تحلیل محتوای سیاسی‌ترین روز دانشگاه

زهرا رمضانی، خبرنگار گروه دانشگاه: 16 آذر امسال را باید از جهاتی متفاوت با سال‌های قبل دانست که شاید مهم‌ترین آن می‌تواند نزدیکی روز دانشجو با ایام انتخابات مجلس در اسفند امسال باشد. از طرف دیگر برنامه‌هایی که طی نزدیک به دو هفته به‌دلیل روز دانشجو در دانشگاه‌ها برگزار شده بود هم برای دومین‌بار بعد از پایان همه‌گیری کرونا به‌صورت حضوری در سالن‌های دانشگاهی برپا شد تا دانشجویان این فرصت را داشته باشند بتوانند به‌صورت چهره به چهره با مسئولان طیف‌های مختلف سیاسی به گفت‌وگو بنشینند. شاید هفته‌ها قبل از رسیدن به ایام روز دانشجو، انتظار از فضای دانشگاهی این بود که انتخابات مجلس بر برنامه‌ها سایه بیندازد؛ اما با نگاهی به بیش از 150 برنامه برگزار شده در سطح دانشگاه‌های کشور از دولتی و آزاد گرفته نشان می‌دهد بیشتر برنامه‌ها حول مطالبه‌گری از وضعیت امروز جامعه گذشته و عملا خبری از فضای داغ انتخاباتی در دانشگاه‌ها نیست. جالب‌تر اینکه برخلاف سال‌های قبل از کرونا که عمدتا طیف‌های مختلف سیاسی، فضا را برای طرح دیدگاه‌هایشان در ایام 16 آذر فراهم می‌دیدند، امسال خبری هم از طیف‌های مختلف نبوده و بیشتر میهمانان از بین مقامات دولتی‌ و چهره‌های معطوف به جریان اصولگرایی بوده است. در این گزارش نگاهی آماری به برنامه‌های برگزار شده که از چند روز قبل از 16 آذر آغاز و تا یک هفته بعد از آن هم ادامه داشت، انداختیم.

سنت‌شکنی روسای قوا در روز دانشجو
با وجود اینکه تقریبا تمام دانشگاه‌های کشور برنامه روز 16 آذر را داشتند، «فرهیختگان» پوسترها و اخبار منتشر شده جلسات را مورد بررسی قرار داده که اطلاعات 152 برنامه را احصا کرده است. در رأس همه این برنامه‌ها، سه دانشگاه شهید بهشتی، واحد علوم‌و‌تحقیقات و دانشگاه محقق‌اردبیلی را باید میزبان مهم‌ترین‌ها دانست. دانشگاه‌هایی که به ترتیب میزبان سید‌ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور، محمدباقر قالیباف رئیس‌‌مجلس و غلامحسین محسنی‌اژه‌ای رئیس قوه‌قضائیه بودند؛ هر چند حضور روسای سه قوه در میان دانشجویان به این مناسبت، اتفاق جدیدی نیست اما حضور رئیس مجلس در دانشگاه غیردولتی و نشستن پای صحبت‌های دانشجویان و فعالان دانشجویی دانشگاه آزاد اتفاق قابل توجهی بوده است. در مقابل هم با وجود آنکه اژه‌ای پیش‌تر هم در دانشگاه غیرتهرانی حضور پیدا کرده بود، اما انتخاب یک دانشگاه مرکز استانی در چنین ایامی اتفاقی است که کمتر در میان مسئولان بلندپایه کشوری مرسوم بوده است. از طرف دیگر صحبت‌هایی که دانشجویان با نگاه‌های مختلف سیاسی در مقابل روسای سه قوه مطرح کردند بیشتر معطوف به حوزه اقتصاد و مشکلات اجتماعی امروز خلاصه می‌شد، به‌طوری که موضوع اختلاس در بحث واردات چای و شرکت چای دبش را باید محور مشترک در بین صحبت‌های دانشجویان در حضور رئیس‌جمهور و رئیس قوه قضائیه دانست. کمرنگ بودن مقوله انتخابات را باید به معنی تغییر نگاه جامعه دانشجویی به مهم‌ترین اتفاق پیش‌روی کشور در چند ماه آینده دانست. به‌نظر می‌رسد دیگر خبری از شور و نشاط انتخابات درفضای دانشگاهی نیست.

تشکل‌های اصلاح‌طلب؛ غایب برنامه‌های روز دانشجو
تشکل‌های دانشجویی همیشه پایه ثابت برگزاری برنامه‌های روز دانشجو بوده‌اند، تشکل‌هایی که امسال برای دومین‌بار این امکان را داشتند که فضای ارتباط چهره به چهره مسئولان مختلف را با دانشجویان فراهم کنند. در این میان از بین 152 برنامه‌ای که در دانشگاه‌ها برگزار شده، 41 برنامه آن از سوی بسیج بوده که از این میان سه برنامه هم به‌صورت مشترک با دیگر تشکل‌ها بوده است، یعنی 26 درصد از کل برنامه‌ها از سوی این تشکل برگزار شد. بعد از آن تشکیل انجمن‌های اسلامی دانشجویان (مستقل) با 18 برنامه که دو برنامه به‌صورت مشترک بوده، بیشترین تعداد برنامه‌ها را به خود اختصاص داده است. جامعه اسلامی دانشجویان هم با هفت برنامه پرکارترین تشکل بوده است. در این میان اما تنها دو تشکل اصلاح‌طلب که شامل مجمع اسلامی دانشجویان دانشگاه اصفهان و انجمن اسلامی دانشجویان علوم پزشکی تهران می‌شدند، با برگزاری دو برنامه در روز دانشجوی امسال حضور داشتند.

ادامه مطلب را اینجا بخوانید.