سینمای مستند وارد دوره تحول شده است

روز گذشته نشست خبری محمد حمیدی‌مقدم، دبیر هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» در سالن حقیقت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی برگزار شد. حمیدی‌مقدم در ابتدای این جلسه گفت: «در این دوره از جشنواره اتفاقات متفاوتی رقم خورد و شاهد استقبال قابل توجه متقاضیان بودیم. 640 فیلم مستند متقاضی حضور در جشنواره سینماحقیقت شدند که بیش از تعداد متقاضیان چهار سال گذشته است. تنها در سال 1398 شاهد چنین تعدادی با 710 فیلم بودیم.» حمیدی‌مقدم ادامه داد: «60 فیلمساز خانم متقاضی حضور در جشنواره شدند که عدد قابل توجهی است. همچنین 380 فیلم مستند از شهرستان‌ها آمدند که از این تعداد 38 فیلم از 23 شهر در بخش مسابقه حضور دارند. این تنوع و تکثر استانی در جشنواره حقیقت بسیار زیبا است.» او با اشاره به اینکه گروه مشاوران، آثار راه‌یافته به جشنواره را انتخاب می‌کنند، گفت:«امسال همانند سال گذشته‌، برای انتخاب آثار راه‌یافته به جشنواره از مشاوران کمک گرفتیم. این کار را از سال گذشته آغاز کردیم و امسال نیز 25 مشاور در کنار دبیر جشنواره‌، فیلم‌ها را انتخاب کردند. باید اشاره کنم که شاهد گوناگونی و تنوع بسیار خوبی در ترکیب فیلم‌های بخش‌های مختلف جشنواره اعم از ملی و آوینی هستیم. آثار راه‌یافته به جشنواره در موضوعات متعددی نظیر اجتماعی، خانواده، پرتره، مقاومت، انقلاب اسلامی، حیات وحش، تاریخی، ورزشی، محیط‌زیست و... هستند.»
حمیدی‌مقدم تاکید کرد: «جشنواره امسال متاثر از چهره‌های جدید است. حتما نوزایی محتوایی و کشف چهره‌های جدید رخ خواهد داد و البته شاهد حضور فیلمسازان پیشکسوت در جشنواره هستیم که استحکام و زینت جشنواره هستند.» او با اشاره به بخش ویژه غزه در جشنواره سینماحقیقت هفدهم گفت: «امسال در بخش بین‌الملل، یک‌ بخش ویژه به نام «غزه» داریم و در آن مهم‌ترین فیلم‌های مستند درباره غزه را به نمایش می‌گذاریم. مستند «غزه» یکی از این فیلم‌هاست که تقریبا آخرین و جدیدترین اثر ساخته شده درباره غزه است. همچنین مستندهای دیگری نظیر «اشک‌های غزه»، «نوار غزه» و... به نمایش درخواهند آمد‌. هدف ما این است که نگاه تحلیلی به مستند بحران داشته و با توجه به تجربیات جهانی، دو پنل ویژه ساخت مستندهای بحران داشته باشیم.» مدیر مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: «سال گذشته، جشنواره سینماحقیقت کار خود را با نمایش یک مستند از گونه حیات وحش آغاز کرد تا اهمیت این ژانر در جشنواره سینماحقیقت را نشان بدهیم. امسال هم باید بگویم که 2-3 فیلم قدرتمند در حوزه حیات وحش خواهیم داشت.» وی اضافه کرد: «توجه اصلی ما در هدف‌گذاری جشنواره هفدهم، دو موضوع آب و جمعیت است. با توجه به اینکه پیش‌بینی می‌کردیم امسال تولیدات کمی در این موضوع داشته باشیم، تعدادی از تولیدات خود در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی را وارد جشنواره کردیم.»
دبیر هفدهمین جشنواره سینماحقیقت گفت: «امسال سه بزرگداشت و نکوداشت خواهیم داشت و مراسم ویژه برای مرحوم مرتضی پورصمدی، اصغر بختیاری و مهرداد زاهدیان برگزار می‌شود. فیلم مستند «تاراز» ساخته فرهاد ورهرام با تصویربرداری مرتضی صمدی در افتتاحیه جشنواره پخش می‌شود و افتتاحیه ما به زنده‌یاد پورصمدی تقدیم‌ می‌شود.» حمیدی‌مقدم درباره محل برگزاری جشنواره امسال گفت: «به صورت موقت به پردیس سینمایی ملت رفته بودیم و جشنواره امسال به پردیس چارسو بازگشت. با درنظر‌گیری جمیع نظرات به این نتیجه رسیدیم که پردیس چارسو محل بهتری برای برگزاری جشنواره است، البته مشکلاتی مانند تعداد سالن‌ها خواهیم داشت.» دبیر این رویداد سینمایی از بازگشت آرای مردمی به جشنواره سینماحقیقت خبر داد و گفت: «تلاش می‌کنیم آرای تماشاگران دوباره به جشنواره برگردد. این موضوع با همکاری انجمن تهیه‌کنندگان سینمای مستند و سامانه هاشور انجام می‌شود و تلاش می‌کنیم رای‌گیری مردمی با صحت کامل انجام شود.» حمیدی مقدم در پاسخ به سوالی درباره حضور فیلم‌هایی با موضوع حوادث سال گذشته در جشنواره امسال گفت: « 640 اثر متقاضی شدند، اما شاید ده‌ها مستند ساخته شده باشد که به درگاه ورودی ما نرسیده‌اند. مشاوران ما بدون سوگیری سیاسی تمام این فیلم‌ها را دیدند. یک یا دو فیلم درباره وقایع سال گذشته داریم اما فیلم شاخصی در این حوزه ندیدیم. البته یکی از مطالبات ما ورود فیلم‌هایی درباره وقایع اجتماعی پیرامون است.»
دبیر جشنواره سینماحقیقت درباره سینماگرانی که سال گذشته بیانیه امضا کردند، گفت: «جشنواره شانزدهم، رویداد عجیبی بود. امسال مرکز با 51 فیلم در جشنواره حضور دارد و نگاه بازی به همه فیلم‌ها داریم. اکثر دوستان سال گذشته هنوز با مرکز در ارتباط هستند زیرا درهای مرکز به سمت حرف دغدغه‌مند باز است و از سال گذشته نیز قراردادهایی با دوستانی داشتیم که سال گذشته در جشنواره نبودند. علاوه‌براین، همکاران من شخصا برای برخی از افراد پیشکسوت و شناخته شده مستند، کارت دعوت بردند.» او درباره نمایش آنلاین جشنواره هفدهم نیز گفت: «شما می‌دانید که جشنواره یعنی حضور فیزیکی، تجمع و گفت‌وگو و نمایش آنلاین، اما نمایش آنلاین یک بخش مکمل بود. همه‌گیری کرونا باعث شد در حوزه اکران آنلاین پیشتاز باشیم که البته برای ما آورده داشت و آن هم دیده شدن فیلم‌ها در دورافتاده‌ترین نقاط کشور بود. تهدید کپی شدن فیلم‌ها نیز وجود داشت اما با تلاش همکارانم این احتمال کمتر شد.» حمیدی‌مقدم تاکید کرد: «خود من تا چند روز آخر مردد بودم که آیا نمایش آنلاین داشته باشیم یا خیر، اما با فشار فیلمسازان و کمپانی‌ها که می‌گفتند مستندها باید دیده شود، تصمیم گرفتم امسال هم نمایش فیلم به صورت آنلاین داشته باشیم. البته این موضوع برخلاف سال‌های گذشته اختیاری است و یک امتیاز برای فیلمسازی داریم که علاقه به نمایش آنلاین فیلم خود دارند. برای آنها یک حق پخش درنظر گرفته‌ایم.»
حمیدی‌مقدم همچنین تاکید کرد: «امسال فیلم‌های خوبی را شاهد خواهید بود و حاضرم بعد از جشنواره یک نشست خبری دیگر بگذارم. معتقدم سینمای مستند ما وارد دوره تحولی شده است. امسال شاهد یک جهش خواهیم بود؛ مطالبه‌گری، حق‌خواهی، مبارزه با فساد، از پای ننشستن و... مهم‌ترین موضوعات فیلم‌های جشنواره است. آن‌قدر شهامت دارم که 640 فیلم خود را به شکل آنلاین به نمایش بگذارم تا قضاوت کنید. مستندهای خوبی را خواهید دید که در یاد شما خواهد ماند. دبیر جشنواره سینماحقیقت درباره بلیت‌فروشی نیز گفت: «بلیت‌فروشی احترام به سینمای مستند است و باید این رسم باشد. در بحث نمایش هم موزه سینما یکی از مهم‌ترین سالن‌های خود را به این جشنواره اختصاص داده است که در آنجا کاملا بلیت‌فروشی انجام‌ می‌شود. همچنین بخشی از سالن چارسو و چیزی حدود 20 تا 30 درصد را برای فروش مردمی قرار دادیم که این عدد به استقبال اهالی رسانه بستگی دارد.» وی ادامه داد: «همچنین منتخب جشنواره سینماحقیقت در 6، 7 و 8 دی ماه در 10 شهر و سینماهای هنروتجربه نمایش داده می‌شود.»