۱۴۰۲-۱۰-۱۷ - ۰۱:۰۹
۰
سعید نادری‌اصل، پژوهشگر هسته بازاریابی سیاسی مرکز رشد دانشگاه امام صادق(ع): رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله‌العالی) در دیدار دوم دی‌ماه با مردم خوزستان و کرمان عنوان داشتند که «با انتخابات می‌شود در کشور تحول ایجاد کرد» و «راهش این است که با انتخابات -حالا چه انتخابات مجلس، چه انتخابات مجلس خبرگان، چه انتخابات ریاست‌جمهوری، چه انتخابات شوراها- کسانی را که با آن فکر سیاسی آنها و جهت‌گیری سیاسی، اقتصادی و فرهنگی آنها همراهند، سر کار بیاورند؛ این می‌شود تحول. بنابراین پایه تحول انتخابات است.» در این نگاشت قصد داریم ایده تحولی مدنظر رهبری را که با انتخابات متجلی می‌شود، تبیین کنیم.
رقابت مبتنی‌بر ارائه ایده‌ها
رقابت فرصت ارائه ایده‌هاست که باید به‌صورت واقعی در اختیار نگاه‌ها و سلیقه‌های مختلف باشد. افراد با نگاه‌های متفاوت باید بتوانند از فضای تبلیغی برخوردار باشند و محدودیت‌های مالی نباید مانع ارائه ایده‌ها شود. در‌واقع رقابت انتخاباتی معرض نمایش ایده‌های مختلف درخصوص مشکلات کشور است. ایده همان تصویر ملموسی است که برای دستیابی به‌صورت مطلوبی از یک وضعیت مدنظر داریم.
قدرت ایجاد تحول
تحول نیازمند یک ایده است و بروز ایده‌های تحولی تنها در یک مسیر مبتنی‌بر تغییر رقم خواهد خورد، یعنی زمانی تحول ایجاد می‌شود که فکر‌ها نو شود، افراد جدید با شور جوانی در کنار افراد کارآزموده نظری را درست بیابند و برایشان اجرای چنین نظری حجت‌آور باشد و بتوانند در خلال رقابت، این ایده خود (گروه یا جریان فکری) را به جامعه تعمیم دهند و دیگران را با خود هم نظر کرده و ایده خود را متکامل کنند؛ قدرت ایجاد تحول همان توان همراه کردن عموم مردم برای اجرای تصمیمات و قبول کردن ایده پیشنهادی است. زمانی که گروهی بتواند مردم را هم‌ایده خود کرده یعنی ایده خود را تکمیل کند (جرح و تعدیل) و شمار بیشتری از مردم با نگاه‌ها مختلف و جایگاه‌های متفاوت را با خود همراه سازند، قدرتمند خواهند بود، در‌واقع قدرت در این نگاه در دل روابط اجتماعی قرار دارد. برای این منظور می‌توان گفت ایده تحولی ویژگی‌هایی دارد که عبارتند از:
1- غلبه نگاه تحولی به منزله کسب کرسی بیشتر
ایده تحولی ایده‌ای تعمیم‌یافته است یعنی اقبال عمومی زیادی نسبت به آن وجود دارد؛ چراکه ایده تحولی قرار است نواقص ساختاری را جبران کند و انگیزه حرکت عاملان باشد. بر همین اساس، ایده تحولی نیازمند آن است که نظر غالبی باشد، یعنی شمار زیادی از منتخبان دل در گرو چنین ایده‌ای داشته باشند، پس لازم است که کرسی‌های زیادی را به خود اختصاص دهد.
2- جامعیت ایده تحولی
ایده تحولی ایده‌ای جامع است، به این معنا که ایده تحولی ابعاد و جزئیات دقیق زیادی دارد و به‌صورت بخشی مسائل و مشکلات کشور را ندیده است. جامعیت ایده تحولی باعث می‌شود اولویت‌ها به‌صورت متناسب لحاظ شود و تعارضات به حداقل برسد. در‌واقع یکی از نقاط تمایز ایده تحولی با سایر نظرات، جامعیت آن است به این معنی که خود نقطه پایان مسائل و تعارضات است نه آغازی برای ایجاد سلسله مسائل جدید؛ بنابراین اگر راه‌حل بخشی باشد، تعارضات بسیاری در انتظار تصمیمات خواهد بود و اساسا مالیات پنهانی بر همه اقدامات قانونگذاران و تصمیم‌گیران بار شده و عملا مانع جدی بر سر راه‌حل مشکلات ایجاد خواهد شد.
3- راه‌حل مبنا بودن ایده تحول
ایده تحولی نباید تنها به نقد وضعیت کنونی و احصای آسیب‌ها و نارسایی‌ها ختم شود. در‌واقع آنچه موجب بهبود وضعیت است نگاه ایجابی و داشتن راه‌حل برای مشکلات عمومی است. زمانی یک ایده تحولی است که بتواند راه‌حل مبنا باشد و طرحش موجب شکافتن ابعاد مختلف یک مساله و نمایش صورت‌های مختلف دستیابی به‌صورت مطلوب باشد؛ باید به نکته‌ای توجه داشت و آن که اگر ایده راه‌حل مبنا نباشد و در مقام نقد و برشمردن نارسایی‌ها باقی بماند، اساسا موجب انفعال اجتماعی و از بین رفتن انسجام می‌شود و خود ایده‌ای بن‌بست‌گراست که راه‌حل‌ها برای دستیابی به وضعیتی مطلوب را منتفی کرده و انگیزه‌ها را زائل می‌کند و در نتیجه برشدت مشکلات عمومی می‌افزاید.
4- ایده تحولی انعطاف‌پذیر است
ایده تحولی به‌دنبال پیروزی‌های مکرر و دستیابی‌های همه‌جانبه است. این ایده نقص را می‌پذیرد و همیشه آماده تغییر است، اما تغییر باید اصولی باشد، همان‌طور که اساسا ایده تحولی خود اصولی است و بنیان‌های علمی و استدلالی را در دل دارد. اصل انعطاف‌پذیری و مطابقت با زمان یکی از ویژگی‌های برجسته ایده تحولی است که آن را مانا می‌کند. این را نیز باید مدنظر قرار داد، افرادی صاحب ایده تحولی خواهند بود که خود تحول‌گرا باشند، اصول را فهمیده و توان تحلیل و حل مساله داشته و همچنین از تجربه کافی برخوردار باشند بر همین اساس است که باید گروهی از افراد با استعدادهای مختلف گرد‌هم بیایند.
جمع‌بندی
انتخابات یک فرصت مهم اجتماعی است، در‌واقع انتخابات فرصت انتخاب ایده‌هاست و اگر به‌درستی انتخاب نشود، ایده‌ای بن‌بست‌گرا فرصت می‌یابد برای مدتی جهت کشور و سیاست‌های آن را تعیین کند و برخلاف ایده تحولی، موجب سرخوردگی و فروپاشی اجتماعی می‌شود و با کاهش اثربخشی چنین رویدادی شدت مشارکت را کاهش می‌دهد و از کیفیت آن (مشارکت) می‌کاهد. امروز تحول‌گرایی و ارائه ایده‌های تحولی یک شرط لازم حرکت اجتماعی و افزایش مشارکت سیاسی است. آنچه امروز نیازمند آن هستیم، حل مشکلات به‌واسطه یک ایده تحولی همه‌جانبه و پویاست و این ایده است که آینده ایران قوی را می‌سازد و انباشتی از سرمایه‌های اجتماعی برای آینده‌های دور و نزدیک را رقم می‌زند و انتخابات است که چنین فرصتی را مهیا می‌کند.
بیشتر بخوانید 
نظرات کاربران
یادداشت
