فرهیختگان: چند روز پیش، خبری امیدبخش تمام رسانه‌‌های جهان را تحت‌الشعاع قرار داد. آفریقای جنوبی در دادگاه لاهه علیه اسرائیل با عنوان نسل‌کشی شکایت کرد. این شکایت از دو منظر مهم بود. اول اینکه تا به امروز آفریقای جنوبی در جهان به‌عنوان یک کشور بی‌طرف در مساله فلسطین شناخته شده بود و حالا پرچم مبارزه علیه اسرائیل را در دادگاه بین‌المللی لاهه به دست گرفته است. دوم اینکه خود آفریقای جنوبی با توجه به تاریخی که از سرگذرانده، تجربه آپارتاید دارد و اکنون پرچمدار مبارزه علیه آپارتاید آشکار اسرائیل است. پس از انتشار این خبر، برخی‌ها انتقاد داشتند که چرا ایران جلودار شکایت علیه اسرائیل در دادگاه‌های بین‌المللی نشد؟ برخی از کارشناسان این حوزه معتقدند هرگونه اعلام رسمی له یا علیه اسرائیل در جهان، به‌عنوان مهر تایید بر موجودیت این رژیم صهیونیست است و این خلاف موازین جمهوری اسلامی در این سال‌هاست. بنابراین بهتر است با حمایت از آفریقای جنوبی در مبارزه کیفری علیه اسرائیل، آفرردر شکل دادن به یک موج با پرچمداری این کشور تلاش کرد. برای بررسی این گزاره‌ها با ثمانه اکوان تحلیلگر مسائل منطقه به گفت‌وگو پرداخته‌ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

در دادگاه بین‌المللی باید از کشور شکایت کنیم نه دولتی که آن را به رسمیت نمی‌شناسیم
ثمانه اکوان در رابطه با شکایت آفریقای جنوبی در لاهه علیه اسرائیل و چرایی عدم ورود ایران گفت: «ورود آفریقای جنوبی یک ورود نمادین است که ریشه در مبارزات ضدآپارتاید نیز دارد. آفریقای جنوبی که تا به امروز به‌عنوان یک عضو بی‌طرف بوده و اکنون وارد شده و اسرائیل را به نسل‌کشی متهم کرده، بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. اما به نظر من جمهوری اسلامی نیز کوتاهی نکرده است. به دلیل اینکه براساس پروتکل‌های سیاست‌های وزارت خارجه ایران، ما اصلا کشوری به نام اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسیم. اگر شما بخواهید در دادگاه بین‌المللی شکایت کنید، از یک بازیگر نمی‌توانید شکایت کنید. بلکه باید از یک کشور شکایت کنید. وقتی ما کشوری به نام اسرائیل را نمی‌شناسیم، پس نمی‌توانیم از کشوری به نام اسرائیل شکایت کنیم. اصلا دلیلی هم ندارد؛ چراکه اگر شکایت کنیم، این کشور را به رسمیت شناخته‌ایم.»

احتمال تاثیر لابی اسرائیل بر حکم دادگاه لاهه
اکوان معتقد است که موضع فعلی وزارت خارجه، موضع درستی است و به نظر او باید این رویه را بیشتر ادامه دهد و ایران می‌تواند از سایر کشورهای حامی فلسطین، درخواست کند که از شکایت آفریقای جنوبی بیشتر حمایت کنند. این تحلیلگر امور خاورمیانه در این‌باره توضیح می‌دهد: «این حمایت‌ها از سوی کشورهای مختلف نیز صورت گرفته است. مثلا چهره‌ شاخصی مانند جرمی کوربین از این شکایت حمایت کرده است. حالا باید ببینیم چه می‌شود. البته اگر ما خودمان به‌عنوان شاکی وارد قضیه می‌شدیم، چون نمی‌دانیم این دادگاه بین‌المللی چگونه با مساله برخورد می‌کنند، یک ریسک به حساب می‌آید؛ چراکه الان رژیم‌صهیونیستی حساس شده و نمی‌خواهد برچسب نسل‌کشی به او بخورد و شدیدا درحال لابی کردن است، هم به لحاظ سیاسی و هم به لحاظ رسانه‌ای و قانونی. با توجه به جلسات اولیه و سخنرانی‌هایی که صورت گرفته بعید نیست که دادگاه بین‌المللی کیفری حکم چندان صریحی علیه اسرائیل به دلیل فشارهای آمریکا، انگلیس و خود این رژیم، ندهد. این یکی دیگر از دلایل عدم ورود مستقیم ایران به جریان شکایت علیه رژیم است اما ایران از این جهت که این رژیم به‌عنوان یک رژیم نسل‌کش معرفی شود درحال تلاش است و لابی‌های خودش را در سراسر جهان انجام می‌دهد.»