سارا طاهری، خبرنگار گروه دانشگاه: دانشگاه آزاد در آستانه تغییر ریل است و می‌خواهد اثرگذاری موفق فرهنگی خود را در ارتباط بین اساتید و دانشجویان داشته باشد؛ زیرا دکتر طهرانچی، رئیس این دانشگاه معتقد است دانشگاه «خوب» می‌تواند نجات ‌بخش «نسل خوب» باشد. بر همین اساس چند روز پیش رویدادی در دانشگاه آزاد به میزبانی واحد زنجان برگزار شد که متفاوت از سایر رویدادهای این دانشگاه بود. «خشت و آینه» عنوان این رویداد بود که با استقبال بیش از ۶۰۰ اثر از استادان مواجه شد. رویداد ‌خشت و آینه‌ فرصتی برای به اشتراک گذاشتن تجربه‌‌های موفق کلاس‌‌داری بود و به تعبیر دکتر طهرانچی می‌توان تجربیات معلمی را منتقل کرد و نباید این حرفه را با کسب تجربه در کلاس آموخت. از 600 اثر رسیده به این رویداد ۱۳۰ تجربه منتخب به مرحله نهایی راه یافت و در نهایت 10 تجربه برگزیده شدند. در این گزارش با فرزاد جهان‌بین، معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد در خصوص جزئیات این رویداد و نیز با دو نفر از برگزیدگان به گفت‌و‌گو نشسته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

فرزاد جهان‌بین، معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد در گفت‌و‌گو با «فرهیختگان» درباره رویداد خشت و آینه گفت: «در سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی، یکی از موارد مهمی که مورد تاکید قرار گرفته است، توجه به نقش معلم در مقام مربی است. بر این نکته تاکید شده که نباید دانشگاه را به صرف تعلیم، تنزل بدهیم، بلکه تعلیم و تربیت درهم هستند و اساسا از درون تعلیم، تربیت اتفاق می‌افتد. این نکته در بسته‌های مختلف و راهکنش‌های گوناگون در سند آمده است. به عنوان مثال در بسته دوم و راهکنش دوم، به نقش سازنده استادان به صراحت اشاره شده است.»
او اضافه کرد: «همچنین در سند پشتیبان سند تحول و تعالی دانشگاه، در بحث مدیریت فرهنگ و مدیریت فرهنگی اشاره‌شده مدیریت فرهنگی، مدیریت امور فرهنگی است و بیشتر ناظر بر فوق‌برنامه است و نمی‌تواند تحول اساسی در فرهنگ دانشگاه ایجاد کند، بنابراین ما باید به مدیریت فرهنگ توجه کنیم.»
معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد بیان کرد: «در مدیریت فرهنگ، اقطاب اثرگذاری وجود دارند که در مقیاس وسیع تولید فضیلت یا رذیلت می‌کنند. یکی از مهم‌ترین اقطاب اثرگذار، استاد است. این نکته، در سند پشتیبان سند تحول و تعالی دانشگاه ذکر شده است. بنابراین اساسا اگر مطلبی که در ابتدا عرض کردم‌-نقش‌آفرینی استاد در مقام مربی و تربیت از درون تعلیم- تبدیل به یک جریان شود، ما می‌توانیم مطمئن باشیم که فضای فرهنگی دانشگاه متاثر خواهد شد. ویژگی این تاثیر، شمولیت طیف وسیع و نیز اثرگذاری مستمر فرهنگی است.»
او با اشاره به مقدمه دیگری تصریح کرد: «ما می‌توانیم دو نوع برنامه‌ریزی برای استادان انجام دهیم؛ یکی برنامه‌ریزی «برای» استادان و دیگری برنامه‌ریزی «با» استادان. آنچه تابه‌حال انجام‌شده برنامه‌ریزی «برای» استادان بوده، یعنی برای استاد طراحی‌شده، برای او دوره گذاشته‌اند، استاد بیشتر مخاطب برنامه‌ریزی بوده است.»
جهان‌بین با تاکید بر اینکه در برنامه‌ریزی «با» استادان، خود استاد، قهرمان موضوع می‌شود، توضیح داد: «در فرآیندی که اتفاق می‌افتد با بیان تجربه‌های زیسته و آنچه در مقام واقع در جریان تعلیم و تربیت به‌وقوع پیوسته، تعلیم و تعلم همزمان برای استاد شکل می‌گیرد. تجربه زیسته‌ای که حاصل کنش طولانی استاد در بستر زمان است. چنین کاری تاکنون انجام نشده و اساسا توجه به استاد کم بوده است.»
معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد تاکید کرد: «این موضوع را با توجه به اینکه در سند هم وجود داشت، مدنظر قرار دادیم. جلسات متعددی با استادان همیار فرهنگ داشتیم؛ استادانی که از درون کار استادی، اثر فرهنگی می‌گذارند. با این استادان در استان‌ها گفت‌وگو داشته و جلسات متعددی برگزار کردیم، درنتیجه فضایی شکل گرفت تا این رویداد برگزار شود. فراخوان اعلام شد و زنجان هم به‌عنوان دبیرخانه مرکزی رویداد انتخاب شد. زحمات خیلی زیاد و ارزشمندی در این استان کشیدند و کاری حرفه‌ای انجام دادند.»
او با بیان اینکه 600 تجربه از استادان به مجموعه دبیرخانه رسید، خاطرنشان کرد: «یک تیم این تجربه‌ها را ارزیابی اولیه کردند و در ادامه 130 تجربه انتخاب شدند. این تعداد طی دو روز 22 و 23 آذرماه ارائه شد. هیات محترم داوران براساس چند ویژگی ازجمله اثرگذاری تجربه، قابلیت تعمیم و خلاقیت تجربه تصمیم‌گیری کردند.»
معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد عنوان کرد: «تعمیم‌پذیری تجربه به این معناست که گاهی اوقات برای یک مورد خاص است و قابل توصیه به بقیه استادان نیست. این تجربه‌ها داوری شدند و درنهایت با همه سختی‌هایی که برای انتخاب وجود داشت، 10 تجربه برگزیده شدند. در گام بعدی با این 10 تجربه و شاید تعدادی بیشتر، مصاحبه‌های عمیقی انجام خواهیم داد که این بخش را از معاونت مهارتی و تربیتی دانشگاه خواهش کردیم عهده‌دار شوند و دانش ضمنی و ناساخت‌یافته مستتر در این تجارب را به دانش آشکار و ساخت‌یافته تبدیل کنند و ان‌شاءالله در قالب کتاب خشت و آینه چاپ می‌شود و در اختیار همه استادان قرار خواهد گرفت.»
جهان‌بین در ادامه افزود: «نکته خیلی جالبی در این رویداد وجود داشت؛ از واحدهای بزرگ مانند علوم‌وتحقیقات تا واحدهای کوچک و بعضا شهرهای دورافتاده مثل بندر گز و بندر دیلم تجربه داشتیم. این اتفاق نشان می‌دهد استادان ما چه میزان دلسوزانه و دغدغه‌مندانه پای کار تربیت نسل فعلی ایستاده‌اند. هرچه تجارب آنها به اشتراک گذاشته شود و هرچه استادان در جریان این تبادل و به‌اشتراک‌گذاری پخته‌تر شوند، ان‌شاءالله نسلی که تربیت می‌شود، نسلی برجسته‌تری خواهد بود.»
معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد در پایان تاکید کرد: «از ریاست محترم دانشگاه که خود استاد برجسته‌ای هستند به‌خاطر حمایت، حضور، شنیدن تجارب اساتید و سخنرانی فوق‌العاده‌شان صمیمانه تشکر می‌کنم.»

ادامه مطلب را اینجا بخوانید.