رتبه‌بندی ملی دانشگاه‌ها کجا اثر دارد؟

زهرا رمضانی، خبرنگار گروه دانشگاه: سومین رتبه‌بندی داخلی دانشگاه‌ها از سوی پایگاه استنادی جهان اسلام ISC اعلام شد؛ رتبه‌بندی‌ای که اولین بار در سال 1400 براساس شاخص‌ها و روش‌شناسی متفاوت از آنچه تا امروز انجام می‌شد صورت گرفت تا وزارت علوم هم بتواند براساس معیارهای مختلف و از طریق ISC، دسته‌بندی برترین دانشگاه‌های داخلی را انجام دهد. طی چند روز اخیر نتیجه ارزیابی دانشگاه‌های کشور برای سال تحصیلی 1401-1400 از سوی این پایگاه اعلام شد تا دانشگاه‌های برتر زیرنظام‌های مختلف در عرصه‌های مرتبط با حیطه کاری دانشگاه‌ها مشخص شوند.

مهم‌ترین مساله در معرفی برترین‌ها، متر و معیاری است که دانشگاه‌ها بر اساس آن سنجیده می‌شوند. برای سال تحصیلی 1399-1400، پایگاه استنادی جهان اسلام دانشگاه‌های کشور را با شش شاخص ارزیابی کرده بود و امسال هم با در نظر گرفتن روش‌شناسی صورت‌گرفته، می‌توان نتیجه گرفت هیچ‌گونه تغییری در مدل ارزیابی دانشگاه‌ها انجام نشده است. در عمل دانشگاه‌های کشور طبق روال سال قبل براساس شش معیار کلی آموزش با سهم امتیاز 30 درصد، پژوهش 25 درصد، فناوری و نوآوری 20 درصد، بین‌المللی‌سازی 10 درصد و خدمات اجتماعی، زیرساخت و تسهیلات 5 درصد مورد بررسی قرار گرفته است. با این حال برای امسال تعداد دانشگاه‌ها از 110 دانشگاه به 132 دانشگاه افزایش داشته که نشان‌دهنده رشد 17 درصدی تعداد دانشگاه‌ها است. اگر بخواهیم نگاهی به طبقه‌بندی دانشگاه‌ها بیندازیم هم باید عنوان کرد‌ در جدیدترین رتبه‌بندی اعلام‌شده، 70 دانشگاه جامع حضور داشتند که نسبت به سال گذشته چهار دانشگاه کمتر است. تعداد دانشگاه‌های صنعتی، هنری و علوم کشاورزی هم مانند سال گذشته بدون تغییر مانده است. تعداد دانشگاه‌های زیرنظام هم از سه به چهار افزایش داشته و برای اولین بار‌ 17 دانشگاه غیردولتی ‌هم اضافه شدند.
اما اتفاق مهم این رتبه‌بندی را باید رصد دانشگاه‌های غیردولتی دانست؛ اتفاقی که برای اولین بار از سوی این پایگاه صورت گرفته است و دانشگاه غیردولتی علم و فرهنگ، امام صادق‌(ع)، سجاد، بین‌الملل امام‌رضا‌(ع) و ادیان و مذاهب هم به عنوان برترین‌های این زیرنظام معرفی شده‌اند.
یکی دیگر از تفاوت‌های امسال را باید تفکیک دانشگاه‌های وابسته به دستگاه‌های اجرایی دانست که پنج دانشگاه برتر آن را هم باید به ترتیب جامع امام حسین‌(ع)، صنعتی مالک اشتر، فرماندهی و ستاد آجاف تربیت دبیر شهید رجایی و شاهد دانست. البته برخی این دانشگاه‌ها سال گذشته در میان کل دانشگاه‌های دولتی قرار داشته‌اند. به طور مثال جایگاه دانشگاه شاهد رتبه 44، تربیت دبیر شهید رجایی رتبه 63 کشور و آجا رتبه 92 کشور را داشت اما خبری از دانشگاه مالک اشتر در میان برترین‌ها نبود.
بررسی دانشگاه‌ها از لحاظ زیرنظام آموزشی اتفاقات محسوسی داشت. یعنی علی‌رغم حفظ جایگاه اول دانشگاه پیام نور همانند سال گذشته، اما جایگاه دانشگاه فرهنگیان و فنی و حرفه‌ای برخلاف سال گذشته تغییر کرده و فرهنگیان در رتبه دوم قرار گرفت. جایگاه چهارم هم در این تقسیم‌بندی پایگاه استنادی جهان اسلام به دانشگاه جامع علمی کاربردی رسید؛ دانشگاهی که سال گذشته غایب ارزیابی صورت‌گرفته از سوی این پایگاه بود. از طرف دیگر هیچ‌گونه تغییری در جایگاه دانشگاه‌های کشاورزی و حتی هنر به نسبت سال قبل انجام نشده است.

برای خواندن متن کامل گزارش، اینجا را بخوانید.