امروز (یکشنبه ۱۳ اسفند ماه ۱۴۰۲) اولین جلسه حراج سکه طلا (جلسه اول عرضه ربعسکه) در سامانه مرکز مبادله ارز و طلای ایران برگزار میشود. در ادامه براساس شیوهنامه نحوه برگزاری حراج سکه طلا (منتشره در تارنمای رسمی www. ice. ir) و اظهارات مسئولان مرکز مبادله ارز و طلای بانک مرکزی، به بررسی برخی از جزئیات این عرضه پرداخته شده است.
تعداد خرید هر شخص
براساس اظهارات مسئولان مرکز مبادله ارز و طلای ایران، دارایی موضوع اولین حراج، ربعسکه بهار آزادی ضرب بانک مرکزی است و هر متقاضی مجاز به ثبت سفارش حداکثر پنج قطعه است. گفته میشود شروع جلسه حراج راس ساعت ۱۲ است و بازه ثبت سفارش نیز از ساعت ۱۲ تا ۱۵ خواهد بود. شایان ذکر است بازه نظارت و تخصیص از ساعت ۱۵ تا ۱۶ همان روز است و ساعت ۱۶ نیز نتایج حراج اعلام میشود. همچنین گفته میشود هر فرد یا هر کدملی در هر حراجی فقط پنج قطعه سکه میتواند خریداری کند و البته محدودیتی برای حضور در حراجهای بعدی برای وی نیست و در آنها هم میتواند بسته به تصمیم مرکز مبادله ارز و طلای ایران، به احتمال زیاد بازهم پنج سکه دیگر خریداری کند. درنهایت فعلا هیچ محدودیت سالانهای برای خرید سکه در نظر گرفته نشده و محدودیت پنج سکه فقط برای هر حراج است.
شیوه خرید
آنطور که علی سعیدی، مدیرعامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران میگوید عموم مردم میتوانند در عرضه سکه طلا در این مرکز بهصورت حراج شرکت کنند. سکههای عرضهشده در حراج ۱۳ اسفند، ضرب سال ۱۳۸۶ است و زمان عرضه سکههای بدون تاریخ بانک مرکزی، با هماهنگی این اعلام میشود. به گفته مدیرعامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران، آگهی عرضه سکههای طلای مرکز مبادله، دو روز قبل از عرضه در سایت این مرکز به نشانی www. ice. ir منتشر شده و از طریق رسانهها به اطلاع عموم رسیده است. سعیدی میگوید در فرآیند خرید سکه طلای بهار آزادی، متقاضی خرید سکه طلا برای شرکت در حراج، ابتدا باید از طریق سامانه اینترنتی ثبتنام کرده و اطلاعات هویتی برای احراز هویت را ثبت کند. درطول این دو روز، متقاضی باید معادل تعداد سفارش موردنظر متناسب با قیمت پیشنهادی خود را از طریق درگاه پرداخت اینترنتی سامانه، به حساب اعلام شده واریز کند. روز حراج و درطول ساعت ثبت سفارش خرید، متقاضی براساس واریز خود، تعداد سکه موردنظر را ثبت خواهد کرد. وضعیت تخصیص سکه طلا از طریق پیامک به متقاضی اطلاعرسانی میشود. برنده حراج سکه طلا میتواند جهت تحویل فیزیکی سکه خود از شعبه منتخب، از هفت روز کاری پس از تخصیص به مدت هفت روز کاری بعد مراجعه کند. درصورت تاخیر در دریافت سکه از شعبه بانک، متقاضی به مدت هفت روز کاری دیگر میتواند با پرداخت هزینه نگهداری، سکه خود را تحویل بگیرد.
قیمت خرید
درخصوص قیمت، براساس اظهارات مدیرعامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران، سکه طلا در حراج براساس اولویتبندی از بالاترین اولویت قیمت به پایینترین اولویت و متناسب با مقدار عرضه به متقاضیان تخصیص داده میشود. آنطور که از اظهارات علی سعیدی برداشت میشود، قیمت خرید در رقابت خریداران کشف خواهد شد و البته آنطور که از روند این گونه حراجیها برمیآید، معاملات مشکوک و غیرمتعارف از فرآیند خرید حذف میشوند و احتمالا رقابت در محدوده قیمتهای بازار (کمی بیشتر یا کمتر) صورت خواهد گرفت.
چرا سکه مرکز مبادله؟
متاسفانه امروزه با توجه به تنوع سکههای موجود در بازار و هیجانی بودن خریداران، برخی افراد سودجو شروع به کلاهبرداری در فروش سکهها کرده و خریداران بهدلیل عدم اطلاع از نکات مهم، هنگام سرمایهگذاری روی سکه متضرر شدهاند. شاید عجیب باشد اما پروندههای زیادی در کشور وجود دارد که مالباختگان آنها، طلافروشانی هستند که از مشتریهای کلاهبردار خود سکههای طلای تقلبی بهجای سکههای اصل خریداری کردهاند. کارشناسان میگویند اگر یک مرجع رسمی اقدام به ساماندهی و یکپارچگی سکهها کند و درکنار آن، اقدام به تهیه هولوگرام و کارت پلمب یا وکیوم سکه کند، این اقدامات موجب بالا بردن ضرایب امنیتی سکه خواهد شد که کلاهبرداری از آن را به صفر خواهد رساند.
اثر بر بازار سکه و طلا
درخصوص اثر سکههای حراجشده از سوی مرکز مبادله آنطور که علیاصغر سامزاده، نایبرئیس اتحادیه طلا و جواهر شیراز در گفتوگو با تسنیم درباره عرضه سکه در مرکز مبادله ارز و طلا ایران میگوید هماکنون سکه در بازار کم است و بانک مرکزی نیز طی سالهای اخیر سکهای در بازار عرضه نکرده، به همین علت تقاضا در بازار زیاد شده است. اما با عرضه سکه در مرکز مبادله ایران تقاضای مردم پاسخ داده میشود بهطوری که قیمتها نیز تغییر پیدا میکند. سامزاده با اشاره به این موضوع که با عرضه سکه در مرکز مبادله ایران قیمت و حباب سکه کاهشی میشود، تاکید میکند: «عرضه در این مرکز به شرط اینکه تداوم داشته باشد میتواند به کاهش قیمت سکه کمک شایانی کند.» نایبرئیس اتحادیه طلا و جواهر شیراز میگوید: «سکه تمام طرح جدید از نظر ارزش طلا حدود 28 میلیون تومان است ولی هماکنون در بازار حدود 34 میلیون تومان به فروش میرسد، بنابراین دارای حباب است، اما با افزایش عرضه سکه از طریق مرکز مبادله ایران حباب سکه کاهشی میشود.»
اینها ذخایر بانک مرکزی نیست
یکی از انتقادهایی که در سالهای گذشته نسبت به عرضه سکه از سوی بانک مرکزی وجود داشت، چوب حراج زدن به ذخایر طلای ارزشمند این نهاد بود. اما آنطور که در خبرها آمده سکههای عرضهشده فعلی از شمشهای طلایی است که امسال وارد کشور شده و ربطی به ذخایر استراتژیک بانک مرکزی ندارد. لازم به ذکر است در ۱۱ ماهه سال جاری ۲۶ تن و ۵۳۸ کیلوگرم شمش طلا به ارزش یک میلیارد و ۷۰۷ میلیون دلار از گمرکات کشور ترخیص شده است. به عبارتی اگر این عرضه ربعسکه از ذخایر طلای بانک مرکزی ضرب شده بود ادعای چوب حراج زدن به ذخایر طلای کشور ادعای درستی بود اما حالا با این عرضه، علاوهبر اینکه ذخایر طلای کشور آسیب نمیبیند، از طریق جمعآوری نقدینگی و کاهش پایه پولی، به کنترل تورم، از طریق افزایش عرضه سکه به کاهش حباب سکه در بازار نیز کمک خواهد کرد.