فاطمه بریمانی، خبرنگار گروه جهانشهر: رونن بار، رئیس دستگاه امنیت داخلی رژیمصهیونیستی (شاباک) میگوید تظاهرات قدس و تلآویو «احتمالا منجر به اوضاعی خطرناک» خواهد شد. روزنامه یدیعوت آحارونوت هم در این خصوص گزارش داده رونن بار سهشنبه بعد از اینکه برخی معترضان از موانع اطراف منزل نتانیاهو عبور کردند به منزل نتانیاهو در قدس رفت و گفت که «این برخورد نگرانکننده است» و «اسرائیل را به جای خطرناکی میبرد.» یک مسئول در شاباک به روزنامه هاآرتص گفت: «اعتراضات روز گذشته در قدس در نزدیکی منزل نتانیاهو از تمام خطوط قرمز عبور کرد. اعتراضات ممکن بود به تیراندازی علیه معترضان منجر شود.» با وجود حضور میدانی رئیس شاباک برای مدیریت اعتراضات، تندورهای عضو کابینه نتانیاهو که با جناحهای نظامی و اطلاعاتی رژیم درگیری دارند به وی تاختهاند.
به گزارش ایسنا «عمیحای الیاهو»، وزیر صهیونیست خواهان برکناری رئیس شاباک شده و گفت: «فردی که در فاجعه امنیتی 7 اکتبر شکست خورده و اجازه شکستن موانع امنیتی اطراف منزل نخستوزیر را داده باید برکنار شود.» اعتراضات علیه نتانیاهو که به امری مداوم در صحنه سیاسی و خیابانی رژیم تبدیل شده زمانی شدت گرفت که وی با چند تصمیم از جمله ناکام گذاشتن مذاکرات آتشبس که میتوانست به آزادی اسرای صهیونیست در غزه منجر شود، زیر تیغ جراحان رفت.
روز یکشنبه هفته جاری اعلام شد نخستوزیر روز دوشنبه برای عمل جراحی راهی بیمارستان خواهد شد و پس از آن بود که معترضان بر جنبوجوش خود افزودند. دستهای از آنها به محوریت خانواده اسرا تلآویو را تحت تاثیر قرار داده و گروهی دیگر نیز تلاش کردند به سمت منزل نخستوزیر و وزیر دفاع بروند.
معترضان چه میخواهند؟
از ابتدای تشکیل دولت نتانیاهو، معترضان اعتراضات نسبتا پیوستهای را نسبت به کابینه وی که شامل افراطگرایان است شکل دادهاند. با وقوع جنگ از 7 اکتبر برای مدتی این اعتراضات فروکش کرد اما پس از مدتی با آشکار شدن ضعف مدیریتی نتانیاهو، بازگشت ثبات نسبی و همچنین افزوده شدن خانواده اسرا به صحنه اعتراضات خیابانی، وضعیت بار دیگر برای معترضان مهیا شد. نحوه تعامل نتانیاهو با پرونده اسرا باعث شد ساکنان سرزمینهای اشغالی که حساسیت بالایی روی تلفات و اسارت یهودیان دارند با چشم خود بیتفاوتی و سوءاستفاده دولت از آنها را ببینند. بر همین اساس احتمال دارد اعتراضاتی که امروزه محوریتش با خانواده اسرا و محدود به همین موضوع است به مرور دامنهدار شده و به حوزههای عمیقتر سیاسی کشیده شود. خانواده اسرا و دیگر ساکنان سرزمینهای اشغالی دولت را متهم به ناتوانی در آزادسازی اسرا یا حتی سوءاستفاده از سرنوشت آنها کردهاند؛ پدیدهای که میتواند خواست آنها را از آزادسازی اسرا به سرنگونی دولت سوق دهد. خانواده اسرای صهیونیست با در دست داشتن پلاکاردها و تصاویر اسرای خود مدتهاست در اطراف کنست حضور دارند و در چند نوبت به شکل قانونی یا حتی با یورش وارد ساختمان این نهاد شده تا اعتراض خود را به گوش نمایندگان پارلمان برسانند؛ آنها در این مسیر از حمایت نمایندگان اپوزیسیون در پارلمان نیز برخوردارند. به دلیل فشار اعتراضات و شدت یافتن آن در حوزه سیاسی صحبت از انتخابات زودهنگام مجددا پررنگ شده است.
نحوه برخورد دولت با اعتراضات
دولت روشهای چندگانهای را برای مهار اعتراضات در پیش گرفته است؛ سرکوب به وسیله پلیس، برگزاری جلسات اقناعی برای خانواده اسرا و همچنین قرار دادن خواست آنها در برابر منافع رژیم در رسانهها. در اعتراضات هفته جاری اما علیرغم تلاش پلیس تظاهرکنندگان از موانع پلیس رژیمصهیونیستی گذر کرده و خانه نتانیاهو در قدس اشغالی را محاصره کردند. با شکسته شدن حصار خانه نخستوزیر، پلیس رژیمصهیونیستی هم در واکنش به این اقدام پنج نفر را بازداشت کرد. اتفاقاتی که در قدس و تلآویو در حال وقوع است انگشت اتهام را به سمت شاباک برده و اغلب اعضای کابینه مقصر ناامنی حوالی خانه نخستوزیر را شاباک میدانند. «ایتامار بن گویر» وزیر امنیت داخلی رژیمصهیونیستی هجوم هزاران صهیونیست به اطراف منزل نتانیاهو و چشمپوشی سرویس شاباک از این اتفاق را «غیرقابل قبول» دانست و ادعا کرد که در هفته گذشته درخصوص امنیت خانه نتانیاهو به شاباک هشدار داده بود اما شاباک وجود هرگونه خطر را رد کرده بودند.
این تحولات نشاندهنده دشوار شدن استفاده از نیروهای امنیتی برای مهار اعتراضات است. از یک سو تظاهرکنندگان پس از چند مواجهه سخت با پلیس از نسبت به خشنتر شدن تحرکات خود هشدار داده و به بروز جنگ داخلی تهدید کردهاند و از سوی دیگر نهادهای امنیتی نیز با وجود عمل به دستورات به لحاظ مشی سیاسی خواهان سرکوب معترضان نبوده و به همین دلیل مورد ظن اعضای کابینه قرار دارند. به لحاظ برگزاری جلسات اقناعی شرایط بغرنج اسرا و خانوادههایشان مانع از اتکا به این موضوع در درازمدت میشود. کشته شدن اسرا در حملات رژیم عامل دیگری در بیتابی خانواده آنهاست. از سوی دیگر دولت میکوشد این روایت را در جامعه صهیونیستها رواج دهد که آزادسازی اسرا با مذاکره به معنای شکست رژیم خواهد بود. نتانیاهو امیدوار است با ترویج این روایت از فراگیری اعتراض خانواده اسرا به وسیله ابراز همدردی جامعه با آنها جلوگیری کند.
نسبت اعتراضات با صندوقهای رای و سیاست خارجی
نتانیاهو پیش از آنکه مورد عمل جراحی قرار گیرد، در یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد کسانی که گمان میکنند کاری از دست نخستوزیر بر نمیآید «اشتباه میکنند.» او مساله استعفای خود را کاملا رد کرد و درخصوص انتخابات تاکید کرد که «آخرین چیزی که باید به آن فکر کنیم انتخابات است؛ چراکه وحدت ما را میشکند و ما الان به وحدت نیاز داریم.» در ماه ژانویه یک نظرسنجی توسط موسسه دموکراسی اسرائیل انجام شد، این نظرسنجی نشان میداد که تنها 15 درصد از اسرائیلیها میخواهند نتانیاهو پس از اتمام جنگ غزه، جایگاه خود را حفظ کند و 23 درصد از پاسخدهندگان گفتند ترجیح میدهند وزیر دفاع سابق و یکی از اعضای کابینه جنگ، «بنی گانتز» نخستوزیر شود. نظرسنجی اخیر کانال 13 اسرائیل نیز نشان میدهد که اگر در حال حاضر انتخابات برگزار شود، حزب وحدت ملی گانتس 39 کرسی در کنست به دست خواهد آورد و این در حالی است که حزب لیکود نتانیاهو تنها 17 کرسی دارد. نظرسنجیها و اتفاقات در حال وقوع در خیابانهای قدس و تلآویو نشان از وضعیت آشفتهای دارد که این روزها رژیمصهیونیستی به آن دچار شده است. از جانب دیگر با وجود چندصدایی و تفرقهای که میان اعضای کابینه یا شهرکنشینان صهیونیستی با رژیم وجود دارد، رژیم دست به اقدامات برونمرزی در حوزه سیاست خارجی زده است. شاید بتوان حمله روز دوشنبه اسرائیل به اماکن دیپلماتیک ایران در دمشق را نیز در این قالب تحلیل کرد. همیشه یکی از مسیرهای پیشروی دولتها تخلیه و انتقال بحرانهای داخلی به حوزه سیاست خارجی بوده است. حمله روز دوشنبه میتواند شاهدی بر این مدعا باشد که اسرائیل به دنبال جلوگیری از تعمیق شکافهای اجتماعی و سیاسی در درون رژیم با انتقال بحران به بیرون از محیط سرزمینهای اشغالی و پررنگ کردن درگیری با دشمن خارجی است.
رژیم میخواهد به افکار عمومی اثبات کند با وجود بیماری نخستوزیر، عدم انسجام اعضای کابینه و اعتراضات گسترده و پراکندهای که در خیابانها شاهدش است، ایجاد جنگهای خارجی و چرخش به سمت سیاست خارجی کمکی برای دولتهایی است که در سیاست داخلی تضعیف شدهاند. این اقدام موجب میشود تا از این طریق بتوان انسجام داخلی ایجاد کرده و اعضای کابینه و مردم را متحد کرد یا حداقل مانع از بروز اختلافات و شکافهای جدی شد.