مریم فضائلی، خبرنگار گروه فرهنگ: یلدای امسال هم گذشت و ویژهبرنامههای تلویزیون در کارنامه مدیران دوره تحول، ثبت شد. برنامههایی که در شبکههای سراسری یک تا پنج، شبکه نسیم، شبکه امید و شبکه آیفیلم تولید و پخش شده بود. این برنامهها که ساعات زیادی پخش زنده روی آنتن داشتند، واکنشهای متنوع و زیادی از سمت مخاطبان در صفحات مجازیشان دریافت کردند. در این گزارش به بخشی از واکنشهای فضای مجازی به برنامههای یلدای تلویزیون پرداختیم.
شبکه دو با داشتن هفت مجری بنام، برنامهای به اسم «یلدای ایرانی» داشت. المیرا شریفیمقدم، علیرضا استادی، مژده لواسانی، حسین رفیعی، وحید رونقی، مصطفی امامی و مجید یحیایی مجریان این برنامه بودند. این برنامه از ساعت 18 تا 2 بامداد آنتن زنده داشت و در آن از چهرههای ادبی، ورزشی و فرهنگی استفاده شده بود. از قسمتهایی که در فضای مجازی وایرال شده بود، سورپرایز مصطفی امامی با دیدن دخترش بود. تا جایی که کاربری در توییتر نوشت: «چه حرکت باحالی زدن؛ بچه مجری برنامه شبکه دو تازه پنج ماهش شده به مجری گفتن حالا که خونه نیستی رو به دوربین یه جمله بهش بگو اولین یلدای پدر بودنته و کنارش نیستی؛ مجری داشت حرف میزد بچهاش رو آوردن تو استودیو، چه نازم هست خدا.» از واکنشهای منفی مخاطبان هم میتوان به نوع حافظخوانی میهمانها اشاره کرد.
در بین برنامههای یلدایی تلویزیون، شبکه سه با اجرای ایمان قیاسی و یوسف تیموری بسیار چالشبرانگیز بود. شبکه سه که تلاش کرده بود از چهرههای شناختهشده برای دیده شدن برنامهای استفاده کند، بیشترین واکنشها را از سمت مخاطبان داشت. واکنشهای مخاطبان به برنامه یلدای شبکه سه، بیشتر به دعوت از امیرمحمد میرزایی، حسین ریوندی و نیز خوانش آهنگ صادق بوقی برمیگشت. این قسمتها که در فضای مجازی ویوهای بالایی خورد و باعث شد تا حواشی زیادی برای این برنامه داشته باشد. مهدی ملکپور، سردبیر سایت عقیق در متنی انتقادی نسبت به عملکرد شبکه سه نوشت: «بله واگعیه، کیک نیست! رسما با یک سیرک طرفیم. رسما آقایان با ملت شوخی دارند! ماجرای صادق بوقی هم که نیاز به شرح ندارد. حالا در شب یلدا، میهمان پرمخاطبترین شبکه سیما، نوجوانی است که اساسا در پلتفرم فیلترشده توانسته برای خودش مخاطب و درآمد خوبی پیدا کند. والله هر چه بگوییم از طنز ماجرا کم میکند، یعنی کفگیر تلویزیون چنان به ته دیگ خورده که برای پر کردن آنتن دست به دامن وایرالیهای اینستای فیلتر شده، میشود و آقای مجری که حتی اجازه نام بردن از اینستاگرام را ندارد با لحنی که انگار یقین دارد همه ملت میهمانش را میشناسند درباره چندکا بودن پیجش میپرسد و با یک ماشالای جانانه برایش آرزوی فالوور بیشتر میکند. آقایان! ما متحیرها که هیچ، خودتان با خودتان چند چندید؟! #حاج_آقا_صدا_میاد؟»
محمدجواد آذریجهرمی در استوری خود نوشت: «در تاریخ خواهند نوشت: «آن تفکر صداوسیمایی که بهدنبال نابودی شبکههای اجتماعی بود و با زمینهسازی و حمایت از فیلترینگ، سرمایه اجتماعی نظام را به حراج گذاشت، درنهایت برای جذب مخاطب ریزش کرده و جلب توجه مردم در شب یلدا، دست به دامان اینفلوئنسرهای اینستاگرامی شد.»
هاتف صالحی، فعال فضای مجازی و روزنامهنگار در توییت خود نوشت: «در شب یلدای ۱۴۰۲، آنتن شبکه سه سیما میزبان تنی چند از «چهرههای معروف سکوهای ممنوع» میشود. این اقدام از دو رویکرد قابل تفسیر است: ۱. فرصتمحور: «احترام صداوسیما به ذائقه و اراده اجتماع» از این منظر، رسانه ملی خود را در قبال سلیقه مردم بهویژه نسل جوان امروزی مسئول دانسته و تمام تلاش خود را معطوف به همراهی عاقلانه با اراده جامعه کرده است. به عبارت دیگر نقش اصلی صداوسیما در این موضع، امتدادبخشی رسانهای به مسائل مبتلابه جامعه است؛ نقشی که در طول سالیان اخیر بنا به کجفهمی و ناکاربلدی متولیان این رسانه، کمرنگ شده است. حضور حسن ریوندی، امیرمحمد میرزایی و نیز خوانش آهنگ صادق بوقی در شبکه سه، از این منظر قابل دفاع است. ۲. تهدیدمحور: «انفعال صداوسیما نسبت به فضای مجازی» از این منظر، صداوسیما به مثابه اصلیترین تریبون رسمی نظام، نمیبایست متاثر از مسائل سطحی و زودگذر «فضای مجازی» باشد؛ بلکه میبایست در نقش جهتدهنده افکار عمومی، به جذب و هدایت مخاطب مبادرت ورزد! از یاد نبریم که رهاورد این رویکرد یکهتازانه، جاماندگیهای جبرانناپذیر سالهای اخیر رسانه ملی از واقعیتهای جامعه بوده است! پ.ن: فهم اقتضائات انقلاب اسلامی و درک واقعیتهای جامعه شبکهای، تعادلبخشی فیمابین این دو رویکرد را میطلبد.»
سردار آزمون، فوتبالیست شناختهشده هم نسبت به آوردن امیرمحمد میرزایی واکنش نشان داد و گفت: «انتظار ما چه بود و چه اتفاقی رخ داد. صداوسیما در انتخاب میهمان ویژه برنامه شب یلدا، کاری کرد کارستان! بهجای اینکه نوجوان یا جوان مستعد و موفق به برنامه دعوت شود و از کارهای بزرگش برای الگوسازی بگوید، کسی را روی آنتن دیدیم که با جمله «واگعیه یا کیکه» مشهور شد و در تصمیمی حیرتانگیز خیلی زود سر از تلویزیون درآورد. پس الگوسازی برای نوجوانهای ما کجا رفت؟ چطور شعور ما مخاطبان مورد توهین قرار گرفت؟ با تمام احترام برای این نوجوان، صداوسیمای ملی جای او نبود.»
«ترنج و انار» ویژهبرنامه شبکه آیفیلم بود. برنامهای که در آن مجریهای ایرانی، افغانستانی و تاجیکستانی حضور داشتند. این برنامه از سمت مخاطبان با واکنشهای متناقضی همراه بود. برخی از این اتفاق و ترکیب مجری رضایت داشته و برخیها هم به آن نقد وارد کردند.
تنها ویدئوی پخششده از برنامه «نسیمیشو» در شبکه نسیم مربوط به قسمت جنابخان بود. او که کنایهای به چای دبش انداخت، گفت: «تمام هزینه پاریسنژرمن و رئالمادرید و بارسلونا و بایرنمونیخ روی هم، اندازه یک استکان چای دبش نمیشه!»