ابر می‌بارد و من می‌شوم از مرز جدا!

زینب مرزوقی، خبرنگار گروه نقد روز: شاید شما نیز این روزها تصویری از کوه‌های پر از برف ترکیه در مرز با ایران دیده‌اید و این پرسش نیز برایتان پیش آمده باشد که بین این سوی مرز با آن سوی مرز چه تفاوتی وجود دارد؟ البته در این فیلمی که منتشر شده، ادعا شده که این برف چندمتری مربوط به استان وان ترکیه است. درحالی‌که تهران تا به اینجای سال، برف زمستان 1402 را به خود ندیده و بارش‌ها تا به اینجای سال پراکنده و نسبتا کم هستند. البته که کارشناسان هوا و اقلیم‌شناسی، بارها بر تاثیر جهان گرمایی و گرمایش جهانی سال 2023 تاکید دارند، اما با این حال اغلب کارشناسان بر این باورند که اگر همچنان در زمستان امسال بارش کمی داشته باشیم و ذخایر برفی ما کم باشد، در تابستان 1403 دچار بحران آبی خواهیم شد. احد وظیفه، رئیس مرکز اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی درباره وضعیت بارش زمستان امسال گفت: «برای زمستان امسال، غالب مراکز پیش‌بینی شناخته شده بین‌المللی دنیا که مدل‌های عددی را اجرا و منتشر می‌کنند و از سوی سازمان‌های جهانی هواشناسی به‌رسمیت شناخته شده است، بارش‌های امسال برای منطقه خاورمیانه در حد نرم و کمتر از نرمال را پیش‌بینی کرده‌اند. در پیش‌بینی‌های فصلی مقدار بارش پیش‌بینی نمی‌شود، بلکه بی‌هنجاری بارش نسبت به شرایط نرمال پیش‌بینی می‌شود. میانگین نرمال دما و بارش 30‌ساله گذشته است. براساس میانگین خروجی‌های مختلف، منطقه خاورمیانه بارش‌های نرمال تا کمتر از نرمال پیش‌بینی شده است.»

بارش‌ها احتمالا از میانگین نرمال کمتر خواهد بود
وظیفه توضیح داد که این پیش‌بینی‌ها احتمالی است و حتمی نیست. وی در این باره توضیح داد: «این پیش‌بینی‌ها به سه قیمت تقسیم می‌شود. احتمال اینکه این مقدار پیش‌بینی بارش در حد نرمال باشد یا اینکه در حد بیش از نرمال یا کمتر از نرمال؛ نرمال نیز میانگین 30‌ساله و تعداد سال‌هایی که متوسط، بالای متوسط و پایین‌تر از متوسط بوده است. بیشترین احتمال بارش‌ها مربوط به احتمالات بارش متوسط با گرایش به پایین‌تر از متوسط است یا همان کم‌بارشی در‌نظر گرفته شده است. با این حال اما این پیش‌بینی‌ها قطعیت ندارد؛ چراکه ناشناخته‌های زیادی برای پیش‌بینی‌های جوی وجود دارد، خصوصا برای منطقه ما. دما را با قطعیت زیاد می‌توان اظهارنظر کرد اما برای بارش این‌گونه نیست؛ چراکه متغیر‌های زیادی وجود دارد.»
رئیس مرکز اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی در ادامه پیش‌بینی‌ها درباره هوا را این‌گونه تشریح کرد: «به‌نظر می‌رسد که دما بیش از نرمال باشد، یعنی دمای گرم‌تری حاکم باشد و بی‌هنجاری دما مثبت باشد؛ هر چند بی‌هنجاری بارش گرایش به صفر دارد اما آنچه در ماه‌های ژانویه، فوریه و مارس پیش‌بینی شده یعنی نیمه دی‌ماه تا نیمه‌فروردین‌ماه، بی‌هنجاری دماست. اما به‌هرحال اندکی مایل به کم‌بارشی است.»

باد پشتش به ماست
وی در توضیح تصویر منتشرشده از مرز ایران و ترکیه نیز گفت: «آن تصویر و اظهارات منتشرشده درباره‌اش، دقیق و واقعی نیست. همواره در هر جایی می‌تواند آب‌و‌هوای دو‌طرف یک کوه مختلف باشد. مثالش همین کوهستان‌های البرز است. یک‌طرف رو به شمال و یک‌طرف رو به جنوب است و مقدار بارشی که دریافت می‌کنند عین هم نیست. همچنین در ترکیه، کوه‌ها در جریان مسیر باد هستند. یا به عبارتی باد ابتدا به آن مناطق برخورد می‌کند، در‌حالی‌که عرض آذربایجان غربی در کشورمان، عرض میانی است و حرکت توده‌ها در عرض میانی از غرب به شرق است. بنابراین جریان مرطوبی که از دریای مدیترانه یا دریای سیاه وارد می‌شوند، ابتدا به کوه‌های ترکیه برخورد می‌کنند. به این کوه‌‍‌ها در اصطلاح بادسو می‌گویند. منطقه ما در پناه و پشت باد قرار می‌گیرد، به آن باد‌پناه می‌گویند. معمولا رطوبت در سمت باد‌سو دریافت می‌شود. مثالش نیز ارتفاعات البرز است. شمال آن منطقه جنگلی است اما در جنوب می‌بینیم که بیشتر پوشش علفی دارد. دلیل نیز همین اختلاف بارش در دو سوی باد‌پناه و باد‌سو است.»

ادامه مطلب را اینجا بخوانید.