میلاد جلیلزاده، خبرنگار گروه فرهنگ: مستند «داستان سفارت» به کارگردانی احسان شادمانی و نویسندگی سجاد بلوکات، به مساله سفارتخانهای پرداخته که در دوره پیش از انقلاب تحت اختیار رژیمصهیونیستی بود و پس از آن به سفارت فلسطین تبدیل شد. در این روایت که با محوریت سفارت فلسطین انجام میشود تاریخ روابط ایران در دو دوره پهلوی و جمهوری اسلامی با رژیمصهیونیستی و تشکیلات خودگردان فلسطین بررسی شده است. از این مستند که محصول خانه مستند انقلاب اسلامی است، روز شنبه هفتم بهمن ماه ۱۴۰۲ در روزنامه «فرهیختگان» رونمایی شد و احسان شادمانی و سجاد بلوکات درباره آن با ما به گفتوگو نشستند. متن این گفتوگو را در ادامه میخوانید.
در کتاب «نفت و خون»، منوچهر فرمانفرمائیان که یکی از نفتیهای زمان شاه است میگوید، ما میخواستیم به اسرائیلیها یواشکی و بهصورت قاچاق نفت بفروشیم و اینها تخفیف زورکی از ما میخواستند. اما نکته اینجاست که این جنس برخورد اسرائیل حتی درمورد آمریکا هم قابل مشاهده هست.
شادمانی: طبق مستندی که از مرکز اسناد گرفتیم؛ ساواک گزارشی دارد که طبق آن؛ در آن سالها هزار شئ تاریخی و ارزشمند ایران از کشور بهصورت قاچاق به وسیله فردی یهودی مرتبط با دولت اسرائیل خارج شده است و ایران در این مورد بسیار شاکی است و درنهایت اینکه فقط بحث اقتصادی، کشاورزی و امنیتی نیست و اینها گویا با تاریخ هم مشکل داشتند.
بلوکات: و فقط بحث ایران هم نیست براساس پژوهشهای دیگری که آقای شادمانی داشتند، حتی زمانی که قیومیت بریتانیا روی کشور فلسطین، قبل از تشکیل اسرائیل بود، اینها هتلی به نام «کینگ داود» که همه فرماندهان انگلیسی در آن بودند را منفجر میکنند و در آن واقعه، نزدیک 90 نفر انگلیسی ترور میشوند و تا سالهای بعد از تشکیل دولت اسرائیل همگروه هاگانا، جزء لیست تروریستی بریتانیا بود. و این برمیگردد به اینکه این دولت، فرقه یا هر چیزی؛ یکسری چیزها را فراتر از اصول اخلاقی، سیاسی و دیپلماتیک برای خودش حلشده میداند. حتی اینکه انگلیس، یعنی کشوری که قرار بود فلسطین را به اینها تحویل دهد، بزند. اگر کودکی هست او را هم بزند. اگر قرار هست تقابلی با ۷ اکتبر بکند، چیزی که در دادگاه لاهه هم گفته شد؛ یک تنبیه دستهجمعی کند که به آن یک در برابر 20 میگفتند. اگر شما یک نفر را بزنید ما 20 نفر را میزنیم. اگر شما نظامی را بزنید ما غیرنظامی خواهیم زد و براساس آموزههایی که دارند زمانی که این مساله را برای وجود خودشان حلشده بدانند، تقریبا همه چیزهای دیگر برایشان حل شده است و اشغالگریشان فقط محدود به فلسطین نمیشود و وارد لبنان و سوریه میشوند. با کشوری که میخواهد با آنها دست دوستی میدهد هم این کار را انجام میدهند و این در جایجای تاریخ درمورد قوم اسرائیل، بهخاطر اینکه خودشان را قوم برتر میدانند وجود دارد. نسبتشان با ایران، آمریکا و موضوعات مختلف هم همین است و بسیاری از دانشمندان عراقی، الجزایری، تونسی، مصری که نه له و نه علیه اسرائیل بودند به دلایل مختلف در کشور خودشان ترور میشدند. این رژیم خیلی وقتها این ترورها را میپذیرفت. این رفتار نژادپرستی و ماهیت تروریستی که خیلی متفاوت از سایر کشورها میباشد، خود میتواند یک پروژه مطالعاتی باشد. حتی با استعمار قدیم و نوین و با کشورهایی که در تاریخ به جنایتکار بودن معروف بودند متفاوت است. نسبتشان با ایران هم همین بود. اگر شما فکر کنید ما امروز هم در روزگار پهلوی میبودیم، اسرائیل میخواست از ایران فقط در راستای منافع خودش استفاده کند؛ هر جا که میتوانست ترورش را و اگر میتوانست اشغالگریاش را در برخی مناطق ایران انجام میداد. ماهیت دعوای ما با اسرائیل، ماهیت دعوای جهان با یک نمونه خاصی است که متفاوت با کل جهان هست. خیلیها فکر میکنند ما از وقتی انقلاب شد نسبت به یک کشور دیگر گردنکشی میکنیم. ولی وقتی شما در جزئیات تاریخ دقت میکنید این اتفاق شبیه داعشی است که یک کشور تشکیل داده است و قابل مذاکره نیست چون موضوعات بر مبنای آموزههای شبهدینی است و قابل حل شدن هم نیست و مسیرش را همانطور که خودش میخواهد جلو میبرد.
برای خواندن متن کامل گزارش، اینجا را بخوانید.