تداوم خانه به‌دوشی نمایشگاه کتاب

محمدرضا ولی‌زاده؛ فرهیختگان آنلاین: «نمایشگاه کتاب امسال در مصلی برگزار می‌شود.»؛ این خبری بود که محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی صبح امروز در حاشیه نشست هیات دولت اعلام کرد. هر چند این مطلب پیش از این نیز توسط مسئولین برگزاری سی‌وپنجمین دوره این نمایشگاه بین‌المللی مخابره شده بود، اما با اعلام رسمی آن، باز هم باید به این سوژه تکراری پرداخت: چرا باوجود برگزاری هرساله چنین نمایشگاهی هنوز هم جای ثابتی برای اجرای یکی از مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی کشور وجود ندارد؟

امیدی که ناامید شد
سال ۹۴ بود که افتتاح شهر آفتاب، علاقه‌مندان به فرهنگ را امیدوار کرد که نمایشگاه کتاب پس از ۲۸ سال اجاره‌نشینی، صاحب‌خانه شود. اما متاسفانه عمر این انتقال کوتاه بود و با تجربه‌ای ناموفق، پس از دو سال بنا به معضلات زیرساختی و محدودیت‌های مجموعه، نمایشگاه کتاب به مصلی امام خمینی(ره) برگشت. مسافت طولانی نسبت به مرکز شهر و مشکلات تردد بازدیدکنندگان به علت نبود امکانات حمل‌ونقل عمومی مناسب و فقدان امکانات رفاهی از عمده دلایلی بود که شهر آفتاب، مکان مناسبی برای اجرای چنین رویدادی -که نیاز به حضور عامه مخاطبان دارد- نباشد. هر چند این مهم به این معنا نیست که مصلی، بهترین شرایط را برای میزبانی از این نمایشگاه دارد. زیرا همواره، برگزاری این رویداد در سال‌های اخیر با چالش‌هایی همراه بوده است. مصلی تهران به لحاظ مکانی و دسترسی مورد اقبال عموم است اما ترافیک سرسام‌آور آن محدوده به دلیل واقع شدن در میان کاربری‌های تجاری-اداری، باز هم یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌‌های مردم و مسئولان شهری خواهد بود. 

در انتظار اعتبار و هویت‌بخشی
با توجه به اهمیت برگزاری نمایشگاه کتاب در ارتقای سطح فرهنگی جامعه، وجود یک مکان مشخص برای برگزاری چنین نمایشگاهی می‌تواند به این رویداد ۳۵ ساله هویت بیشتری ببخشد و به اعتبار آن بیافزاید، حتی در صورت ایجاد بسترهای لازم برای دائمی بودن آن، به محفلی امن برای اهالی فرهنگ و هنر نیز تبدیل شود. در این بین، دستیابی به این اهداف نیازمند تعامل بیشتری از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهرداری تهران است. زیرا اگر شهر آفتاب ظرفیت برگزاری نمایشگاهی به اهمیت و تعداد مخاطبِ کتاب را ندارد، باید به‌طور رسمی اعلام شود که یا برای استانداردسازی آن اقدامی صورت گیرد یا محلی مناسب برای جایگزینی آن انتخاب شود. بلاتکلیفی در این حوزه و تداوم ایرادات موجود، تنها این نمایشگاه را از اهدافش دور می‌کند. بی‌تردید، با همکاری بین نهادهای مسئول و اتخاذ یک تصمیم جامع می‌توان این مانع بزرگ را از راه اهالی فرهنگ برداشت.