از هر ۵ دانشجو یک نفر ورزش می‌کند

ابوالفضل مظاهری – فاطمه طاری‌بخش، گروه دانشگاه: «آب در کوزه و ما تشنه‌لبان می‌گردیم» اگرچه ارتباط مفهومی خاصی با حوزه ورزش و دانشگاه ندارد اما حکایت همه مدیرانی است که دغدغه افزایش نشاط و تندرستی دانشجویان را دارند اما از پتانسیل‌های ارزشمند ورزشی دانشگاه‌ها غافلند. حوزه‌ای که با وجود اهمیت در جریان فعالیت‌های دانشگاه اولویت‌های کمتری گرفته، نشانه‌اش هم برگزاری شوراهای ورزش دانشگاه‌هاست که در سال تحصیلی گذشته صرفا در 39 دانشگاه برگزار شده و 74 دانشگاه چنین شورایی تشکیل ندادند. شاهد مثال دیگرش افت جمعیت جشنواره‌های ورزشی درون‌دانشگاهی است که عدد آن تا بازگشت به وضعیت پیش از کرونا فاصله طول و درازی دارد. البته در این بین نباید ضربه کاری کرونا را بر پیکره کم‌رمق ورزش دانشگاه نادیده گرفت. آمار اداره تربیت بدنی دانشگاه صنعتی شریف نشان می‌دهد مشارکت دانشجویان در رویدادهای ورزشی از حدود 22 درصد در سال 98 با حدود 5 درصد افت به 16.40 درصد در سال گذشته رسیده و این کاهش در پسران دانشجو جدی‌تر بوده است. دغدغه‌ دانشگاه این بار از جنس ورزش و تربیت‌بدنی پای ما را به طبقه سوم سازمان امور دانشجویان باز کرد. جایی که ابراهیم علی‌دوست، مدیرکل تربیت بدنی سازمان امور دانشجویان در گفت‌وگویی 60 دقیقه‌ای با خبرنگاران «فرهیختگان» از چالش‌های امروز ورزش در مراکز آموزش عالی سخن گفت. او که دانش‌آموخته مدیریت و برنامه‌ریزی ورزشی و عضو هیات‌علمی دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه تهران است از مهرماه 1400 مسئولیت هدایت امور ورزشی در وزارت علوم را برعهده گرفت. مشروح گفت‌وگوی او با «فرهیختگان» را در ادامه می‌خوانید.
اخیرا اداره تربیت‌بدنی دانشگاه شریف گزارشی آماری منتشر کرده که حضور و مشارکت ورزشی دانشجویان در فعالیت‌های ورزشی به‌ویژه بعد از کرونا افت جدی داشته؛ آمار مربوط به سال 1401 است و درصد مشارکت پسرها 16.5 و دخترها 15.8 اعلام شده است. عددی که پیش‌تر 23.17 بوده یا مثلا میانگین آمار مشارکت سال 98 عدد 22 درصد را نشان می‌دهد که به 16.4 درصد کاهش یافته و افت محسوسی را نشان می‌دهد؛ چه به لحاظ تعداد شرکت‌کننده در برنامه‌ها و چه به لحاظ درصد حضور دانشجویان. شما آمار مشخصی از وضعیت فعلی فضای دانشگاه‌ها دارید؟ به‌نظر می‌رسد وضعیت ورزش دانشگاه در کف دانشگاه خوب نیست.
از آمار شروع می‌کنم. ما آمار دقیقی در حوزه کل ورزش کشور و نه ورزش دانشگاه نداریم. در گزارشی وزارت ورزش به استناد منابعی گفته که ورزش همگانی در کشور 48 درصد است، یعنی از هر دو نفر یک نفر ورزش می‌کند اما ما این را نمی‌بینیم. این به مبنا برمی‌گردد. در جلسات آمار را به چالش می‌کشیم که از کجا آمده؟ بعد می‌بینیم زنگ ورزش مدارس و واحدهای ورزش دانشگاه‌ها را هم جزء آمار می‌بینند که من یک‌بار به‌شوخی گفتم فکر کنم شما کسانی را که دنبال اتوبوس می‌دوند هم جزء ورزشکاران حساب می‌کنید!؟ آمار دقیق‌تر یا نزدیک به واقع‌تر 21 درصد است که باز من هم این را نمی‌بینم، یعنی از هر پنج نفر یک نفر. می‌خواهم بگویم آماری که دانشگاه شریف داده شاید تعداد دانشجوهایش مشخص‌تر است، جامعه‌اش محدودتر است و شاید مبنایی دارد و دقیق‌تر باشد. ضمنا منطقی است و این را تایید می‌کنم و به نظرم قابل تعمیم هم هست.

دوسال پس از پایان پاندمی کرونا می‌توان هنوز این مساله را گردن کرونا انداخت؟
خیر، اما کاهش آن صددرصد به کرونا ربط دارد و عدم‌افزایش به سطح ماقبل از کرونا هم هست که توضیح می‌دهم. دانشگاه‌ها از اسفند 98 تعطیل شدند و دیگر دانشجویی نبود که ورزش دانشجویی باشد و خیلی از دانشجویان هم اگر می‌خواستند ورزش کنند، تمام اماکن ورزشی شهر هم تعطیل بود. از اواسط یک‌سال ونیمی که محدودیت بود تا آخر دولت قبل ‌جاهایی شل‌کن ‌سفت‌کن بود؛ بسته به قرمز و نارنجی بودن شهرها و رشته‌های ورزشی دستورالعمل‌هایی آمد که سالن تهویه دارد و چیزهای دیگر، می‌تواند این تعداد دانشجو بپذیرد؟ یک‌سری دانشجوهای ورزشکار یا ورزشکاران حرفه‌ای در فضاهای بیرون یا خانه ورزش می‌کردند. آن زمان من مسئول آموزش دانشگاه تربیت‌بدنی دانشگاه تهران بودم. نصف واحدهای ما عملی است. باید چه کار می‌کردند؟ ابتکار استاد این بود که تکلیفی می‌داد، اینها باید می‌رفتند بارگذاری می‌کردند و یک‌سری فعالیت‌ها انجام می‌شد اما کرونا واقعا به ورزش دانشگاه‌ها ضربه زد و اینها تعطیل شدند. المپیاد ورزش قهرمانی در سال‌های 98 و 99 برگزار نشد. بنده مسئولیت گرفتم، برنامه‌ریزی و در سال 1401 آن را برگزار کردیم. بعد از وقفه دوران کرونا سعی کردیم برنامه‌ریزی ما ایجاد نشاط در دانشگاه‌ها از طریق ورزش باشد. با از سرگیری فعالیت دانشگاه‌ها ‌جاهایی فقط 20 درصد ظرفیت باز بود و تحصیلات تکمیلی‌ها فقط می‌آمدند یا بعضی رشته‌ها می‌آمدند و برخی نه؛ مثلا برخی که آزمایشگاه داشتند می‌آمدند. از آنجا که وزارت علوم تصمیم گرفت دانشگاه‌ها حضوری شوند و صددرصد ظرفیت باز شود، این را با ورزش شروع کردیم و المپیادمان را برگزار کردیم. تابستان 1401 در وزارت علوم دو المپیاد تعریف‌شده وجود داشت؛ المپیاد ورزش قهرمانی و همگانی که سال‌های زوج المپیاد قهرمانی و سال‌های فردی المپیاد همگانی برگزار می‌شد. همه را برگزار کردیم. در تابستان 1401 چهار المپیاد برگزار کردیم. هم المپیاد قهرمانی، هم همگانی، هم دو المپیاد جدید تعریف کردیم، المپیاد شهدای ایثارگری که 11 سال بود برگزار نشده بود و المپیاد دانشجویان بین‌الملل غیرایرانی. اسفند هم المپیاد ساحلی را در هرمزگان کلید زدیم. سعی کردیم با ورزش آن رونق را برگردانیم اما آیا هنوز می‌شود ضعف را به کرونا ربط داد؟ بله. من در این دوران 18 کیلو وزن اضافه کردم. کرونا تبعات و آثاری داشته که ادامه پیدا کرده است. اضافه وزن در دانشجویان به نسبت قبل از کرونا بالا رفته است.

ادامه مطلب را اینجا بخوانید.