در نمایشگاه روایت تحول چه می‌بینید؟

ابوالفضل مظاهری، دبیر گروه دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی را می‌توان در ‌گذار از مدل‌های آمریکایی، فرانسوی و انگلیسی اداره دانشگاه که پس از شکل‌گیری این نهاد در کشور ما پیاده‌سازی شد، ایده‌ای نو دانست که قدرت تغییر جریان علمی کشور را داشت. دانشگاهی که با حمایت امام خمینی(ره) تشکیل شد و با تلاش مردم ماندگار، اما در دست جریانی خاص قرار گرفت که بهره‌برداری مطلوب خاص خود را از فرصت و قدرت بی‌نظیر عظیم‌ترین مجموعه آموزش عالی غیردولتی داشت. دانشگاه آزاد با اهداف بزرگی توسعه یافت اما نه در خدمت اسلام بلکه توسعه‌ای از جنس سیاسی که بسترساز تحقق نسخه دانشگاه اجتماعی غرب بود و همه نشانه‌های آن مثل یکپارچگی اجتماعی را در خود داشت. تغییری در نیمه دهه 90 و در آستانه 40 سالگی دانشگاه، فرصت احیای این قدرت عظیم را فراهم کرد؛ البته در شرایطی نه‌چندان طبیعی. در روزهایی که حساب و کتاب دخل‌وخرج دانشگاه جور نبود و شیب جمعیت دانشجویی دانشگاه منفی، ایده گسترش فضای انقلابی در برابر یکپارچگی اجتماعی قرار گرفت تا کارکرد اجتماعی دانشگاه به اصل خود بازگردد. دانشگاهی که به وسعت یک ایران گستره داشت اما هیچ شبکه کاملی برای به خدمت گرفتن توان خود نداشت. نیمه دوم دهه 90 گردنه‌های سختی در برابر حرکت دانشگاه قرار گرفته و لزوم تحول در بستر دانشگاه، بیش از هر زمان دیگر احساس می‌شود؛ یک برنامه عملیاتی پنج‌ساله به شرط در نظر گرفتن وجوه مختلف تکالیف و با درک درست از پتانسیل‌ها می‌تواند مسیری نو در برابر یک سازمان بزرگ بحران‌زده باز کند. سند تحول و تعالی دانشگاه با همین هدف به نگارش درآمد؛ در پنج چرخش تحولی و 10 بسته کاری این مجموعه بزرگ تبدیل به دانشگاهی سرآمد، پاسخگو، کارآمد، پایدار و پرورشگر قوه عاقله و توسعه‌دهنده فضای انقلابـی شد. نمایشگاه «روایت تحول» تلاش کرده تا مسیر آغاز شده تحولی دانشگاه از پیش از تصویب و اجرای سند تحول و تعالی و نتایج دو سال نخست اجرای این سند را در هشت بخش به تصویر بکشد.

سند تحول در یک نگاه

نخستین بخش از نمایشگاه روایت تحول به ارائه سند تحول و تعالی دانشگاه می‌پردازد؛ از چگونگی نحوه نگارش این سند، پشتیبان‌ها و نقاط عزیمت آن آغاز می‌کند و نحوه استخراج ماموریت‌ها از سند دانشگاه اسلامی و منویات رهبر انقلاب تا رسیدن به یک الگوی راهبری را توضیح می‌دهد. سند تحول و تعالی دانشگاه دارای 5 چرخش تحولی، 10 بسته کاری، 11 راهبرد، 43 هدف، 74 شاخص هدف، 74 راه‌کنش، 579 اقدام و 619 سنجه است که مسیر حرکت دانشگاه از 1400 تا 1405 را براساس الزامات راهبردی سه‌گانه یعنی گسترش فضای انقلابی، ارتقای علمی و حفظ کیان دانشگاه و ماموریت‌ یعنی تربیت متخصصان متعهد، ماهر، خلاق، متخلق و کارآفرین، تولید، انتقال و انتشار علم و فناوری در خدمت نیازهای جامعه اسلامی و مدیریت کارآمد و اثربخش با تعامل سازنده و اثرگذار در سطوح ملی، فراملی و منطقه‌ای مشخص کرده است.

داده‌محوری با سامانه آمایش

ماموریت‌گرایی تکلیف شورای عالی انقلاب فرهنگی به وزارت علوم، وزارت بهداشت و دانشگاه آزاد بود که سال 99 در یک مصوبه به آنها ابلاغ شد. هرچند تغییر رویکرد دانشگاه آزاد اسلامی در ماموریت‌گرایی مبتنی‌بر آمایش با تغییرات جدی در شورای گسترش دانشگاه آغاز شد. از سه سال قبل با تدبیر رئیس دانشگاه آزاد این دو شورا با عنوان گسترش، آمایش، برنامه‌ریزی و کارآفرینی ادغام شدند. در گام بعدی نیز با کمک خانواده دانشگاه آزاد، داده‌های آماری مختلفی از بیرون و درون دانشگاه جمع‌آوری، احصا و راستی‌آزمایی شد تا در قالب آمایش‌های استانی و کمی بعد‌تر به شکل یکپارچه در قالب یک سامانه در جریان برنامه‌ریزی و مدیریت دانشگاه قرار گیرد. ابعاد مختلف این سامانه در دیوار دوم نمایشگاه مورد تصریح قرار گرفته است.
 

تحول در نظام آموزشی

نخستین چرخش تحول‌آفرین با هدف تحول در نظام آموزشی دانشگاه طراحی شده است. یکی از نقص‌های جدی ما در حوزه آموزش عالی محتوای آموزشی و سرفصل‌هاست و قطعا وقتی شما درگیر می‌شوید، چه در بحث تاسیس و ایجاد رشته‌های جدید و چه در به‌روزرسانی رشته‌ها و سرفصل‌های موجود، شما مجبور هستید ذی‌نفعان را ببینید، چون قرار است آموزشی داده شود که مبنای اشتغال باشد؛ به همین دلیل اتصال دانشگاه و صنعت قطع است. به جز ارائه آخرین تحولات نظام دانشی دانشگاه آزاد اسلامی در محور اساتید، راهروی سوم نمایشگاه روایت تحول به همین موضوع اختصاص دارد. نخست چگونگی بازآرایی رشته‌ها را براساس داده‌های آمایشی نمایش می‌دهد و پس از آن مختصاتی از زیست‌بوم مهارتی دانشگاه برپایه دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی، مدارس عالی مهارتی، طرح پویش (اشتغال همزمان با تحصیل)، فعالیت‌های کاربنیان، مراکز مدیریت مهارت‌آموزی و مشاوره شغلی و مراکز سنجش مهارت و صلاحیت‌های حرفه‌ای و نظام جامع تعلیم و تربیتی دانشگاه برپایه مرکز تربیت اسلامی کودک یا تاک، مدارس سما (بوستان‌های تربیتی «علوی» و «فاطمی» به‌عنوان مدارس ویژه دانشگاه آزاد، مدارس سعادت به‌عنوان مدارس علوم و معارف اسلامی) و دانشکده‌های تعلیم و تربیت اسلامی ارائه می‌دهد.

ادامه مطلب را اینجا بخوانید.