ابوالفضل مظاهری، دبیر گروه دانشگاه: پیمودن مسیر کمیته ملی المپیک تا دبیرستان البرز در حالت عادی و بدون ترافیک حدود 30 دقیقهای زمان میبرد؛ برای انجام یک گفتوگوی رسانهای فرصت کمی نیست اما فرصت زیادی هم محسوب نمیشود، بهویژه اگر سوژه گفتوگو خطیب توانمندی باشد. اینجاست که شاید معضل همیشگی ترافیک، استثنائا کمک مناسبی باشد تا فرصت بیشتری را برای گپوگفت با سکاندار شورای عالی انقلاب فرهنگی مهیا شود. سالگرد تأسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی بهانهای شد تا در آستانه 40 سالگی شورا با عبدالحسین خسروپناه به گفتوگو بنشینیم. او از دی ماه سال گذشته مسئولیت اداره دبیرخانه و هدایت آن را برعهده گرفته است و در پایان نخستین سال حضور در این جایگاه از الزامات سیاستگذاری فرهنگی در شرایط جدید حکمرانی میگوید. مشروح گفتوگوی او با «فرهیختگان» را در ادامه بخوانید.
*بههرحال باید بپذیریم هرچه جلوتر میرویم نقش مردم و ذینفعان در حکمرانی روز به روز بیشتر میشود. اینگونه نیست که فقط در تصدیگری نقش داشته باشند. وقتی احزاب یا سندیکاها یا حتی جامعه مدنی از زمان هگل مطرح شد، نظر این بود که تصدیگری را به جمع مردم و نخبگان بدهند، اما اکنون قصد فقط در تصدیگری نیست، بلکه بحث سیاستگذاری و تنظیمگری مطرح است. ظاهرا یک مجلس شورا مثل کنگره یا سنای آمریکا یا مجلس شورای اسلامی ایران یا مجالس کشورهای مختلف اتحادیه اروپا، آسیا، آفریقا یا کشورهای عربی وجود دارد. آنها مجلس شورا دارند و نمایندگان مردم نیز با رای خود مجلس را تشکیل میدهند، اما این مدل غلط است که خیال کنیم مردم رای دادند، نماینده به مجلس رفت و تمام شد. دیگر نماینده همهکاره است؛ خیر، مردم در حال هدایت نماینده هستند و از او کار میکشند. در قانونگذاری، مردم هستند که به نماینده جهت میدهند؛ این نقش حداکثری مردم در تقنین است. در حوزه ساختارسازی هم شرایط مشابهی وجود دارد. واحدی از دانشگاه آزاد را در نظر بگیرید؛ میخواهید آن را بردارید و ادغام کنید. نماینده به شما اجازه نمیدهد، چون مردم اجازه نمیدهند.
* اکنون میبینید پلتفرمهایی هستند که آموزش داده و مدرک میدهند. در حوزه فرهنگی نیز به کتاب و کتابخوانی اشاره کردم. پلتفرمهایی هم به حوزه فیلم، سریال و انیمیشن اختصاص دارند. سه مفهوم حکمرانی، هوشمندسازی و پلتفرم داریم. این سه مقوله اهمیت دارند. روز به روز پیوند این سه مفهوم عمیقتر شده و آنها به همدیگر نزدیکتر میشوند. حکمرانی هوشمند پلتفرمی در حال شکلگیری است. طبیعتا آنطور نیست که انتظار داشته باشیم معلمان را در دانشگاه فرهنگیان تربیت کنیم. شما هزینه میکنید، ولی فقط 10 تا 20 درصد تأثیرگذار هستید. 80 تا 90 درصد حکمرانی هوشمند پلتفرمی، تأثیر میگذارد. ابتدا باید صورتمساله را به خوبی متوجه شویم. مقولههایی مثل اسنپ که ایاب و ذهاب را تأمین میکنند یا پلتفرمهای دیگری که به خرید و فروش کالا و تولید فیلم و سریال میپردازند بخشی از آن حکمرانی هستند. حتی در آینده شاهد خواهیم بود فردی میخواهد ساختمان بسازد و هیچ نیازی به معمار ندارد. با حکمرانی هوشمند پلتفرم معماری بهراحتی و با هزینههای کمتر کار انجام میشود. ما با این صورت جدید مواجه هستیم و باید چه کنیم؟ واقعیتی است که پیش خواهد آمد. همه فضای مجازی در اختیار ما نیست و فقط بخشی از آن را میتوان کنترل کرد.
*دور از شعار باید عرض کنم در مدت زمان کوتاهی که آمدهام، عمده جلساتی که با اهل هنر و فرهنگ از جمله اصحاب سینما و VODها داشتهام؛ چه مالکان پلتفرمها و چه تهیهکنندگان VODها بهصورت جداگانه نزد من آمدند. با اعضای خانه سینما، تئاتر، هنرهای تجسمی و موسیقی هم جلسه گذاشتهام. اولا خودشان درخواست کردند با ما جلسه بگذارند. آنها احساس کردند که میتوانند با ما گفتوگو و مباحثهای داشته باشند. این اتفاق را به فال نیک گرفتیم، با کمال میل پذیرفتیم و استقبال کردیم. در این جلسات بیش از آنکه من حرف بزنم، حرف شنیدم. سعی کردم مستمع خوبی باشم، نه اینکه در جلسات بنشینیم دو ساعت حرف بزنیم و آنها گوش کنند، بعد خداحافظی کنیم و برویم. تلاشمان بر این مبنا بود که کاملا همدلانه حرفها را بشنویم و به درددلها گوش کنیم. روی نکته دیگری برای عزیزان تاکید کرده و گفتم: «وارد میدان شوید و اسناد مربوط به کارتان را خودتان بنویسید.»
متن کامل گفتوگو را از اینجا بخوانید.