کانونهای فرهنگی برتر دانشگاهها؛
فاطمه طاری‌بخش، خبرنگار گروه دانشگاه: بخشی از فعالیت‌های دانشجویی و کنشگری دانشجویان در قالب کانونهای دانشجویی صورت می‌گیرد. مطابق آخرین آمارها در ایران نزدیک به سه هزار و 200 کانون و در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی وزارت علوم هفت هزار کانون در کل شبکه دانشگاهی کشور وجود دارد. کانون‌هایی که در تمامی حوزه‌ها از هنری و ادبی و فرهنگی گرفته تا اجتماعی و مذهبی شکل بگیرند و کار را برای دانشجویان در ساختار دانشگاه راحت‌تر کنند. کانونهای فرهنگی در جشنواره‌ای به نام جشنواره ملی رویش سنجیده می‌شوند تا با تقویت روحیه رقابت‌پذیری بتوانند توسعه فرهنگی و اجتماعی داشته باشند. این جشنواره امسال به یازدهمین ایستگاه خود رسید. در این دوره 23 کار گروه تشکیل شد و نزدیک به 200 نفر درگیر این رویداد شدند که از این تعداد 100 نفر آن دانشجو بودند. در این گزارش به سراغ فعالان دانشجویی کانونهای دانشگاه‌های برگزیده در طرح رویش رفته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
دغدغه‌مان تقویت مسئولیت‌پذیری اجتماعی دانشجویان است
کانون نیکوکاری والعصر دانشگاه تهران برای سومین سال متوالی امسال نیز توانست جزء کانونهای برگزیده دانشگاه باشد. فاطمه شاهقلیان، دبیر کانون خیریه دانشگاه تهران درباره این کانون توضیح داد: «کانون ما یکی از فعال‌ترین کانونهای دانشگاه تهران است. ما سه جایزه در جشنواره رویش بردیم. فعالیت‌های کانون حوزه‌های بسیاری را در بر می‌گیرد. این کانون از سال 1398 شروع به کار کرده و مهم‌ترین وظیفه آن نیز ترویج مسئولیت‌پذیری اجتماعی برای قشر جوان و دانشجوست. خیریه‌های بسیاری در کشور وجود دارد اما ما در نظر داشتیم که فعالیت آن برای قشر دانشجو باشد. در سه سال پیاپی نیز خیریه ما برگزیده شده است و 300 عضو داریم. او در ادامه درمورد طرح‌هایی که در حال اجرای آن هستند بیان می‌کند: مثلا ما طرح هم‌کتابی داریم که قرار است کتاب‌های کنکوری که بلااستفاده است و کتاب‌های دانشگاهی را جمع‌آوری کرده و برای مناطق محروم بفرستیم. تقریبا یکسری از این کتاب‌ها آورده شده و جمع‌آوری کردیم و در حال حاضر، این سری دوم است که فراخوان دادیم. رویداد دیگری که ما در تابستان گذشته برگزار کردیم میزبان بچه‌های پرورشگاهی بودیم و اسم رویداد قهرمان من بود. این بچه‌ها را به دانشگاه دعوت کردیم، نقشه گنجی به آنها دادیم و در هر دانشکده می‌رفتند و گنج را پیدا می‌کردند و در آخر نیز هم یادگیری و هم تفریح داشتند. پارسال و به مناسبت نیمه‌شعبان جشنی با عنوان «بهار تویی» گرفتیم که غرفه‌ای در پردیس مرکزی دانشگاه تهران راه‌اندازی کردیم. غرفه بین‌الملل و همچنین گروه سرگرمی و علمی داشتیم. همچنین از ظرفیت دانشجویی استفاده کردیم و برخی آزمایش‌های علمی انجام دادند، آهنگ خواندند.» شاهقلیان درباره برنامه آتی این کانون بیان کرد: «یکی از فعالیت‌هایی که ما برای آینده برنامه‌ریزی کرده‌ایم این است که طرح «سهم تو» را دوباره اجرا کنیم. همچنین طرح «هم‌کتاب» را همزمان با خانه‌تکانی دانشجویان داریم و پویش قهرمان من را نیز دوباره در تابستان اجرایی می‌کنیم. از چالش‌هایی که در این راه داریم این است که در فعالیت‌های داوطلبانه باید جنبه‌های فرهنگی معنوی را نیز به‌صورت ملموس انجام دهیم و دوست داریم که دانشجویان پای کار بیایند و جنبه معنوی فعالیت را درک کنند.»
محدودیت‌های دانشگاه مهم‌ترین چالش اعضای کانون‌ها
دانشگاه الزهرا به‌عنوان یکی از دانشگاه‌های شاخص در حوزه هنر و علوم انسانی کانونهای متفاوتی دارد و کانون هلال‌احمر این دانشگاه در طرح رویش، فاطمه رحمانی، دبیر کانون صنایع‌دستی و دبیران مجمع کانون‌ها در دانشگاه الزهرا درخصوص آغاز فعالیت این کانون بیان کرد: «کانون ما از سال 1401 فعالیت خود را آغاز کرد. این کانون فعالیت‌های خارج از دانشگاه نیز داشت و برنامه‌های ما شامل آموزش و برنامه‌های متنوع بود. همچنین در کانون صنایع‌دستی نیز جشنواره‌های فروش و نمایشگاه و... را داشتیم. بچه‌ها کارهای صنایع‌دستی تولید می‌کردند و به فروش می‌رساندند. ما امیدوار بودیم بازارچه‌ای در دانشگاه داشته باشیم تا دانشجویان بتوانند محصولات خود را به فروش برسانند. برنامه‌های دیگری نیز در داخل دانشگاه می‌گذاشتیم.»
او در ادامه افزود: «مثلا سفالگری، مکرومه‌بافی، زیورآلات را آموزش می‌دادیم و متریال را خودمان تهیه می‌کردیم و در دانشگاه میزی می‌گذاشتیم تا هر فردی که علاقه‌ای داشت بیاید و تجربه کند. از سمت دیگر نیز ورکشاپ‌هایی را می‌گذاشتیم. بخشی از فعالیت‌های کانون نیز سفارش‌های فرهنگی به ما بود. با دانشگاه نیز همکاری داشتیم و یادبودهایی که قرار بود به افراد مختلف بدهند را می‌ساختیم. چند میهمان داشتیم که هدایای یادبودشان را ما آماده کردیم. در جشنواره رویش نیز پک یادبود به بازدیدکنندگان می‌دادیم.» رحمانی درباره یکی از مهم‌ترین چالش‌های کانون می‌گوید: «برای ما محدودیت‌هایی از سمت دانشگاه پیش می‌آید. برای مثال ما می‌خواستیم کارگاه ساخت زیورآلات پاپیون را داشته باشیم که الان بسیار ترند شده است، اما با برخوردی نامناسب لغو شد. معاونت فرهنگی ما دست افرادی افتاده است که تخصصی در حوزه هنر ندارند و بودجه‌ای نیز به ما نمی‌دهند. جلوی برنامه‌های ما را می‌گیرند و زمانی که بخواهند به ما می‌گویند که برنامه را برگزار کنیم.» او با اشاره به اینکه باید روابط‌مان را با ارگان‌های مختلف بهتر کنیم، اضافه کرد: «امسال از سمت سازمان صنایع‌دستی، نامه‌ای زده شد که می‌توانند همکاری‌هایی را با ما داشته باشند و تبادل استاد داشته باشند. بودجه‌ای به ما نمی‌دهند اما سعی دارند که فعالیت‌های حمایتی را انجام دهند. درآمد ما دانشجویی است و نمی‌توانیم برای کانون برنامه‌ای داشته باشیم.»
رحمانی درباره برنامه آینده کانون گفت: «معطوف به این موضوع می‌شود که فعالیت را از بستر دانشگاه خارج کنیم و تنها به داخل دانشگاه معطوف نباشد. من طرحی نیز دادم اما به این دلیل که کانون ما نوپا بود این طرح عملی نشد.»
مسئول کانونهای دانشگاه الزهرا درباره فعالیت دیگر کانونهای این دانشگاه بیان کرد: «در حال حاضر 13 کانون در دانشگاه فعالیت می‌کنند. کانون هلال‌احمر ما از کانون‌هایی است که فعالیت بسیاری دارد و فعالیت‌های برون‌دانشگاهی نیز دارد. در این کانون کلاس آموزشی و اردوهای آموزشی می‌گذارند و در محیط دانشگاه آموزش‌هایی مثل فشار خون و کمک‌های اولیه و... برگزار کرده بودند. کانونهای ما فعالیت‌هایشان را دارند اما به دلیل مشکل بودجه نمی‌توانند برنامه‌های خود را جلو ببرند.»
درگیری با سختگیری‌های مسئولان دانشگاه نفس‌گیر است
کانونهای دانشگاه فردوسی مشهد در بسیاری از حوزه‌ها خوش درخشیدند و جزء کانونهای برتر شدند. کانون برتر دینی مذهبی، کانون برتر اجتماعی در حوزه آسیب‌های اجتماعی، خیریه کانون حس هفتم، کانون برتر دینی اجتماعی، کانون برتر ادبی هنری در دو حوزه تئاتر و موسیقی بخشی از بخش‌هایی است که مجمع کانونهای این دانشگاه توانسته‌اند در آن خودی نشان دهند. الهه حاجی‌داودلی، دبیر دبیران کانونهای دانشگاه فردوسی مشهد درباره تعداد کانونهای این دانشگاه گفت: «ما 24 کانون فعال داریم که در چهار زمینه اجتماعی، هنری، فرهنگی و مذهبی فعالیت می‌کنند. تعداد مددجویانی که ما به آنها در این سال‌ها کمک کرده‌ایم، با توجه به اینکه کانونی تحت عنوان «حس هفتم داریم» بسیار زیاد است. فکر می‌کنم که اخیرا توانسته‌اند 38 نفر از زندانیان جرائم غیرعمد را آزاد کنند. همچنین از سمت دیگر جشن یلدا در بین افراد کم‌توان و بچه‌های مناطق محروم برگزار می‌شود و لباس گرم در ایام زمستان برایشان خریداری می‌کنند.»
او در ادامه درخصوص فعالیت‌های شاخص این کانون توضیح داد: «از فعالیت‌های شاخص می‌توان به فعالیت‌های مذهبی جشن بزرگ ولادت امام رضا، طرح‌های متبرک رضوی و جشن نیمه‌شعبان اشاره کرد. فعالیت کانون نجوم شامل رصدهای نجومی، آموزش و اردو می‌شود. همچنین کانون تئاتر نیز همان‌طور که از نامش مشخص است در این حوزه فعالیت می‌کند.» داودلی درباره اصلی‌ترین چالش‌هایی که با آن مواجه هستند، گفت: «نسل جدید به مجتمع کانون‌ها رغبت کمی دارد. متاسفانه با پیدا شدن کرونا شوک بدی به مجتمع وارد شد اما با کمک دانشجویان دلسوزی که شب و روز فعالیت می‌کنند، شاهد رشد دوباره کانون‌ها در دانشگاه هستیم. چالش بعدی که نفس و انرژی بچه‌های کانون‌ها را گرفته است، سر و کله زدن با سختگیری مسئولانی است که باعث دلسردی و خستگی دانشجویان می‌شوند و به جای اینکه وقت خودشان را برای طرح‌ها و ایده‌ها بگذارند باید مشغول بحث و مجوزگیری از مسئولان باشند. همچنین یکی از اصلی‌ترین نیازهای ما در کانونهای دانشجویی اعتماد به دانشجویان و عدم دخالت در فعالیت این افراد و عدالت در تقسیم بودجه‌های فرهنگی است.» مسئول کانونهای دانشگاه فردوسی مشهد درباره برنامه‌های آتی و هدف‌گذاری خود بیان کرد: «یکی از اهداف ما این است که تمام دانشجویان دانشگاه در این دوره تحصیلی حداقل یک‌بار با مجمع کانون‌ها ارتباط بگیرند و با برخی از کانون‌ها در ارتباط باشند. هدف دیگر این است که جایگاه و اعتبار دبیرها و اعضای شورای اصلی کانون‌ها را بالا ببریم تا پشتوانه‌ای قوی برای فعالیت و پیشروی در دانشگاه داشته باشند. همچنین امیدواریم هر ماه مراسم بزرگی داشته باشیم تا شور و انرژی دانشجویان همیشه بالا باشد.»
کانونهای فرهنگی نقطه قوت فعالیت‌های فرهنگی دانشگاه یزد
سه کانون قرآن و عترت، مهدویت و رسانه دانشگاه یزد توانستند در بخش کانون مذهبی و رسانه‌ای برگزیده شوند. محمد نصر، دبیر شورای هماهنگی کانونهای فرهنگی و هنری یزد و دبیر اجرایی یازدهمین جشنواره ملی رویش درباره این جشنواره بیان کرد: «در این جشنواره سه کانون از 13کانون فعال جشنواره یزد، مورد تقدیر قرار گرفتند. این کانون‌ها شامل کانون مهدویت، کانون تولید محتوا و کانون قرآن و عترت می‌شود. کانون قرآن و عترت و مهدویت ما از کانونهای قدیمی دانشگاه یزد هستند که از زمانی که دانشگاهها تعطیل شد و آموزش غیرحضوری بود فعالیت کردند. درواقع زمانی که انجمن‌ها و تشکل‌ها نسبتا تعطیل شده بودند و فعالیتی نداشتند، فعالیت‌های این کانون به هیچ عنوان متوقف نشد و در حال حاضر نیز پرقدرت ادامه می‌دهد.» او در ادامه درباره کانون تولید محتوای این دانشگاه توضیح داد: «ما این کانون را زمان آموزش غیرحضوری تشکیل دادیم تا بتوانیم در بخش رسانه‌ای تولید محتوایی برای دانشجویان داشته باشیم و همچنین به کانونهای دیگر کمک می‌کند تا بتوانند محتوایشان را از طریق رسانه‌ها، به گوش دانشجویان برسانند. بچه‌های کانون تولید محتوای ما در همان شرایط سخت و خاص توانستند به رشد بسیار خوبی برسند.» نصر با اشاره به اینکه محتوای کانون رسانه بسیار باکیفیت است، اظهار کرد: «بخشی با عنوان رادیو دانشجو و برنامه من دانشجو هستم، توسط این کانون ساخته شده و از صداوسیمای مرکز یزد پخش می‌شود. این مورد دستاورد بسیار بزرگی بود برای کانونی که کمتر از یک سال بود که تاسیس شده بود. کانون قرآن و عترت آل‌یاسین پرجمعیت‌ترین کانون ما است و فعالیت‌های بسیار خوبی انجام دادند و جشنواره سراسری قرآن و عترت را برگزار کردند. امیدواریم امسال نیز دوره بعدی را برگزار کنند.» دبیر شورای هماهنگی کانونهای فرهنگی و هنری یزد درباره کانون قرآن و عترت بیان کرد: عمده فعالیت این کانون در خوابگاه‌های دانشجویی است و در شرایطی که تمام انجمن‌هاو تشکل‌ها تمرکز خود را بر برنامه‌های جمعی دانشگاه گذاشتند، این کانون فضای خوابگاه را نیز در دست گرفته است. دفتر این کانون همیشه در خوابگاه فعال است.» او درباره کانون مهدویت دانشگاه یزد گفت: «این کانون قوی‌ترین کانون ما در بخش تشکیلات و کادر است. دوستان ما در کانون مهدویت، همیشه کنش‌های درست و به‌موقعی را داشته‌‌اند. از برنامه‌های هفتگی معمول مانند سه‌شنبه‌های مهدوی و کنشگری درباره مساله غزه و فلسطین و انتخابات گرفته تا دیگر بخش‌هایی که در آن فعالیت می‌کنند. سال گذشته همایش سراسری دبیران کانونهای مهدویت را برگزار کردند. نشریه بسیار خوبی نیز در این حوزه دارند، همچنین برنامه‌های متنوعی دیگری که همیشه بسیار باکیفیت برگزار شده است.»
