طرح فجرانه کالابرگ یا بستری برای فروش برندهای نامرغوب؟

در طرح کالابرگ الکترونیک که از خردادماه امسال به اجرا درآمده است، ۱۱ قلم کالای اساسی شامل برنج ایرانی، حبوبات، شیر کم‌چرب، پنیر، ماست‌ کم‌چرب،‌ مرغ، تخم‌مرغ، روغن مایع، ماکارونی و قند و شکر طبق نظر انستیتوی تغذیه ایران به تایید رسیده و در سبد غذایی این طرح تعریف شده است؛ طرحی که هفت دهک اول درآمدی پیش از اجرای طرح فجرانه، در صورت رعایت شرطی مشمول دریافت یارانه تشویقی می‌شدند و اگر ۲۰۰ هزار تومان از مبلغ یارانه خود را از میان ۱۱ قلم کالای سبد غذایی تعریف شده خریداری می‌کردند، مشمول دریافت یارانه تشویقی ۱۲۰ هزار تومانی می‌شدند.

اما در مرحله جدید طرح کالابرگ الکترونیک که در قالب طرح فجرانه از ۱۸ بهمن‌ماه در حال اجراست، «شرط ۲۰۰ هزار تومان خرید از یارانه» حذف شده و اعتبار تشویقی از ۱۲۰ به ۲۲۰ هزار تومان افزایش یافته است.سبد ۱۱ قلمی برای تأمین حداقل کالری، پروتئین، ریزمغذی و ویتامین‌های لازم برای هر فرد شامل گوشت مرغ، گوشت قرمز، برنج، روغن، ماکارونی، شیر، پنیر، ماست، قند و شکر، تخم‌مرغ و حبوبات با قیمت‌های مبنای سال ۱۴۰۱ انتخاب شده و مابه‌التفاوت آن قیمت‌ها با قیمت روز (۱۴۰۲) از محل یارانه جدید دولت تأمین خواهد شد.

طرح فجرانه کالابرگ که به ازای هر نفر در خانواده مبلغ 220 هزارتومن اعتبار در نظر گرفته دارد از ابتدای اجرایی شدن در بدنه جامعه ابهاماتی به وجود آورد که وزرات بهداشت در آن خصوص با بیانیه شفاف سازی کرد من جمله این ابهامات، در این طرح این که: امکان جابه‌جایی اعتبار بین گروه‌های کالایی مقدور نیست. با استفاده از این طرح مبلغ واریزی یارانه به سرپرست خانوار کسر نمی‌شود و  فقط از اعتبار ۲۲۰ هزار تومانی تخصیصی به کد ملی سرپرست خانوار کسر شده و یارانه‌بگیران یارانه خود را به صورت نقدی، ماهانه و مجزا دریافت خواهند کرد. ضمنا این اعتبار به حساب بانکی واریز نمی‌شود. این اعتبار برروی کد ملی تخصیص و از کلیه کارت‌های بانکی که متعلق به سرپرست خانوار است، قابلیت خرید وجود دارد. در این طرح شما نمیتوانید تمام اعتبار را صرف یک قلم کالا کنید بلکه باید برای استفاده از تمام اعتبار ۲۲۰ هزار تومانی حتما باید ۱۱ قلم کالای اساسی خریداری شود. 

همه این موارد نشان می‌دهد که این طرح محدودیت‌های ضمنی دارد ولی عاملی که چالش این طرح را بیشتر می‌کند و در دست قانون گذار نیست؛ تخلفی است که برخی فروشگاه‌ها در اجبار مشتری در خرید از یک برندخاص در طرح فجرانه کالابرگ دارند. گزارش‌های میدانی حاکی از این است که در فروشگاه‌ها برندهای نا محبوب و یا کالاهایی با تاریخ مصرف های کم وجود دارند که صاحبان فروشگاه‌ها تمایل دارند این اقلام فروش برود اما باید توجه داشت که کالابرگ فجرانه یک حمایتی است نه بستری برای سبک شدن بار فروشگاها.

محمد آذرپنـاه افزود، سرپرسـت اداره کل تعـاون، کار و رفـاه اجتماعـی اسـتان تهـران در خصوص این اقدام فروشگاه‌ها گفت:«در طـرح فجرانـه کالابـرگ مـردم آزاد هسـتند از هر نام تجـاری خرید کننـد.  اگـر فروشـگاهی مردم را مجبـور کرد از نام و نشـان خاصی خریداری کنند، تخلف اسـت و شـهروندان در صـورت مواجه شـدن با آن میتوانند برای ثبت اعتراضات و مشـکالت خود با شـماره 0216367 تمـاس بگیرند یا برای گـزارش تخلفات، موضوع مورد نظر خود را با پشـتیبانی 124 تعزیـرات مطـرح کننـد.»