مائده زمان فشمی، خبرنگار: در «خان یونس»، در جنوب غزه، نیروهای صهیونیست یک قبرستان را ویران کردند و اجساد را بیرون آوردند. طبق در آنچه که نیروهای صهیونیست (IDF) به سی ان ان گفتند این کار بخشی از جستجو برای یافتن بقایای گروگان هایی بود که توسط حماس در جریان حملات تروریستی 7 اکتبر دستگیر شده بودند!

سی‌ان‌ان تصاویر ماهواره‌ای و فیلم‌های منتشر شده در شبکه های اجتماعی که تخریب گورستان‌ها را نشان می‌دهد، بررسی کرده و در حین سفر با ارتش اسرائیل شاهد آن بوده است. مجموع شواهد نشان دهنده یک رویه سیستمی است که نیروهای زمینی اسرائیل در سراسر نوار غزه پیاده کرده اند.

تخریب عمدی اماکن مذهبی مانند قبرستان ها، قوانین بین المللی را نقض می‌کند، مگر در شرایط محدود مربوط به تبدیل شدن آن مکان به یک هدف نظامی. کارشناسان حقوقی به سی ان ان گفتند که اقدامات رژیم صهیونیستی می‌تواند جنایت جنگی باشد.

سخنگوی ارتش اسرائیل نمی‌توانست دلیل تخریب 16 گورستان را که سی‌ان‌ان مختصات مربوط به آن‌ها را ارائه کرده، توضیح بدهد، اما گفت که ارتش گاهی چاره دیگری جز هدف قرار دادن گورستان‌هایی که ادعا می‌کند حماس برای اهداف نظامی استفاده می‌کند، ندارد.

ارتش اسرائیل گفت: نجات گروگان‌ها، یافتن و بازگرداندن اجساد آنها یکی از ماموریت های کلیدی درغزه است و به همین دلیل اجساد از برخی قبرها خارج شدند.

اما در موارد دیگر، به نظر می رسد که ارتش صهیونیستی از گورستان ها به عنوان پایگاه نظامی استفاده کرده است. تحلیل سی‌ان‌ان از تصاویر و ویدئوهای ماهواره‌ای نشان داد که بولدوزرهای اسرائیلی گورستان‌های متعددی را به مکان‌هایی برای صحنه‌سازی تبدیل کردند، بخش‌های بزرگی را مسطح کردند و برای تقویت مواضع خود، خاکریزهایی را برپا کردند.

در محله «شجاعیه» شهرغزه، خودروهای نظامی صهیونیست در جایی که زمانی گورستان قرار داشت، با خاکریزهایی که از هر طرف آنها را احاطه کرده بودند، دیده می‌شدند. بر اساس گزارش رسانه‌های محلی، قسمت مرکزی قبرستان شجاعیه قبل از جنگ پاکسازی شده بود. اما تصاویر ماهواره‌ای نشان داد که بخش‌های دیگر اخیراً با بولدوزر تخریب شده‌اند و حضور ارتش اسرائیل از 10 دسامبر در آن قابل مشاهده است.

صحنه مشابهی از تخریب در قبرستان «بنی سهیلا» در شرق خان یونس قابل مشاهده بود، جایی که تصاویر ماهواره ای تخریب عمدی و پیشرونده قبرستان و ایجاد استحکامات دفاعی را در طول حداقل دو هفته در اواخر دسامبر و اوایل ژانویه نشان داد.

در قبرستان «الفلوجه» در محله «جبالیا» و شمال شهر غزه، قبرستان «الطفاح» در شرق شهر غزه و قبرستانی در محله «شیخ اجلین» شهرغزه، سنگ قبرها و آثار سنگین خرابی که خودروهای زرهی سنگین یا تانک هایی که در حال حرکت بودند، به بار آورده‌اند، قابل مشاهده است.

نفربر زرهی حامل تیم سی‌ان‌ان هفته گذشته مستقیماً از گورستان «نوبریج» در «البریج»، اردوگاه آوارگان فلسطینی در مرکزغزه، در مسیر خروج از نوار غزه عبورکرد. قبرها در دو طرف جاده خاکی تازه تخریب شده قابل مشاهده بود. سی ان ان محل این گورستان را با مکان یابی تصاویر خود از داخل غزه در آن روز و بررسی تصاویر ماهواره ای تایید کرد.

گورستان های دیگری که توسط سی ان ان در تصاویر ماهواره‌ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، نشانه هایی از تخریب یا وجود تجهیزات و خاکریزهای نظامی را نشان ندادند، از جمله دو گورستان که در آن سربازان کشته شده از جنگ جهانی اول و دوم، از جمله مسیحیان و برخی یهودیان، دفن شده‌اند.

سخنگوی ارتش اسرائیل درباره اینکه چرا بخش‌های زیادی از گورستان‌ها با بولدوزر برای تبدیل آن‌ها به پایگاه‌های نظامی تخریب شدند یا چرا خودروهای نظامی در جایی که قبرها قرار داشتند، پارک شده‌اند، توضیح نداد. اما گفت: ما تعهد جدی نسبت به احترام به کشته شدگان داریم و هیچ سیاستی برای ایجاد پست های نظامی از گورستان ها وجود ندارد.

بر اساس تصاویر ماهواره ای و ویدئوهای بازبینی شده و موقعیت جغرافیایی سی‌ان‌ان، نیروهای صهیونیست بین دوشنبه شب تا صبح چهارشنبه در حالی که دراطراف محوطه بیمارستان الناصر و یک بیمارستان صحرایی اردن در حال حرکت بودند، به شدت به قبرستان خان یونس آسیب رساندند.

ارتش اسرائیل به سی‌ان‌ان گفت زمانی که اطلاعات حیاتی یا عملیاتی دریافت می‌شود، عملیات رهایی گروگان‌ها را در مکان‌های خاصی انجام می دهند، یعنی مکان هایی که اطلاعات نشان می‌دهد ممکن است اجساد گروگان‌ها قرارداشته باشد.

اسرائیل گفته که در جریان حملات تروریستی حماس در 7 اکتبر، 253 نفر گروگان گرفته شده اند و معتقد است که 132 گروگان هنوز در غزه هستند که 105 نفر از آنها زنده و 27 نفر کشته شده‌اند.

نتوانستم قبرش را پیدا کنم

«دینا» دختر «منذرالهایک» در جنگ غزه در سال 2014 کشته شد. او در اوایل ژانویه از قبردینا در قبرستان «شیخ رضوان» در شهر غزه بازدید کرد، اما قبر دخترش آنجا نبود. سعی کرد قبر مادربزرگش را پیدا کند، آن هم نبود.

«هایک»، سخنگوی گروه اپوزیسیون فلسطینی فتح در غزه به سی ان ان گفت: نیروهای اشغالگر قبوررا با بولدوزر منهدم کردند. تصاویر وحشتناک هستند. ما از جهان می خواهیم که برای حفاظت از غیرنظامیان فلسطینی مداخله کند.

«مصعب ابوطها،» شاعر غزه ای که آثارش در نیویورک تایمز و نیویورکر منتشر شده، متوجه شد گورستانی که برادر کوچکتر و پدربزرگش در آن دفن شده اند توسط ارتش صهیونیستی آسیب زیادی دیده است.

ابوطها که اکنون در قاهره است به سی ان ان گفت که برادرش در 26 دسامبر از قبرستان «بیت لاهیا» در شمال غزه با او تماس گرفت و به دنبال عزیزانش گشت و نتوانست آنها را پیدا کند. نیروهای اشغالگر قبور را با بولدوزر تخریب کردند.

تعداد کشته شدگان غزه روز به روز در حال افزایش است. به گفته وزارت بهداشت غزه، بیش از 25000 فلسطینی در حملات صهیونیست‌ها شهید شده‌اند.

در اواخر دسامبر، رژیم صهیونیستی اجساد 80 فلسطینی را که در جنگ کشته شده بودند، تحویل داد و تایید کرد که آنها گروگان‌های اسرائیلی نیستند که توسط حماس گروگان گرفته شده بودند. رسانه های فلسطینی در آن زمان گزارش دادند که اجساد بازگردانده شده غیرقابل شناسایی بودند.

احترام به درگذشتگان

کارشناسان حقوق بین الملل می‌گویند هتک حرمت به محل دفن با اساسنامه رم، معاهده 1998 که دادگاه کیفری بین المللی (ICC) را برای قضاوت در مورد جنایات جنگی، نسل کشی، جنایات علیه بشریت و جنایات تجاوز تأسیس و بر آن حاکم است، در تضاد است.

جانینا دیل، مدیر موسسه حقوق اخلاقی دانشگاه آکسفورد و درگیری‌های مسلحانه می‌گوید: طبق قوانین بین‌المللی، قبرستان‌ها به‌عنوان اشیاء غیرنظامی محافظت می‌شوند و با استثنائات محدود، از حمایت‌های ویژه برخوردار هستند. گورستان ها تنها در صورتی می‌توانند مورد حمله یا تخریب قرار گیرند که طرف متخاصم دیگر از آنها برای مقاصد نظامی استفاده کند. ماهیت غیرنظامی این گورستان تا حدی دست نخورده باقی مانده است. بنابراین، کسی که می‌خواهد به یک قبرستان حمله کند، هنوز باید نوع استفاده غیرنظامی از قبرها و اهمیت غیرنظامی گورستان را در نظر بگیرد و باید آسیب به عملکرد غیرنظامی گورستان را به حداقل برساند.

آفریقای جنوبی تخریب قبرستان‌ها در غزه را به عنوان بخشی از پرونده خود در دادگاه بین‌المللی دادگستری مطرح کرد و گفت که اسرائیل در حال ارتکاب نسل‌کشی است. اسرائیل این اتهام را رد می‌کند، اما دیل گفت که اگرچه تخریب گورستان‌ها به تنهایی به معنای نسل‌کشی نیست، اما می‌تواند به شواهدی مبنی بر قصد اسرائیل بیفزاید.

دیل می‌گوید: این مفهوم که حتی مرده‌ها نیز درآرامش رها نمی‌شوند، معنای نمادین زیادی دارد. حقوق بین‌الملل بشردوستانه از حیثیت افرادی که خارج از جنگ یا جنگ هستند محافظت می‌کند و این حمایت با مرگ آنها پایان نمی‌یابد. اما، حداقل در دو مورد، واضح است که برای احترام به مردگان در گورستان‌هایی که فلسطینی‌ها در آن دفن نشده‌اند، تلاش شده است. تنها نیم مایل دورتر از قبرستان ویران شده «الطوفاح»، درشرق شهرغزه، قبرستانی که اکثرا اجساد سربازان بریتانیایی و استرالیایی جنگ جهانی اول و دوم جان در آن نگهداری می‌شود، تا حد زیادی دست نخورده باقی مانده است. گورستان دوم که توسط کمیسیون قبرهای جنگ مشترک المنافع در مرکز غزه اداره می‌شود، نمونه‌ای حتی واضح تر را ارائه می دهد. وسایل نقلیه خراب و جاده‌های ویران شده در اطراف گورستان قرار داشتند. اما خود گورستان که شامل بیشتر قبرهای مسیحیان و تعدادی سرباز یهودی از جنگ جهانی اول است، سالم است.

مونا حداد، وکیل حقوق بشر نیز در این باره می‌گوید: سربازان اسرائیلی حتی با پرچم اسرائیل کنار قبر یک سرباز یهودی دفن شده در آنجا عکس گرفتند و تصویر دیگری که در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد نشان می‌دهد که یک تانک در لبه قبرستان نشسته و به آن زمین مقدس احترام می‌گذارد.

مونا حداد، وکیل حقوق بشر و محقق در مورد رفتار با مردگان به سی ان ان گفت که احترام به برخی از کشته شدگان، اما نه برخی دیگر، مغایر با قوانین بین المللی است. آنچه در حال وقوع است نقض آشکار این قوانین اساسی است و طبق اساسنامه رم یک جنایت جنگی و ارتکاب ظلم به حیثیت شخصی تلقی می‌شود.