زهرا رمضانی، خبرنگار گروه دانشگاه: امروز را باید روز کسانی دانست که به‌خاطر شرایط اجتماعی و فرهنگی، حضورشان در مشاغل مختلف سختی‌های خاص خودش را دارد. زنانی که در کنار ایفای نقش مادری و همسری، پا به پای مردان در بسیاری از عرصه‌ها حضور دارند. یکی از این حوزه‌ها را باید نظام آموزش عالی دانست که در آن زنان یا در کسوت استاد به تربیت نیروی انسانی می‌پردازد و یا به‌عنوان دانشجوی دختر در‌حال تحصیل در رشته‌های مختلف هستند. نکته مهم اینکه طی دو دهه اخیر زنان مشارکت جدی‌تری در فعالیت‌های علمی داشته‌اند و آمار منتشر شده طی سال‌های اخیر نیز این مساله را تایید می‌کند. به‌طوری‌که در سال 57، سهم پذیرش زنان در دانشگاه‌های کشور 23 درصد بود که این میزان از اواخر دهه 70 به بعد رشد قابل توجهی داشت و طی همین دهه به 60 درصد رسیده و در مقابل جمعیت اعضای هیات‌علمی زن در نظام آموزش عالی هم رشد 3 برابری داشته و بر اساس آخرین آمار موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی حضور زنان در هر دو بعد مدنظر این گزارش، طی سال‌های تحصیلی 1400-1399 و 1401-1400 باز هم رو به رشد بوده است.

رشته‌‌های پرطرفدار دانشجویان دختر کدامند؟
یکی از موضوعات مهم درباره جمعیت زنان در نظام آموزش عالی، تعداد دانشجویانی است که در دانشگاه‌های کشور درحال علم‌آموزی رشته‌های مختلف هستند. با وجود اینکه 49 درصد از کل جمعیت دانشجویی کشور را در سال تحصیلی گذشته دختران تشکیل می‌دادند، اما بیشترین جمعیت دانشجویان دختر مختص دانشگاه پیام نور است، دانشگاهی که 238 هزار و 551 دانشجوی دختر دارد که 60 درصد از جمعیت کلش را شامل می‌شود. بعد از آن وزارت بهداشت با 122 هزار و 414 دانشجوی دختر و سهم 56 درصدی در رتبه دوم قرار دارد. وزارت علوم رتبه سوم را دارد و 52 درصد از کل جمعیت دانشجویی‌اش را دختران شامل می‌شوند. بعد از آن موسسات غیرانتفاعی با سهم 51 درصدی و در رتبه پنجم دانشگاه آزاد با سهم 47 درصدی قرار دارد.

افزایش یک درصدی جمعیت دانشجویان دختر ظرف یک‌سال
جالب‌تر اینکه در سال تحصیلی 1400-1399 ‌طبق اطلاعات موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی تعدادشان به یک میلیون و 62 هزار و 19 هزار نفر می‌رسید، اما این میزان در سال تحصیلی گذشته به یک میلیون و 73 هزار و 830 نفر افزایش داشته است، یعنی ورودی دانشجویان دختر به نظام آموزش عالی فارغ از مقطع تحصیلی، 1.1 درصد ظرف یک‌سال بیشتر شده است که نشان می‌دهد اقبال برای تحصیل در میان دختران همچنان روند صعودی خود را حفظ کرده است.
با وجود اینکه دانشگاه‌های تک‌جنسیتی مانند الزهرا(س) را می‌توان خاص دانشجویان دختر دانست؛ اما واقعیت این است که در نظام آموزش عالی، به تعداد محدود رشته تحصیلی داریم که تحت هیچ شرایطی پذیرش دانشجوی پسر در آن وجود ندارد و آنها هم زیر رشته‌های وزارت بهداشت تعریف می‌شوند. عملا با گسترش رشته‌های دانشگاهی و همچنین تغییر سبک زندگی امروز، اکثر رشته‌های تحصیلی شرایط را برای تحصیل دانشجویان پسر و دختر فراهم کرده‌اند؛ با این حال اینکه چه رشته‌هایی در بین هزاران رشته تحصیلی مورد علاقه دختران و زنان جامعه است هم از آن مباحثی است که می‌تواند نشان‌دهنده ذائقه این قشر نسبت به نظام آموزش عالی کشور باشد. رشته‌هایی که البته پذیرش آنها هم تنها منحصر به دانشجویان دختر نیست و امکان تحصیل دانشجویان پسر هم در آن وجود دارد. رشته روانشناسی را باید اولین رشته پرطرفدار در میان دانشجویان دختر دانست. رشته‌ای که سال تحصیلی 1400-1399 جمعیت دانشجویی آن به 72 هزار و 700 نفر می‌رسید که این میزان برای سال گذشته با کاهش 3 هزار و 883 نفری به جمعیت 68 هزار و 817 نفر رسید که معنایش ریزش 4 درصدی در این رشته است. رشته بعدی که بیشترین جمعیت دانشجویان دختر را طی این دو سال مدنظر این گزارش به خود اختصاص داده، حسابداری است. رشته‌ای که جمعیت دانشجویی آن در سال 1400-1399 به 46 هزار و 943 نفر می‌رسد که با ریزش 0.7 درصدی به 46 هزار و 583 نفر کاهش یافت. حقوق هم سومین رشته پرطرفدار به شمار می‌رود. رشته‌ای که جمعیت آن در سال 99‌، 46 هزار و 829 نفر بود که همانند دو رشته دیگر در سال تحصیلی 1401-1400 روند کاهشی داشته و به 45 هزار و 688 نفر رسیده بود که معنایش ریزش 2.4 درصدی این رشته است. نکته جالب اینجاست که رشته پزشکی که در نگاه کلان، اصلی و پرطرفدارترین رشته این روزهای جامعه به‌ شمار می‌رود، در رده چهارم قرار دارد و جمعیت دانشجویی دختر در آن هم به نسبت کمتر از دیگر رشته‌هاست؛ هر چند روند جمعیتی در این رشته طی این دو سال افزایشی بوده است. به عبارت دقیق‌تر جمعیت دانشجویان دختر این رشته از 26 هزار و 514 نفر به 27 هزار و 96 نفر رسید یعنی رشد 2.1 درصدی که نشان می‌دهد توجه دختران به تحصیل در این رشته بیش از گذشته شده است. علوم تربیتی پنجمین رشته پرطرفدار این دانشجویان است، رشته‌ای که از جمعیت آن مانند پزشکی رو به افزایش بوده و از 26 هزار و 361 نفر به 26 هزار و 473 نفر رسیده که نشان‌دهنده رشد 0.4 درصدی جمعیت دانشجویان در این رشته است.

ادامه مطلب را اینجا بخوانید.