نعیمه موحد؛ فرهیختگان آنلاین: چند دوره است که انتخابات مجلس در شهرهای بزرگ، بی چون و چرا به «لیست» گره خورده است. در حدی که بعضی در این ایام به شغل شریف «لیست‌بندی» روی می‌آورند! حالا هرچقدر هم که برای این لیستهای انتخاباتی مخالف و موافق وجود داشته باشد، این لیست‌ها بسته می‌شوند و اگر سرلیست آدم مشهوری در دنیای سیاست باشد، به سرعت دست به دست و دهان به دهان می‌چرخد و درباره آن نقد و تحلیل می‌شود. 

در این نوشته نمی‌خواهیم درباره اینکه لیستی رای دادن خوب است یا بد صحبت کنیم. به هر حال مبنای انتخاب برخی بر اساس حجت‌های اجتماعی، شرعی و اخلاقی خود رای دادن بر اساس لیست است. اما این روزها که نزدیک انتخابات دوازدهمین دوره مجلس هستیم، بازار لیست‌ها وارد فاز عجیب و غریبی شده است. به خصوص در فضای مجازی گاهی لیست‌هایی منتشر و ردوبدل می‌شود که یا از اساس غلط است، یا افراد آن ربطی به هم ندارند، یا حتی نامزد شهر الف، نامزد شهر ب معرفی شده است! و این سردرگمی و کثرت لیست‌های جعلی به راحتی می‌تواند رای عده‌ای را تبدیل به رای باطله کند.

در چند روز گذشته، لیستی تحت عنوان، «فهرست زنان تهران، گذر از زمستان ایران» در فضای مجازی دست به دست می‌شد. برای کسانی که علاقه‌مند به رفع مشکلات و دغدغه‌ها در حوزه زنان هستند، این لیست می‌تواند مبنایی برای رای دادن قرار بگیرد، اما با کمی دقت دیده می‌شود که با فونتی بسیار ریز و اصولا برای دیده نشدن در انتهای تصویر لیست مذکور نوشته شده «اعضای این لیست به صورت تصادفی انتخاب شده‌اند»! و اصولا لیستی که اعضای آن تصادفی انتخاب شده باشند، چه ارزشی دارد؟ و چرا در شکل و شمایل یک لیست انتخاباتی با سوءاستفاده از حضور زنان و دغدغه‌های زنانه، منتشر ومعرفی می‌شود؟

ویژگی‌های یک لیست جعلی چیست؟

برای آنهایی که انتخابات را فرصتی برای تصمیم‌گیری و اعمال نظر در سرنوشت کشور می‌دانند، تک تک اسامی که در برگه رای خود می‌نویسند مهم است. اما شاید همه آن دانش سیاسی لازم برای شناخت افراد و تفکیک لیست‌های جعلی از غیرجعلی را نداشته باشند. با دانستن چندنکته بهتر می‌شود لیست‌های انتخاباتی را از هم تمیز داد.

1- گرافیک لیست‌ها را جدی بگیرید. گرافیک پایین و ساده و دم دستی بودن نشان می‌دهد که برای این لیست انقدرها هم وقت گذاشته نشده که اصلی باشد.

2- عکس نامزدها هم خیلی مهم هستند. برای تهیه یک لیست انتخاباتی از نامزدها عکس باکیفیت و آتلیه‌ای انداخته می‌شود. اگر دیدید یک لیست عکسهای بی‌کیفیتی دارد یا نمونه عکس نامزد، با اولین سرچ گوگل هم به دست می‌آید در اصالت لیست شک کنید.

3- لیست‌های فیک معمولا سرلیستی دارند از میانگین اعضای لیست وزن سیاسی کمتری دارد. گاهی هم البته سرلیست در عالم سیاست مشهور و وزن‌دار است، اما با باقی اعضای لیست از این نظر همخوانی ندارد. جالب است بدانید بسیاری از اوقات اعضای لیست خودشان از بودنشان در این لیست جعلی بی‌خبر هستند. یعنی اول و آخر همه چیز برای دیده شدن آن فردی است که خود را سرلیست جا زده است.

4- لیست‌های فیک معمولا شعار یا عناوین بسیار گل درشتی یا نامفهومی دارند. نهایتا شاید خلاقیتی به خرج داده شود و به اسم لیست‌های اصلی یک کلمه دیگر هم اضافه شود تا مخاطب سردرگم شود. 

5- بهتر است در هر دوره شکل و شمایل و گرافیک لیست‌های دوره قبل را نگاهی بیاندازید. بعضی لیست‌بندهای فیک(!) به خودشان زحمت زیادی نمی‌دهند و گرافیک لیستشان را از دوره‌های قبل یا حتی انتخابات‌های نامرتبط قبلی برمی‌دارند.