چگونه دانشجوی نمونه دانشگاه آزاد شویم؟

سارا طاهری، خبرنگار گروه دانشگاه: جشنواره نمونه کشوری یکی از مهم‌ترین جشنواره‌هایی است که سالانه برگزار می‌شود و بین دانشجویان نیز طرفداران زیادی دارد. در سال‌های اخیر هم شاهد رقابت شدید دانشگاه‌ها و برنامه‌ریزی‌های جامعی برای کسب سهم بیشتری از مدال‌های این جشنواره هستیم و همین مساله، اهمیت این جشنواره را نشان می‌دهد. بر همین اساس فرزاد جهان‌بین، معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد، شیوه‌نامه انتخاب دانشجویان نمونه دانشگاه آزاد اسلامی را ابلاغ کرد. شیوه‌نامه‌ای که در آن به شرایط شرکت‌کنندگان، نحوه امتیازدهی، نحوه انتخاب دانشجویان نمونه استان، بررسی پرونده و مستندات دانشجویان نمونه و زمان و نحوه ارسال مدارک دانشجویان نمونه برگزیده و... پرداخته شده که در ادامه به آن پرداخته‌ایم.

دانشجوی نمونه کیست؟
دانشجوی نمونه فردی است که به لحاظ ویژگی‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی بالاترین امتیاز را به دست آورد. دانشجوی نمونه در این جشنواره، در سطح واحد و کشوری انتخاب و معرفی می‌شود. ابتدا پرونده آن دسته از دانشجویان واحد که در میان شرکت‌کنندگان دانشگاه محل تحصیل خود، بالاترین امتیاز را در زمینه‌های مختلف در گروه آموزشی و مقطع تحصیلی مشخص کسب کرده‌اند، برای بررسی و رقابت به استان مربوطه ارسال می‌شود تا در صورتی که بالاترین امتیاز را در بین دانشجویان منتخب واحدهای دانشگاهی استان برحسب مقطع و گروه آموزشی کسب کند به‌عنوان دانشجوی نمونه استان معرفی شوند. پس از این مرحله مدارک دانشجویان نمونه استانی که برای رقابت در سطح کشور، بالاترین امتیاز در گروه تخصصی و مقطع تحصیلی خود را کسب کرده باشند، برای بررسی به معاونت فرهنگی و دانشجویی سازمان مرکزی ارسال می‌شود و سپس مدارک منتخبان پس از بررسی در کمیته مرکزی، برای رقابت در سطح کشور به وزارتین ارسال می‌شود.

برای شرکت در جشنواره نمونه کشوری چه شرایطی لازم است؟
شرکت در رقابت در مدت سنوات مجاز کاردانی پیوسته و ناپیوسته 4 نیمسال، کارشناسی پیوسته 8 نیمسال، کارشناسی ناپیوسته و کارشناسی‌ارشد ناپیوسته 4 نیمسال، کارشناسی‌ارشد پیوسته 12 نیمسال، دکتری حرفه‌ای پزشکی 14نیمسال، دندانپزشکی و داروسازی 12 نیمسال و دامپزشکی 12 نیمسال، دکتری تخصصی پیوسته 12 نیمسال، دکتری تخصصی 8 نیمسال، دکتری تخصصی بالینی 8 نیمسال است. دانشجویانی که قبل از فراخوان جشنواره دانش‌آموخته می‌شوند، می‌توانند در اولین فراخوان بعدی در همان گروه ـ مقطع شرکت کنند. نکته مهم اینکه دانشجو باید در مقطع مورد تقاضا حداقل یک‌بار به‌عنوان دانشجو انتخاب شده باشد. دانشجو در هر مقطع تحصیلی صرفا یک‌بار می تواند به‌عنوان دانشجوی نمونه انتخاب شود.

شیوه امتیازدهی چگونه است؟
حداقل امتیاز برای ورود به رقابت در سطح کشور برای دانشجویان مقاطع دکتری عمومی / حرفه‌ای، کارشناسی‌ارشد پیوسته و دکتری تخصصیPH.D، بالینی و پیوسته، حداقل 75 امتیاز، برای دانشجویان مقطع کارشناسی‌ارشد ناپیوسته حداقل 70 امتیاز و برای دانشجویان مقطع کاردانی و کارشناسی (پیوسته و ناپیوسته) حداقل 65 امتیاز است.

امتیاز آموزشی چگونه محاسبه می‌شود؟
امتیاز آموزشی و شاخص‌های آن برای دانشجویان نمونه شامل موارد معدل، دستیاری آموزشی، المپیادهای علمی، زبان دوم و رتبه‌های علمی است که به هر کدام جداگانه پرداخته‌ایم.
معدل: ضریب معدل برای مقاطع کاردانی، کارشناسی و دکتری عمومی/ حرفه‌ای، کارشناسی‌ارشد پیوسته 0.6 و برای مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری 1.2 است. معدل برای آن دسته از دانشجویان مقطع دکتری تخصصی
PH.D پژوهش‌محور که هنوز موفق به دفاع از رساله نشده‌اند، براساس نمره ارزیابی پژوهشی محاسبه خواهد شد.
دستیاری آموزشی: به دستیاران آموزشی به ازای هر نیمسال دستیاری در هر واحد درسی نظری 0.3 و در هر واحد درسی عملی 0.4 (تا سقف 5 امتیاز در کل مقطع تحصیلی) تعلق می‌گیرد. نکته مهم اینکه دانشجویان مقطع دکتری که به‌عنوان مدرس حق‌التدریس در واحد محل تحصیل فعالیت می‌کنند، از امتیاز این بند بهره‌مند می‌شوند.
المپیادهای علمی: به دارندگان مدال طلا، نقره و برنز در هر یک از مراحل انفرادی و گروهی طبق جدول شماره 1 امتیاز تعلق می‌گیرد.
زبان دوم: در صورتی که دانشجو بیش از یک مدرک معتبر زبان ارائه کند، امتیاز بالاتر با ضریب 1.2 برای او محاسبه می‌شود. به مدارک معتبر سایر زبان‌ها به‌عنوان زبان دوم براساس سطح مدرک ارائه شده و به تشخیص کارگروه موسسه، حداکثر 2 امتیاز تعلق می‌گیرد.
رتبه‌های علمی: به کسب رتبه 1 الی 3 در میان هم رشته ـ هم ورودی‌ها در مقطع قبلی دانشگاهی، 2 امتیاز تعلق می‌گیرد. دارنده سه رتبه برتر آزمون‌های ورودی دانشگاه در میان ورودی‌های هر رشته ـ مقطع برای مقاطع کاردانی، کارشناسی و دکتری عمومی / حرفه‌ای، کارشناسی‌ارشد پیوسته و دکتری تخصصی پیوسته و رتبه اول برای مقاطع تحصیلات تکمیلی در میان پذیرفته‌شدگان براساس رشته و ورودی، 2 امتیاز دریافت می‌کند. به دانش‌آموختگی زودتر از موعد در مقطع قبلی دانشگاهی با حداقل معدل کل 16 در مقطع گذرانده شده، به ازای هر نیمسال زودتر از سنوات معمول، 3 امتیاز تعلق می‌گیرد.

شاخص‌های امتیاز پژوهشی و نحوه محاسبه آن چگونه است؟
همچنین شاخص‌های بخش پژوهشی و نیز توزیع امتیازات برای هر شاخص شامل موارد مقاله (حداکثر 65 درصد کل امتیاز پژوهشی)، طرح پژوهشی (حداکثر 10 درصد)، تالیف و تصنیف کتاب (حداکثر 10 درصد)، ترجمه و گردآوری کتاب (حداکثر 5 درصد)، مسابقات و جشنواره‌های علمی (حداکثر 10 درصد) است. امتیاز مقاله در رشته‌های گروه علوم انسانی تا سقف 75 درصد در نظر گرفته می‌شود.
مقاله: درخصوص مقاله باید گفت مقاله‌های کنفرانسی صرفا در صورت چاپ از امتیاز برخوردار خواهند بود. نکته دیگر اینکه گواهی ارائه مقاله در کنفرانس‌های بین‌المللی الزامی است و در صورت عدم ارائه آن، امتیازی تعلق نمی‌گیرد.
طرح پژوهشی: این شاخص، شامل اجرا و همکاری در طرح‌های ملی، پژوهش‌های کاربردی و طرح‌های پژوهشی دانشگاهی است. همچنین امتیازآوری از طرح پژوهشی، مانع از کسب امتیاز در بخش جشنواره درصورت انتخاب طرح نخواهد بود اما درصورتی‌که طرح در بیش از یک جشنواره رتبه‌ای کسب کند صرفا امتیاز یک جشنواره یعنی بالاترین مقام کسب شده محاسبه می‌شود.
تصنیف، تالیف، ترجمه و گردآوری کتاب: امتیاز کتب تصنیفی، تالیفی، ترجمه و گردآوری به این صورت است که برای نویسنده یا نویسندگان تصنیف.
مسابقات و جشنواره علمی: به کسب عناوین در مسابقات و جشنواره‌های علمی ـ پژوهشی کشوری مورد تایید وزارتین از قبیل خوارزمی، رازی، فارابی و همچنین جشنواره‌های علمی ـ پژوهشی مورد تایید شورای مدیریت حوزه‌های علمیه، براساس جدول شماره 3 امتیاز تعلق می‌گیرد.

امتیاز فرهنگی و اجتماعی چگونه حساب می‌شود؟
شاخص‌های بخش فرهنگی و اجتماعی و توزیع امتیازات برای هر شاخص شامل موارد مسابقات و جشنواره‌های فرهنگی، هنری و ادبی، فعالیت در نهادها، کانون‌ها و تشکل‌های دانشجویی، فعالیت در حوزه رسانه‌ها و فضای مجازی، جشنواره‌ها، المپیادها و مسابقات ورزشی، فعالیت‌های دینی و قرآنی، سایر فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی و دانشجویی است. نکته مهم اینکه حداقل امتیاز بخش فرهنگی و اجتماعی نمی‌تواند کمتر از دو شاخص باشد. همچنین در مسابقات و جشنواره‌های دانشگاهی، رقابت‌هایی دارای امتیاز هستند که مسابقات مقدماتی برای ورود به مرحله کشوری همان رقابت باشند.

امتیاز فناوری و نوآوری از ایده فناوری تا محصول
شاخص های بخش فناوری و نوآوری و توزیع امتیازات برای هر شاخص شامل ایده فناوری، واحد فناور، تولید محصول، آموزش فناوری، اختراع، ابداع و نوآوری، مشمولان طرح‌های مورد تایید بنیاد ملی نخبگان، دستیاری فناوری، طرح تانا و طرح‌های کمک‌هزینه فناوری است. در صورت ارائه هر یک از موارد فوق به صورت گروهی، نحوه توزیع امتیاز بین اعضای گروه به تشخیص کارگروه موسسه خواهد بود.
ایده فناوری: ایده یک نوع نوآوری یا سبک جدیدی از نحوه مصرف یا اجرای یک خدمت یا فعالیت است که با خود، سهولت در انجام کارهای مربوط به آن را دارد و از سوی مراجع ذی‌صلاح تایید شده باشد. برای ایده مستقل 2 امتیاز برای ایده مشترک با دانشجو 1.5 امتیاز و برای ایده مشترک با هیات‌علمی 1 امتیاز در نظر گرفته شده است.
واحد فناور: واحد فناور واحدی است دارای هویت مستقل که براساس مقررات سازمان ثبت اسناد کشور تاسیس و بر طبق آیین‌نامه‌های مرکز رشد یا پارک رسما در مرکز رشد یا پارک پذیرفته شده باشد. برای هسته فناوری 3 امتیاز برای شرکت ثبت شده مستقر در مرکز رشد یا پارک 2 امتیاز و برای شرکت با عنوان یا سابقه دانش‌بنیان 4 امتیاز در نظر گرفته شده است.
محصول: محصول شامل کالا و خدمات می‌شود و باید مجوزهای مربوطه را از مراجع ذی‌صلاح دریافت کرده باشد. البته مجوز محصول تجاری‌شده فرهنگی، باید به تایید معاونت فرهنگی موسسه نیز برسد. محصول به صورت نمونه آزمایشگاهی دارای 2 امتیاز محصول مجوزدار 3 امتیاز و محصول تجاری‌شده (تولید انبوه) نیز 4 امتیاز خواهد داشت.
آموزش: آموزش می‌تواند در قالب برگزاری یا شرکت در کارگاه‌های حضوری یا دوره‌های آموزش مجازی باشد. شرکت در رویدادهای کمک نوآور (استارتاپ) و برگزیده شدن ایده 3 امتیاز و شرکت در دوره آموزشی 1 امتیاز دارد که این دوره‌های آموزشی شامل فناوری و کارآفرینی، مدیریت پروژه، خلاقیت و طرح کسب‌وکار 4 امتیاز کارآفرینی و تجارب کارآفرینانه، حقوق تجارت، بازاریابی، محیط کسب‌وکار، تامین مالی، شرکت‌های دانش‌بنیان، مالکیت فکری و... است.
اختراع، ابداع و نوآوری: چنانچه اختراع، ابداع و نوآوری از سوی بنیاد ملی نخبگان تایید شود، در سطح یک با ضریب 1.5 و در سطح 2 با ضریب 1.2 امتیاز لحاظ می شود.
مشمولان طرح‌های مورد تایید بنیاد ملی نخبگان: مشمولان طرح‌های فوق به ازای هر طرح، 2 امتیاز دریافت می‌کنند. اگر طرحی از دو بعد فناوری و پژوهشی مشمول طرح‌های بنیاد ملی نخبگان باشد، فقط به یک بعد پژوهشی یا فناوری امتیاز تعلق می‌گیرد.
دستیاری فناوری: به ازای هر سال تحصیلی فعالیت دستیاری فناوری، 2 امتیاز (تا سقف 5 امتیاز) تعلق می‌گیرد. به شرکت در طرح تانا (توسعه اکوسیستم نوآوری استان‌ها) 2 امتیاز و دریافت‌کنندگان طرح‌های کمک‌هزینه فناوری، از 1 تا 3 امتیاز دریافت می کنند.

امتیاز فعالیت‌های بین‌المللی چیست؟
به دانشجویان اعم از ایرانی و بین‌المللی که در جذب دانشجوی بین‌المللی نقش فعال و موثر داشته باشند، به ازای هر دانشجوی جذب‌شده با تایید اداره کل امور دانشجویان بین‌المللی سازمان، 1 امتیاز (تا سقف 5 امتیاز) تعلق می‌گیرد. نقش فعال و موثر دانشجویان در اجرای برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی دانشجویان بین‌المللی، با گزارش امور بین‌الملل موسسه یا معاونت دانشجویی و فرهنگی و تایید کارگروه موسسه واجد دریافت 1 امتیاز تا سقف 5 امتیازاست.

دانشجویان 2 تا 30 بهمن ماه مدارک خود را تحویل دهند
زمان ثبت‌نام دانشجویان متقاضی از تاریخ دوم تا سی‌ام بهمن سال 1402 است و دانشجویان باید مدارک خود را به حوزه معاونت فرهنگی و دانشجویی واحد دانشگاهی تحویل دهند. برای افزایش امنیت و محفوظ ماندن مدارک دانشجویان نمونه و جلوگیری از اتلاف وقت، تمام مدارک دانشجویان منتخب واحد باید در قالب فایل اسکن‌شده تحت لوح فشرده و به صورت کاملا مجزا و مدارک داخل هر لوح نیز به صورت تفکیکی به همراه تمام مستندات، حداکثر تا تاریخ دهم اسفندماه به کمیته داوری استان مربوطه ارسال شود و کمیته داوری استان نیز پس از بررسی و برگزاری کمیته داوری و انتخاب دانشجویان نمونه استان، باید پرونده منتخبان را حداکثر 31 فروردین ماه سال آینده به اداره کل امور دانشجویی سازمان مرکزی ارسال کند. کمیته داوری استان، دانشجویان نمونه استان را انتخاب و پرونده منتخبان را به کمیته مرکزی انتخاب دانشجویان نمونه اداره کل امور دانشجویی دانشگاه معرفی می‌کند.

اهدای ربع‌سکه به دانشجویان نمونه
مراسم گرامیداشت دانشجویان نمونه در سطح استان، با شرکت و حضور مسئولان و دانشگاهیان برگزار می‌شود و به برگزیدگان لوح تقدیر به امضای رئیس واحد دانشگاهی استان به همراه یک قطعه سکه ربع بهار آزادی اهدا می‌شود. انتخاب دانشجویان نمونه بین‌الملل، در بخشی جداگانه و در رقابت بین خود دانشجویان بین‌المللی صورت می‌گیرد. براساس بندهای این شیوه‌نامه، کمیته داوری از میان 7 گروه آموزشی در هر مقطع تحصیلی اقدام به شناسایی بالاترین امتیازها می‌کند. درنهایت دانشجویان نمونه با انتخاب دانشگاه آزاد به جشنواره سراسری دانشجویان نمونه کشوری معرفی می‌شوند.