یلدا، فوتبال، فلسطین

عطیه همتی، دبیرگروه نقد روز: یک‌سال پیش در ایام جام‌جهانی بود که گزارشگران ورزشی نوشتند فلسطین تیم سی‌وسوم جام‌جهانی فوتبال است. زیرا بعد از پرچم 32 کشوری که در جام‌جهانی قطر حضور دارند، پرچم فلسطین نیز در بسیاری از مسابقات میان تماشاگران دیده می‌شود و آنها از تریبون جام‌جهانی استفاده می‌کنند تا صدای مردم مظلوم این کشور را به گوش جهانیان برسانند. اوج این حمایت را سال گذشته در تیم ملی مراکش، پدیده این مسابقات دیدیم که بعد از بردهای این تیم، بازیکنان کنار پرچم کشور خود، پرچم فلسطین را روی دست می‌گرفتند و دور زمین فوتبال می‌چرخاندند. حرکت زیبایی که تیم فوتبال مراکش را تبدیل به یکی از محبوب‌ترین تیم‌های فوتبال جام‌جهانی در دوره قبل کرد. به‌خصوص در میان کشورهای جهان اسلام این محبوبیت تا جایی ادامه داشت که بسیاری از اهالی پروپاقرص فوتبال منتظر فینالیست شدن این تیم بودند.
سال‌هاست نشانه‌های عقیدتی در مناسک سنتی ما ایرانیان نفوذ کرده و دارند خودشان را با حضور این نشانه‌ها بازتعریف می‌کنند. بعد از شهادت سردار رشید اسلام شهید قاسم سلیمانی در دی‌ماه 98، اسم و عکس این شهید در مناسک مختلف سنتی و مذهبی ایرانیان حضور پیدا کرد. عید همان سال عکس این شهید در کنار سفره هفت‌سین ایرانیان نشست و تبدیل به سین هشتم ایرانیان از آن سال شد و حالا چندسالی است که دیدن تصویر این شهید بزرگ کنار سفره هفت‌سین ایرانیان عادی شده ‌است. شب یلدا نیز طبق سنت قدیمی ایرانیان هرساله برگزار می‌شود. در سال‌های گذشته این شب با ایام شهادت حضرت زهرا و فاطمیه برگزار شد و ایرانیان این شب را تحت عنوان یلدای فاطمی برگزار کردند و این دو روز را این‌گونه باهم پیوند دادند. اما امسال اتفاق جالبی برای یلدا افتاد. باتوجه به اتفاقات بین‌المللی و جنگ فلسطین و غزه و شهادت مظلومانه کودکان بی‌گناه فلسطینی، شب یلدای ایرانیان رنگ‌و‌بوی فلسطینی به خود گرفت. هندوانه که یکی از نمادهای قدیمی این شب برای ایرانیان است و هرساله به شکل‌های مختلف تزئین شده و در سفره ایرانیان قرار می‌گرفت، این بار به خاطر یک داستان قدیمی تبدیل به نماد و پرچمی از فلسطین شد.
پس از جنگ 6روزه 1967، اسرائیل استفاده از پرچم فلسطین در غزه و کرانه باختری را ممنوع کرد و اجازه نداد فلسطینیان پرچم کشور خود را در هرگونه از آثار خود ولو هنری ترسیم کنند اما بعد از آنکه یک هنرمند فلسطینی به نام «سلیمان منصور» به سبب شباهت رنگ‌های پرچم فلسطین با رنگ‌های موجود در این میوه، از طرح این میوه استفاده کرد، هندوانه تبدیل به نمادی از پرچم فلسطین شد. به‌گونه‌ای که فلسطینیان زیادی در آن دوران هنگام عبور سربازان اسرائیلی هندوانه‌ قاچ می‌کردند تا این پرچم را به گونه دیگری به رخ اشغالگران سرزمین‌شان بکشند. به همین دلایل نیز شب یلدای ایرانیان امسال به دلیل وجود این میوه محبوب ایرانی با نماد مبارزه فلسطینیان پیوند خورد و حتی محتواهای زیادی در فضای مجازی تولید شد که در چنین شبی ایرانیان به یاد مردم مظلوم این کشور خواهند بود. طرح‌های گرافیکی یلدایی زیادی نیز از سوی هنرمندان کشورمان تولید شد و ایرانیان بار دیگر سنت ایرانی خود را با دیگر عقاید خود پیوند زدند و شاید بتوان این‌گونه تعبیر کرد که مناسک دیرینه هربار با پیوند تازه‌ای که با اتفاقات روز برقرار می‌کنند شکل تازه‌ و حتی جذاب‌تری به خود می‌گیرند و خودشان را این‌گونه بازتولید می‌کنند.
جام ملت‌های آسیا 20 روز دیگر آغاز می‌شود و قطر دوباره قرار است حال‌وهوای فوتبالی به خود بگیرد. حضور کشورهای مسلمان آسیایی در این تورنمنت و همچنین همزمانی این رویداد بزرگ بین‌المللی با اتفاقات غزه نوید این را می‌دهد فوتبال این بار پیوند دیگری با مقاومت برقرار کند و دوباره بتوان از این تریبون جهانی برای رساندن صدای مظلومیت و مقاومت این مردم در مقابل جنایات رژیم‌صهیونیستی استفاده کرد. به‌خصوص آنکه تیم‌های حاضر در این رقابت‌ها از غرب و شرق آسیا همگی با نشانه‌ها و ویدئوهای مختلفی حمایت خود را در روزهای گذشته نشان داده‌اند. پیوند فوتبال و حمایت از مقاومت حتما نسخه جذاب‌تری از فوتبال و فقط فوتبال خواهد بود.