افزایش ۳۰ درصدی صادرات ایران به روسیه بعد از جنگ

فرهیختگان: صبح امروز رئیس‌جمهور کشورمان به دعوت رسمی ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه در راس یک هیات عالی‌رتبه سیاسی- اقتصادی راهی مسکو می‌شود. آن‌طور که رسانه‌های روسی گزارش کرده‌اند رایزنی درخصوص مسائل دوجانبه ازجمله تعاملات اقتصادی و نیز گفت‌وگو درخصوص موضوع‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به‌ویژه موضوع فلسطین و تحولات غزه، اصلی‌ترین دستور کار سفر سیدابراهیم رئیسی در این سفر یک‌‌روزه خواهد بود. یکی از موضوعاتی که درکنار گفت‌وگوهای سیاسی مطرح بوده، مساله گسترش مبادلات تجاری بین دوطرف است. آمارها نشان می‌دهد طی یک‌سال اخیر صادرات ایران به روسیه به‌لحاظ وزنی رشد 66 درصدی و به‌لحاظ ارزش نیز رشد 30 درصدی داشته است. همچنین بنابر آمارهای وزارت جهاد کشاورزی، یکی از اتفاقات مثبت درخصوص مبادلات تجاری با روسیه، افزایش سهم تامین نهاده‌های دامی از مسیر امن‌تر روسیه است که می‌تواند به متنوع‌سازی مبادی وارداتی و امنیت غذایی ایران کمک کند. درمجموع گرچه طی دوسال اخیر صادرات ایران به روسیه رشد داشته، اما هنوز از 12 میلیارد دلار ظرفیت صادراتی ایران به این کشور 11 میلیارد دلار آن خالی است.

رشد 66 درصدی وزن صادرات به روسیه
نگاهی به گزارش‌های گمرک ایران نشان می‌دهد در سال جاری روسیه ازجمله مقاصد کالاهای صادراتی ایران بوده که ارزش و وزن صادرات ایران به این کشور هر دو رشد داشته است، به‌طوری‌که طبق این داده‌ها، در هشت‌‌ماهه نخست امسال صادرات ایران به روسیه یک میلیون و 495 هزار تن به ارزش 616 میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته به‌لحاظ وزنی رشد 66 درصدی و به‌لحاظ ارزش نیز رشد 30 درصدی داشته است. یکی از موضوعاتی که در خصوص مبادلات تجاری ایران و روسیه مطرح می‌شود، انتظارات‌ جهش مبادلات در دوره جنگ روسیه-اوکراین است. برخی از کارشناسان با پیش کشیدن افزایش مبادلات تجاری بین روسیه با چین، روسیه با هند و روسیه با ترکیه، بیان می‌دارند با توجه به کاهش شدید واردات روسیه از آمریکا و اتحادیه اروپا، این انتظار وجود داشت بخشی از این نیازها از ایران تامین شود و متقابلا واردات ایران از روسیه نیز رشد مناسبی را تجربه کند. آمارها نشان می‌دهد بخشی از این عدم جهش مبادلات تجاری را باید به پای همسانی دو اقتصاد گذاشت؛ چراکه مبادلات تجاری روسیه با کشورهایی جهش داشته که عمدتا خریدار نفت و گاز از روسیه بوده و جایگزین اتحادیه اروپا و آمریکا شده‌اند. متقابلا روسیه نیز به دلایل تحریمی مجبور شده بخشی از واردات خود را از کشورهایی تامین کند که منابع ارزی قابل توجهی به واسطه صادرات نفت و گاز در آنجا دارد.
اما آمار و ارقام صادرات ایران به روسیه از نگاه دیگری نیز قابل بررسی است. اول اینکه در همین دوره گرچه صادرات ایران به روسیه هنوز فاصله زیادی با ظرفیت‌های موجود در بازار آن کشور دارد، اما طی سال 1401 و 1402 صادرات ماهانه کشورمان به روسیه نسبت به قبل از جنگ اوکراین دو برابر شده است. همچنین رشد وزنی صادرات ایران به روسیه طی سال جاری رشد 66 درصدی داشته است که اثر این رشد اولا به دلیل وزن بالای صادرات بخش کشاورزی بوده و ثانیا به دلیل کاهش قیمت‌های جهانی اقلام معدنی و فلزی و شیمیایی نسبت به سال گذشته است.

روس‌ها از ایران چه می‌خرند؟
طبق داده‌های گمرک ایران و داده‌های تحلیلی سازمان توسعه تجارت، در هشت‌ماهه امسال حدود دو درصد از کل صادرات 32 میلیارد دلاری کشورمان به روسیه صادر شده است. این داده‌ها نشان می‌دهد در سال جاری صادرات اقلامی همچون مواد اولیه پلیمری رشد 199 درصدی، صادرات برخی میوه‌ها و سبزی‌ها رشد 78 درصدی و صادرات صنایع تبدیلی کشاورزی رشد 100 درصدی داشته است. این آمارها نشان می‌دهد از کل صادرات بخش صنعتی ایران چهار درصد از به روسیه صادر شده است. در بخش کشاورزی از کل صادرات ایران حدود 11 درصد به روسیه بوده است. در بخش ترکیب اقلام صادراتی به روسیه، از کل صادرات ایران به این کشور، حدود 28 درصد را میوه و تره‌بار تشکیل می‌دهد، 19 درصد مواد اولیه پلیمری است، 10 درصد خشکبار، 9 درصد صنایع غذایی، 5 درصد خودرو و نیروی محرکه، 5 درصد محصولات حیوانی و صنایع وابسته، 5 درصد صنایع معدنی غیرفلزی، 4 درصد شمیایی و 15 درصد مابقی نیز مربوط به سایر کالاهاست.

ادامه مطلب را اینجا بخوانید.