وارثان ماندلا علیه نئوآپارتاید

زهرا طیبی، خبرنگار گروه نقد روز: در میان افرادی که در فرودگاه زامبیا در 1990 منتظر استقبال از نلسون ماندلا، رهبر مبارزان علیه رژیم آپارتایدی بودند، مردی با چفیه عربی دیده می‌شد که منتظر دیدار با ماندلا بود. دیدار یاسر عرفات، رهبر فلسطینی‌ها با او، نقطه آغاز روابط دوستانه میان مبارزان فلسطینی‌ها با مبارزان آپارتاید در آفریقا بود. شاید نقطه مشترکی که میان مردم فلسطین و آفریقایی‌ها وجود داشت، مبارزه با تبعیض نژادی بود، چیزی که اسرائیلی‌ها آن را در پوشش مظلوم‌نمایی و تروریست خواندن فلسطینی‌ها توجیه می‌کنند. حالا بعد از آغاز عملیات 7 اکتبر و بعد از 75 سال ادامه این کشتار و نسل‌کشی علیه فلسطینی‌ها، آفریقایی جنوبی با پرونده‌ای 84 صفحه‌ای شکایت علیه اسرائیل و نسل‌کشی در غزه را به دیوان بین‌المللی لاهه برده تا اسرائیلی‌ها برای اولین‌بار مجبور باشند به‌خاطر نسل‌کشی علیه فلسطینی‌ها در موضع متهم قرار بگیرند.

شکایت به دادگاه جهان
8 دی‌ماه بود که آفریقایی جنوبی در دیوان بین‌المللی دادگستری ICJ در لاهه به‌خاطر نقض کنوانسیون نسل‌کشی 1948 از اسرائیل شکایت کرد. 9 دسامبر 1948 بعد از جنگ‌جهانی دوم و کشتار یهودیان«نسل‌کشی تحت قوانین بین‌المللی جرم تلقی شد» و اسرائیل و آفریقایی‌جنوبی نیز به این کنوانسیون رای مثبت دادند. حالا اسرائیلی‌ها با استناد به این کنوانسیون در موضع متهم قرار گرفته‌اند و باید برای قتل‌عام مردم غزه در این دادگاه از خود دفاع کنند. دیوان لاهه متشکل از 15 قاضی است که پنج قاضی عضو دائم شورای امنیت هستند و بقیه کشورها نیز به‌صورت دوره‌ای عضو این دادگاه می‌شوند و به اختلافات میان کشورهای عضو سازمان ملل رسیدگی می‌کنند، برای رای به هر شکایت کافی است، هشت قاضی رای مثبت بدهند. در این دادگاه چیزی تحت‌عنوان حق وتو وجود ندارد. پیش از این در جریان نسل‌کشی علیه یوگسلاوی در جنگ بوسنی نیز برای اولین‌بار با استناد به این کنوانسیون، یوگسلاوی به نسل‌کشی علیه مردم بوسنی و هرزگوین محکوم شد. حالا وکلای آفریقای جنوبی با ادله به‌دنبال اثبات کشتار فلسطینی‌ها در غزه توسط صهیونیست‌ها هستند؛ امری که اگر به رای دادگاه گذاشته شود، فشارهای‌ بین‌المللی به اسرائیل را بیشتر خواهد کرد.

دادگاه لاهه؛ دردسر تازه صهیونیست‌ها
اسرائیلی‌ها از همان روزهای ابتدایی جنگ و بمباران مناطق مسکونی نوار غزه در میان راه‌حل و پیشنهادهای مختلفی که برای پایان پیدا کردن جنگ ارائه می‌شد، همواره این موضوع را مطرح می‌کردند که ساکنان نوار غزه باید آنجا را ترک کنند و در کشورهای عربی ازجمله مصر مستقر شوند. با همین توجیه غزه مورد محاصره قرار گرفت و حملات در این منطقه تشدید شد. موضوعی که اگرچه واکنش‌های منفی از جانب دیگر کشورها را به‌همراه داشت اما در مجامع بین‌المللی اقدام جدی برای محکوم کردن این نسل‌کشی صورت نگرفت. اقدامات و فعالیت‌های حماس مبنی‌بر اینکه اسرائیل قصد دارد آنها را تروریست اعلام کند، باعث شد صهیونیست‌ها به‌دنبال همراه کردن دیگر کشورها و مجامع بین‌المللی برای پیروزی در این نبرد باشند. فارغ از اختلافات و درگیری‌های نظامی که در جنگ غزه اتفاق افتاد و تنش‌های سیاسی میان کشورهای حامی مقاومت و صهیونیست‌ها، موضوعی که بیش از همه واکنش‌ افکار عمومی در جهان را به‌همراه داشته، خشونت علیه غیرنظامیان، کشتار و قتل است. نکته دیگر این است که صهیونیست‌ها مشخصا کشتار مردم در نوار غزه را دفاع از خود تلقی می‌کنند. در این میان حمله به بیمارستان‌ها در نوار غزه نیز با این توجیه که تونل‌های حماس زیر این بیمارستان‌ها قرار دارد، صورت می‌گرفت، امری که البته صهیونیست‌ها نتوانستند آن را اثبات کنند. بنابراین فارغ از دعواهای نظامی، سیاسی و امنیتی که اسرائیل تلاش می‌کند در آنها پیروز شود، حتی فارغ از دعوای سرزمینی که میان صهیونیست‌ها و فلسطینی‌ها وجود دارد، «کشتار فلسطینیان در غزه به‌ویژه کودکان، تخریب خانه‌های آنها؛ اخراج و جابه‌جایی فلسطینی‌ها و محاصره غذا، آب و کمک‌های پزشکی به نوار غزه؛ اعمال تدابیری برای جلوگیری از تولد فلسطینی‌ها از طریق از بین بردن خدمات بهداشتی ضروری که برای بقای زنان باردار و نوزادان حیاتی است.» موضوعاتی هستند که آفریقای‌جنوبی با استناد به آنها به‌خاطر نسل‌کشی علیه فلسطینی‌ها، صهیونیست‌ها را در جایگاه متهم نشانده است. با وجود این احتمالا رای دادگاه به‌سرعت صادر نخواهد شد و روند بررسی‌ها برای اعلام‌نظر دادگاه، ممکن است سه‌سالی طول بکشد. آفریقای جنوبی اما علاوه‌بر شکایت خود، درخواست اضطراری مبنی‌بر جلوگیری از ارتکاب جنایت اسرائیل با استفاده از «اقدامات موقت» را نیز مطرح کرده است.

ادامه مطلب را اینجا بخوانید.