ایده‌های نو اساتید برای اعتلای زبان فارسی؛
سارا طاهری، خبرنگار گروه دانشگاه: هشت ماه پیش، یعنی خردادماه بود که دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی پاره‌ای تغییرات را در ساختار سازمانی (چارت) این دانشگاه آغاز کرد که به دنبال آن طرح تاسیس دانشکدگان در مجموعه معاونت‌های دانشگاه رقم خورد. براساس این طرح؛ 44 گروه کشوری در معاونت‌های علوم انسانی و هنر، فنی مهندسی، کشاورزی و پزشکی و علوم تربیتی ذیل دانشکدگان تشکیل و برای هرکدام ماموریت‌هایی ترسیم شد. در گام نخست و برای اولین بار در طول عمر دانشگاه آزاد با هدف پیگیری اهداف و برنامه‌های برآمده از این ساختار جدید نشست سراسری مدیران گروه کشوری رشته زبان و ادبیات فارسی در روزهای 11 و 12 بهمن در واحد کاشان برگزار شد.
شبکه‌سازی؛ بیت‌الغزل سند تحول و تعالی
سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد از اسناد جامع و مصوب دانشگاه است که برای تدوین آن تلاش زیادی شده و حالا برای اجرایی‌شدن آن تاکید زیادی می‌شود. در این سند برنامه‌هایی جامع برای رشد و تعالی دانشگاه تدوین شده که شبکه‌سازی بیت‌الغزل آن است و کارهایی مانند تاسیس دانشکدگان ذیل معاونت‌های موضوعی و برکشیدن گروه‌های استانی و استفاده از ظرفیت بومی و محلی واحدهای دانشگاهی یکی از نمودهای آن به شمار می‌رود. آنچه اکنون از نزدیک به چشم می‌آید شکفتن رفتارها و کارکردهایی (مانند به‌کارگیری دستیاران و استادان وابسته) است که ذیل همان سند تحول و براساس نگاهی تازه و هدفمند با همه کاستی‌های معمول و طبیعی در مسیر درست خود با همان هدف متعالی شبکه‌سازی و پرورش نیروی انسانی در حال انجام است. نشست کاشان یکی دیگر از نمودهای این نورفتاری در ماه‌های اخیر است.
نخستین نشست سراسری مدیران گروه زبان و ادبیات فارسی سراسر کشور نیز بر همین اساس به پیشنهاد مدیرگروه کشوری زبان و ادبیات فارسی و تایید شورای دانشکدگان فرهنگ و تمدن در معاونت علوم انسانی و هنر، با حضور دکتر طهرانچی رئیس دانشگاه در روزهای 11 و 12 بهمن 1402 در دانشگاه آزاد واحد کاشان برگزار شد که مشروح این نشست را در ادامه می‌خوانید.
این نشست نخستین تجربه در میان همه دانشکدگان‌های بود که هم به دلیل ابتداییت آن و نیز اهمیت زبان و ادبیات فارسی، حضور ریاست دانشگاه در آن معنی‌دار و بهنگام بود. به عبارت دیگر حضور و سخنرانی ریاست دانشگاه پیش‌درآمد تحولات جدیدی بود که او در سخنان خود هم بر آن تاکید و نشان داد که رشته ادبیات فارسی باید به هر شکل سازنده به جایگاه ارزشمند و حقیقی خود دست پیدا کند.
جرقه ضرورت برگزاری این نشست در روز دیدار دکتر طهرانچی از جلسات مصاحبه دکتری داوطلبان دانشگاه در 25 تیرماه 1402 زده شد. او در بازدید از جلسات مصاحبه ضمن دیدار و گفت‌وگو با استادان امتحان‌گیرنده بر تحرک و پویایی بیشتر و خروج از پوسته آموزش صرف و پرداختن به مباحث هویت‌ساز با محوریت زبان و ادبیات فارسی تاکید کرد. دکتر طهرانچی در این دیدار صراحتا از دغدغه همیشگی مقام‌معظم‌رهبری در پاسداشت زبان فارسی سخن گفت و مطالبه رهبری را در این زمینه جدی دانست و حتی با فال گرفتن از دیوان حافظ نشان داد که توجه به ادبیات و استفاده از کارکردها و ظرفیت‌های آن فرارشته‌ای است و همه باید با ادب فارسی مانوس و همراه باشند و در اشاعه ادب فارسی بکوشند.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در این دیدار همچنین بر لزوم ویراستاری رساله‌های دکتری و پایان‌نامه‌های ارشد دانشگاه تاکید کرد و گفت متون اسناد رسمی دانشگاه هستند که باید عاری از هر کاستی و عیب نگارشی باشند.
ایده‌های جدید برای رونق زبان و ادبیات فارسی
استادان و مدیران گروه زبان و ادبیات فارسی در سه کارگروه تخصصی گرد هم آمدند و نشریات، طراحی‌ها و موضوعات مرتبط در گروه زبان و ادبیات فارسی موارد مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفت. آنها ضمن خرسندی از فراهم شدن این فرصت، شکل گرفتن چنین نگاه تازه به ادبیات فارسی را مغتنم شمردند. در پایان گفت‌وگوهای تخصصی دوساعته این سه کارگروه، جلسه هم‌اندیشی مشترک با حضور 50 نفر از استادان و مدیران گروه و با حضور میثم چگین رئیس دانشکدگان فرهنگ و تمدن و شالی مدیر هماهنگی گروه‌های کشوری به مدت سه ساعت برگزار شد.
در این جلسه دبیران سه نشست تخصصی گزارش خود را ارائه داده و سپس رئیس دانشکدگان فرهنگ و تمدن و رئیس گروه کشوری زبان و ادبیات فارسی به جمع‌بندی مطالب و طرح برنامه‌های پیش‌رو پرداختند که برجسته‌ترین آنها، عملیاتی کردن نگارش و ویرایش رساله‌های دکتری و نیز اختصاص درس
دو واحدی فارسی تخصصی به‌صورت انتخابی به مقطع کارشناسی‌ارشد همه رشته‌ها و نیز طرح تاسیس سازمان نظام ادبی ایران بود.
برنامه‌ریزی دیدارهای چهره‌به‌چهره با اساتید زبان و ادبیات فارسی
محمدهادی همایون، معاون علوم‌انسانی و هنر دانشگاه آزاد سخنران دیگر این نشست بود. وی گفت:« این معاونت 18 رشته علوم انسانی را در سه دانشکدگان فرهنگ و تمدن، جامعه و حکمرانی و هنر و رسانه زیر پوشش دارد و رشته زبان وادبیات فارسی در ذیل دانشکدکان فرهنگ و تمدن کار خود را دنبال می‌کند.»
همایون یادآور شد: «رشته زبان و ادبیات فارسی نخستین رشته‌ای است که دیدارهای استانی در سراسر کشور را طرح‌ریزی کرده است تا با دیدار چهره‌به‌چهره استادان ادبیات فارسی مسائل بهتر دنبال شود.» وی همچنین همکاری این معاونت و دانشکدگان را با معاونت فرهنگی در بحث فارسی عمومی و مرکز اسناد و کتابخانه دانشگاه در موضوع ویرایش رساله‌ها و پایان‌نامه‌ها و معاونت بین‌الملل در کار آموزش زبان فارسی به دانشجویان غیرایرانی یادآور شد.
پیشنهاد تاسیس انجمن پاسداشت زبان و ادب فارسی
در ادامه نشست عبدالرضا مدرس‌زاده، مدیرگروه کشوری زبان و ادبیات فارسی در سخنانی گزارش فعالیت شش ماه گذشته این گروه را در دانشکدگان فرهنگ و تمدن بیان کرد و نتایج نشست‌های سه کارگروه تخصصی این اجلاس را مطرح کرد.
او در سخنانی با بیان اینکه کوشش اصلی این است که میان 530 عضو هیات‌علمی رشته ادبیات فارسی در سراسر کشور همگرایی سازمانی و شبکه‌ای فراهم شود تاکید کرد: «بر این اساس پیشنهاد تاسیس انجمن پاسداشت زبان و ادب فارسی با حضور همه اعضای هیات‌علمی و استادان مدعو و مدرس فارسی عمومی مطرح می‌شود. همچنین قرار است براساس مباحث کلان ادبی، استان‌ها به ناحیه‌های تخصصی بخش‌بندی شوند تا کار تخصصی‌تر و علمی‌تر دنبال شود که لازمه این کار عملیاتی شدن روند انتخاب مدیران گروه استانی دانشگاه آزاد است. همچنین قرار است همایش فصلی یا هر سال دو بار مدیران گروه ادبیات فارسی برای هماهنگ‌سازی‌های بیشتر برگزار شود.» مدرس‌زاده سپس مهم‌ترین مانع ایجاد علاقه به رشته ادبیات فارسی را نداشتن آینده روشن شغلی پیش‌روی داوطلبان دانست و پیشنهاد کرد دانشگاه آزاد پیگیر اصلاح فهرست ردیف‌های استخدام کشوری باشد تا در بسیاری از موارد بتوان از دانش‌آموختگان ادبیات فارسی هم در مشاغل اداری و اجرایی استفاده کرد. مدیرگروه کشوری زبان و ادبیات فارسی در پیشنهادی دیگر گفت: «دانشگاه آزاد در شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی برای نخستین بار طرح تاسیس سازمان نظام ادبی ایران را دنبال کند تا اجرای قوانین معطل‌مانده مانند قانون منع به‌کارگیری علایم و نشانه‌ها و واژه‌های بیگانه از راهکارشناسان ادبی که دارای شماره نظام ادبی هستند دنبال شود.» او با اشاره به تاکید رئیس دانشگاه، استفاده مدارس سما از فارغ‌التحصیلان ادبیات فارسی دانشگاه را خواستار و یادآور شد برای نخستین بار طرح تاسیس موزه شعر و ادب فارسی در دانشگاه آزاد واحد کاشان در حال مطالعه و پیگیری است. وی یادآور شد: «برای نخستین بار در تاریخ دانشگاه آزاد و با تاسیس گروه کشوری ادبیات فارسی، این گروه توفیق داشته در میان 44 گروه کشوری نخستین گروهی باشد که به دیدارهای استانی رفته و توانسته است بسیاری از نکات و دغدغه‌های همکاران را بشنود و به دانشکدگان فرهنگ و تمدن و معاونت علوم انسانی و هنر تقدیم کند. مطالبات معوقه مالی اعضای هیات‌علمی، روند کند ارتقای مرتبه استادان و بی‌تجربگی برخی از دستیاران به‌کارگرفته‌شده در واحدها و منع تامین اجتماعی برای جذب استادان بازنشسته دانشگاه در بخش استادان و اعضای هیات‌علمی وابسته؛ این پیشنهاد هم مطرح شد که اولویت چاپ مقاله برای دانشجویان دکتری ادبیات با مجلات دانشگاه آزاد باشد و مسائلی مانند نگارش مقاله در دانشنامه‌ها و داشتن کتاب ارزنده شعر هم در رسیدن دانشجویان ادبیات به پیش‌دفاع از جمله این نگرانی‌ها و دغدغه‌ها بود.»
تقدیر از 3 استاد پیشکسوت دانشگاه آزاد در حوزه ادبیات
در ادامه این برنامه دکتر طهرانچی از کتاب آیین‌نامه نگارش پایان‌نامه‌های ارشد و رساله‌های دکتری که با همکاری گروه ادبیات فارسی و مرکز اسناد و کتابخانه دانشگاه فراهم شده‌است، رونمایی کردند و از سه استاد بنیانگذار رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد واحد کاشان در سال 1364 تقدیر کردند. خانواده استاد فقید عباس بهنیا، نخستین مدیرگروه ادبیات فارسی واحد کاشان و آقایان سید ناصر سرافرازی و حسن عاطفی اعضای گروه ادبیات فارسی واحد کاشان با تقدیم لوح یادبود و هدیه مورد تبجیل و تقدیر قرار گرفتند. این سه استاد همچنین 30 سال در واحدهای کاشان و اراک و نراق تدریس کرده‌اند.
مطالب پیشنهادی
