تحمل زلزله با فناوری آسان می‌شود؟

ندا اظهری، مترجم: زمین‌لرزه‌های ویرانگر در هر زمانی بدون اطلاع قبلی و کاملا ناگهانی ممکن است رخ دهند. آیا می‌دانستید روزانه در دنیا به طور تقریبی 8000 زمین‌لرزه به وقوع می‌پیوندد؟ اغلب این زلزله‌ها هم بر اثر تغییر و جابه‌جایی پوسته زمین و گاهی هم به دنبال استخراج معادن، استخراج گاز، استخراج آب‌های زیرزمینی، انفجارهای هسته‌ای، فوران‌های آتشفشانی و حتی شهاب‌سنگ‌ها ایجاد می‌شوند. در حالی که پیشرفت در فناوری‌هایی چون هوش مصنوعی، فناوری حسگرها و غیره می‌توانند در درک و پیش‌بینی بهتر زمین‌لرزه‌ها کمک کنند. به‌رغم اینکه دانشمندان مدعی شده‌اند فناوری‌ها و ابزارهای دقیقی برای پیش‌بینی زمین‌‌لرزه‌ها ابداع کرده‌اند اما هنوز هم در بسیاری از کشورهای دنیا از این قابلیت‌ها استفاده نمی‌شود. در سال‌های اخیر، فناوری‌های جدیدی مانند زیرساخت‌های هوشمند، سیستم‌های هشدار اولیه و نوآوری‌های مدیریت بلایای طبیعی ظهور کرده‌اند که هدف آنها کمک به جوامع برای آماده‌سازی بهتر برای زلزله، بهبود عملیات جست‌وجو و نجات و اطمینان از تلفات جانی است. با کمک این فناوری‌ها، خدمات و زیان‌های اقتصادی به حداقل می‌رسد و شمار فوتی‌های حوادث کاهش‌یافته و مصدومان نیز شانس بیشتری برای زنده ماندن پیدا خواهند کرد.

سال‌هاست محققان در کنار فعالیت‌های مخابراتی، به منظور بررسی و کنترل وضعیت کره زمین، ماهواره‌هایی را در جو زمین قرار داده‌اند تا اطلاعات مهمی را در اختیار آنها قرار دهند. به طورکلی، ماهواره‌ها به چند روش زمین‌لرزه‌ها را پیش‌بینی می‌کنند؛ یکی از شیوه‌های پیش‌بینی زمین‌لرزه‌ها، بررسی تغییرات ایجاد‌شده در سطح زمین است. در این روش، ماهواره‌ها قادرند تغییرات ناچیز ایجاد‌شده در سطح زمین را نیز با استفاده از فناوری‌هایی چون «تداخل‌سنجی» شناسایی کنند. دانشمندان با کنترل حرکات زمین قادرند مناطقی را شناسایی کنند که تنش ایجادشده می‌تواند پیش‌بینی‌کننده وقوع زمین‌لرزه باشد.

یکی دیگر از این روش‌ها، سنجش تغییرات ایجادشده در لایه جوی یونوسفر است. شماری از زمین‌لرزه‌ها هم به دلیل تغییرات ایجادشده در این لایه از جو رخ می‌دهند. ماهواره‌ها قادرند این تغییرات را اندازه‌گیری کرده و اطلاعات دقیقی را برای شناسایی فعالیت لرزه‌ای زمین در اختیار دانشمندان قرار دهند.

از دیگر روش‌هایی که ماهواره‌ها می‌توانند مفید باشند، بررسی تغییرات ایجادشده در میدان مغناطیسی است. همانطور که زمین‌لرزه‌ها می‌توانند تغییراتی را در لایه یونوسفر ایجاد کنند، قادرند میدان مغناطیسی زمین را هم تحت‌تاثیر قرار دهند. ماهواره‌های مجهز به مغناطیس‌سنج می‌توانند این تغییرات را تشخیص داده و ابزار دیگری برای پیش‌بینی وقوع زلزله به شمار روند.

نظارت بر فعالیت‌های آتشفشانی از دیگر کارهایی است که ماهواره‌ها می‌توانند انجام دهند. ماهواره‌ها قادرند آتشفشان‌ها را کنترل کرده و تغییرات ایجاد‌شده در فعالیت آنها را شناسایی و ثبت کنند که همین اطلاعات می‌تواند شاخصی برای احتمال بروز زمین‌لرزه‌ها باشد. محققان به تازگی از همین فرآیند برای ایجاد نوعی سیستم جهانی کنترل آتشفشان‌ها استفاده کرده‌اند. به طورکلی، با ترکیب داده‌های به‌دست‌آمده از ماهواره‌ها با اطلاعات ایستگاه‌های کنترل زمینی، زلزله‌شناسان می‌توانند تصویر کامل‌تری از فعالیت‌های لرزه‌ای ایجاد کرده و توانایی خود را برای پیش‌بینی زلزله‌ها بهبود بخشند.

برای خواندن متن کامل گزارش، اینجا را بخوانید.