لغو روادید یا لغو امنیت؟

نعیمه موحد؛ فرهیختگان آنلاین: در جهان امروز وجوه مختلف حکومت‌داری به هم گره خورده است. لغو یا تسهیل ورود گردشگران به کشور هم از اقداماتی است که اگرچه شاید فرهنگی و اقتصادی به نظر برسد ولی لایه‌های عمیق امنیتی و سیاسی نیز دارد.

دولتهای مختلف روی کار، سالهاست در تلاش بودند تا به عنوان یکی از گام‌های تاثیرگذار در رونق گردشگری بین ایران و کشورهای همسایه جغرافیایی یا کشورهایی که با آنها قرابت معنوی و حتی سیاسی وجود دارد لغو روادید انجام شود. به همین خاطر مدتها پیش اعلام شد که ایران با 60کشور دنیا لغو روادید خواهد کرد.

البته این کار هیچوقت به مرحله اجرا نرسید اما سید عزت‌الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دولت سیزدهم، محور یکی از تلاشهای خود در وزارتخانه‌اش را بر لغو روادید بنا کرد. سرانجام در آذرماه امسال لغو روادید ایران با 32 کشور از طرف دولت تصویب شد. به این ترتیب در لیستی از کشورها -که شامل چندین کشور از قبل هم بود-تعداد کمی شامل لغو روادید دوطرفه و گروهی و اکثر آنها یک لغو روادید طرفه از سمت ایران شدند.

اگرچه در بین صحبتهای مسئولین میراث فرهنگی و دولت همیشه تاکید می‌شود که این لغو روادیدها با توافق سازمانهای ذی‌ربط از جمله نهادهای امنیتی صورت گرفته است، اما بروز اتفاقاتی مثل حادثه تروریستی کرمان این سوال را مطرح می‌‌کند که اقدام شجاعانه و مهمان‌نوازانه ایران در لغو روادید با بسیاری از کشورهای همسایه، آیا از طرف آن کشورها هم با همین تعابیر تفسیر می‌شود یا موجبات سوءاستفاده در موضوعات امنیتی را فراهم خواهد کرد.

ایران از نظر جغرافیایی در منطقه‌ای قرار گرفته است که بسیاری از کشورهای همسایه آن گرفتار جنگ داخلی هستند و ثبات اجتماعی و سیاسی ندارند. همین موضوع هرازگاهی مرزهای کشور را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد و موجب درگیری و حتی شهادت مرزبانان ایرانی هم می‌شود.

دو روز بعد از حادثه تروریستی کرمان، وزارت اطلاعات اعلام کرد یکی از عاملان انتحاری هویت تاجیکستانی داشته است. تاجیکستان یکی از کشورهایی است که ایران با آن به صورت یک طرفه لغو روادید انجام داده است.

به جز صدور روادید در مرزها امروزه ابزارهای پیشرفته دیگری نیز برای کنترل مرزها وجود دارد اما نکته اینجاست که در کنار خوشحالی مسئولین میراث فرهنگی و دولت از لغو روادیدهای گسترده یک طرفه، درباره ابزار کنترل امنیتی گردشگران و تامین امنیت کشور و شهروندان تا به حال توضیحی داده نشده است.

لغو روادید قرار است فرصتی باشد تا چهره مهمان‌نواز و فرهنگ اصیل ایران بیشتر از گذشته به مردم دنیا نشان داده شود و رونق اقتصادی برای کشور نیز در پی داشته باشد. اما دست داشتن یک تبعه تاجیکستان در جنایت کرمان، علی‌رغم اینکه هنوز لغو روادیدها به مرحله اجرا نرسیده است، قطعا واکنش مثبت شهروندان ایرانی به اجرای حجم انبوه لغو روادیدها و حضور اتباع بیگانه در ایران به عنوان گردشگر را در پی نخواهد داشت.

طرحی که بنا شده تا ایران را از منظر گردشگری ارتقاء بدهد با سهل‌انگاری در حوزه تامین امنیت و تکیه صرف بر بعد گردشگری و اقتصاد، می‌تواند تاثیرمعکوس بگذارد و این فرآیند را به دوقطبی دیگری در جامعه ایرانی بین شهروندان و مهمانان خارجی تبدیل کند.