اول و گروه اول جلو برود، برای فاز دوم هم اقدام می‌کنیم. در مورد تعداد دقیق شرکت‌کنندگان گروه اول چون هنوز نهایی نشده فعلا آمار دقیقی نگویم بهتر است ولی به‌زودی در این خصوص اطلاع‌رسانی می‌کنیم.»
فرصت نیم فصل
مسئولان سازمان لیگ و فدراسیون فوتبال به خوبی می‌دانند که با توجه به فرصت باقیمانده و ایرادات اساسی که ورزشگاه‌های ایران دارند، تجهیز همه آنها در این فرصت کوتاه ممکن نیست. با توجه به اینکه لیگ فصل بعد در تابستان آغاز می‌شود ممکن است خیلی از ورزشگاه‌ها با ایرادات اساسی از سوی فیفا روبه‌رو شوند. برطرف کردن این ایرادها با توجه به نبود بودجه لازم که همیشه معضل ما بوده کار راحتی نیست. از این رو مسئولان سازمان لیگ در نظر دارند درصورتی‌که ورزشگاهی نتواند خود را آماده استقبال از سیستم کمک داور ویدئویی کند تا نیم‌فصل به آنها فرصت دهند. گویا قرار است طوری برنامه‌ریزی کنند که در نیم‌فصل اول میزبانی تیم‌هایی که نتوانستند ورزشگاه خود را تجهیز کنند، در استادیوم دیگری انجام شود و آنها تا نیم‌فصل فرصت دارند ورزشگاه محل میزبانی خود را آماده نصب تجهیزات کمک داور ویدئویی کنند. از این رو برنامه‌ریزی برای ورود دستگاهها در دستور کار قرار گرفته و هر ورزشگاهی که بتواند تایید فیفا را بگیرد به سیستم کمک داور ویدئویی تجهیز خواهد شد. هرچند دانیال مرادی تقریبا نسبت به این موضوع بی‌اطلاع بود اما تاکید کرد: «من در مورد تعداد دستگاهها چیزی نمی‌دانم اما می‌دانم وارد کردنش کار خاصی ندارند. وقتی دو سه دستگاه وارد شده، وارد کردن پنج شش دستگاه دیگر هم کاری ندارد. موضوع این است که باید ورزشگاه‌ها تجهیز شوند و شرایط نصب سیستم را داشته باشند. این موضوع هم ربطی به باشگاه و تیم ندارد. این استادیوم است که مورد نظر ما است. به‌عنوان مثال وقتی استقلال و پرسپولیس قرار است با هم بازی کنند این ورزشگاه آزادی است که باید شرایط استفاده از کمک داور ویدئویی را داشته باشد.»
