هم‌افزایی تحقیقاتی در قالب شبکه‌های پژوهشی

مطهره‌سادات قاسمی، خبرنگار گروه دانشگاه: صحبت از ایجاد کنسرسیوم‌ها در دانشگاه آزاد از سال 1398 آغاز شد. درواقع بنا بود مراکز تحقیقاتی این دانشگاه در زمینه‌های مختلف در‌قالب کنسرسیوم کنار‌هم قرار گرفته و هم‌افزایی داشته باشند. به‌مرور خبر ایجاد کنسرسیوم‌ها یکی پس از دیگری به گوش رسید. هدف اصلی نیز استفاده از پتانسیل اعضای کنسرسیوم در راستای سیاست‌های کلان دانشگاه آزاد و در‌نتیجه جذب پروژه‌های مساله‌محور ملی و فرا ملی بود. تا به الان هشت کنسرسیوم در دانشگاه آزاد ایجاد شده است که در مسیر دستیابی به اهداف و ماموریت‌های خود برخی کنسرسیوم‌ها موفق‌تر عمل کردند. در ادامه گفت‌وگوی «فرهیختگان» با سه تن از دبیران کنسرسیوم انرژی‌های نو و تجدیدپذیر، ساخت و تولید و هوش مصنوعی را درباره وضعیت فعلی کنسرسیوم‌ها و ارائه راهکار برای تقویت فعالیت آنها را می‌خوانید.

ارتباط با صنایع نیازمند به محصولات تیراژبالا موجب تقویت کنسرسیوم‌ها می‌شود
کنسرسیوم ساخت و تولید دانشگاه آزاد از سال 1400 به طور رسمی کار خود را آغاز کرد. دبیرخانه این کنسرسیوم در واحد سیرجان مستقر است و واحدهای کرمان، زنجان، لنجان، تاکستان، مشهد، شهرمجلسی، نجف‌آباد، اردبیل، خمینی‌شهر، کرج، تهران شمال، سمنان، اهواز، اراک، ابهر، تیران، دماوند، ساری، همدان، ساوه، شیراز و خوی به جهت پی‌برد پروژه‌های مختلف عضو کنسرسیوم ساخت و تولید هستند. احمد برزکار، دبیر کنسرسیوم ساخت و تولید دانشگاه آزاد در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درباره فعالیت این کنسرسیوم بیان کرد: «با توجه به سیستم مراکز رشد و سرای نوآوری دانشگاه آزاد و مدل کارهای ما در دانشگاه آزاد سیرجان عملا اجرا کنسرسیوم مقدور نیست؛ چراکه به هرحال کنسرسیوم ساخت و تولید را با حضور 22 واحد دانشگاهی تشکیل داده و پروژه‌هایی را گرفتیم؛ اما در زمان اجرا، قالب کنسرسیوم از نظر فنی امکان‌پذیر نبود.» وی افزود: «برای مثال یکی از صنایع به دانشگاه برای تولید 60 عدد قطعه سفارشی می‌دهد. این صنایع اصولا ناظری دارند که برای نظارت بر کار اعزام می‌شوند. اما زمانی که این 60 قطعه در کنسرسیوم برعهده سه دانشگاه قرار می‌گیرد، صنعت از ما قبول نمی‌کند، زیرا نمی‌توند بر کار سه دانشگاه به صورت همزمان نظارت داشته باشد. به همین دلیل با این شرایط صنعت ترجیح می‌دهد سفارش را به شرکتی در اصفهان یا تهران سپرده تا دردسر کمتری را متحمل شود.» برزکار با اشاره به عدم وجود پروژه‌های با تیراژبالا گفت: «مساله دوم این است که سفارشات به دانشگاه تیراژ بالایی ندارند. در بازه زمانی فعالیت در حوزه تولید قطعه، همه پروژه‌ها با تعداد محدودی مانند 30 عدد به دانشگاه سپرده شده و از آنجایی که پروژه‌ها تولید انبوه نیستند، نتوانستیم در کنسرسیوم فعالیت چشم‌گیری داشته باشیم.» وی ادامه داد: «راهکار حیات دوباره کنسرسیوم‌ها ارتباط با صنایع نیازمند به محصولات تیراژبالا و اخذ اینگونه پروژه‌هاست، زیرا فقط در این شرایط است که می‌توانیم در قالب کنسرسیوم‌ فعالیت کنیم. همچنین بهتر است که مرکز کنسرسیوم ساخت و تولید در تهران باشد تا سفارش تولید قطعات را به تعداد زیاد از شرکت‌ها و صنایع بزرگ گرفته و بین واحدهایی که در شهرستان‌های کوچک‌تر قرار دارند تقسیم کند. در حال حاضر تجهیزات و دستگا‌ه‌های مورد نیاز را در واحدهای مختلف دانشگاه آزاد مانند همدان و بیرجند داریم اما سفارشات ما به گونه‌ای است که نمی‌توانیم فعالیت کنیم.» وی افزود: «برای مثال یکی از صنایع قصد دارد به ما سفارش تولید قطعه‌ای را بدهد و ما هر قطعه را یک میلیون تومان قیمت‌گذاری می‌کنیم اما ممکن است، هزینه همان قطعه در واحد دیگر دانشگاه آزاد متفاوت باشد؛ درواقع وحدت رویه قیمت‌گذاری نداریم. حتی اگر این مساله را نیز برطرف کنیم؛ از آنجایی که تولید قطعه حرفه اصلی دانشگاه نیست و مشتریان زیادی ندارد، تعهد لازم نسبت به انجام پروژه ایجاد نخواهد شد.» دبیر کنسرسیوم ساخت و تولید دانشگاه آزاد با بیان اینکه تعامل بین واحدهای دانشگاهی عضو کنسرسیوم به دلیل چالش‌های موجود در حوزه پذیرش پروژه در دانشگاه، نمی‌تواند شکل بگیرد، اظهار کرد: «تولیدات ما سفارشی است نه تیراژی، مثلا اگر قرار باشد ما سالانه 10 هزار قطعه تولید کنیم، شرایط خوب است اما در سال گذشته تولید تمام سفارشات ما به 97 قطعه رسید و سفارشات موردی بود و برای مثال تیراژ پنج هزارتایی از یک قطعه نداریم. از طرف دیگر صنایع باید بر روند تولید نظارت داشته باشند و زمانی که متوجه می‌شوند یک پروژه در واحدهای مختلف انجام می‌شود پشیمان خواهند شد، زیرا تولید قطعات به گونه‌ای است که مهارت هر فرد با فرد دیگر متفاوت بوده و به همین دلیل میزان کیفیت محصولات نیز متغییر است. به طور کلی صنعت زیربار این کنسرسیوم‌ها نمی‌رود.» وی در آخر بیان کرد: «در سال گذشته 60 قرارداد بستیم و حدود 50 میلیارد تومان کسب درآمد داشتیم. اما صنعت نسبت به دانشگاه بسیار گسترده‌تر و جلوتر است. به همین دلیل بهتر بود که مرکز کنسرسیوم ساخت و تولید بدون وابستگی به واحدهای دانشگاهی مانند دیگر دفاتر مستقل در دانشگاه آزاد، ایجاد شود تا ظرفیت تمام دانشگاه‌ها را بررسی کرده و طبق این ظرفیت‌ها نسبت به همکاری با صنایع تصمیم‌گیری کند.»

ادامه مطلب را اینجا بخوانید.