ندا اظهری، مترجم: شرکت چندملیتی به شرکتی اطلاق می‌شود که حداقل در یک کشور غیر از کشور اصلی خود فعالیت تجاری دارد. برخی معتقدند که شرکت‌های چندملیتی حداقل 25 درصد از درآمد از درآمد خود را در خارج از کشور خود ایجاد می‌کنند. به‌طورکلی یک شرکت چندملیتی دارای دفاتر، کارخانه‌ها یا سایر امکانات در کشورهای مختلف دنیا و نیز یک دفتر مرکزی متمرکز است که مدیریت شعبه‌های جهانی را هماهنگ می‌کند. این شرکت‌ها را همچنین می‌توان به‌عنوان سازمان‌ها یا شرکت‌های بین‌المللی، بدون تابعیت یا فراملیتی درنظر گرفت. برخی نیز ممکن است بودجه‌ای فراتر از بودجه کشورهای کوچک داشته باشند. شرکت‌های چندملیتی ممکن است سرمایه‌گذاری مستقیم در کشورهای خارجی انجام دهند اما بسیاری از آنها در کشورهای توسعه‌یافته مستقر هستند. اما آنچه نمی‌توان در شرکت‌های چندملیتی نادیده گرفت، نقشی است که در تولید علم و فناوری در دنیا ایفا می‌کنند. شرکت‌های چندملیتی نه‌تنها موتور پرقدرتی برای ارتقای توسعه پایدار نوآوری و اهرم فشاری برای روند رو به رشد علم و فناوری هستند، بلکه بسیاری از منابع نوآوری جهانی را هم به‌دوش می‌کشند که به تولید علم بیشتر نیز در دنیا کمک می‌کنند. براساس تئوری نوآوری فناورانه و انتشار فناوری، شرکت‌های چندملیتی می‌توانند به‌طور مستقیم منابع نوآوری چین را با ارائه مفاهیم نوآوری پیشرفته و تجربه مدیریت به چین تقویت کنند. این اثر رقابتی چین را وادار می‌کند تا توجه بیشتری به توسعه فناوری پیشرفته صنعتی، تحقیق و توسعه فناوری هسته‌ای و ذخایر فناوری ثبت‌شده داشته باشد که تاثیر مهمی بر اقتصاد، فناوری، مدیریت و موسسات چین دارد. آنچه آمار و ارقام و رتبه‌بندی‌ها نشان می‌دهند، دانشگاه‌ها جایگاه علمی خود را در دنیا از دست داده‌اند و به‌مرور شرکت‌های چندملیتی جایگزین آنها در تولید علم می‌شوند، به‌طوری‌که این شرکت‌ها با کمک گرفتن از توان علمی محققان مختلف از کشورهای دنیا سعی کرده‌اند حاکمیت علمی خود را اثبات کرده و از دانشگاه‌ها پیش بیفتند. نمونه بارز آن، ظهور نرم‌افزار ChatGPT به‌عنوان تازه‌ترین دستاورد هوش مصنوعی است که ماحصل فعالیت شرکتی است که دانشگاه نقشی در آن ندارد.

در راستای بررسی اهمیت نقش شرکت‌های چندملیتی، پایگاه رتبه‌بندی «سایمگو» در سال 2023 به بررسی جایگاه برترین موسسات در دنیا پرداخته است. این رتبه‌بندی، درواقع طبقه‌بندی موسسات آکادمیک و پژوهشی را براساس ترکیبی از معیارها و شاخص‌ها انجام می‌دهد که مجموعه‌ای از سه شاخص عملکرد پژوهشی، خروجی‌های نوآورانه و تاثیر اجتماعی از نظر قابلیت مشاهده شبکه را شامل می‌شود. رتبه‌بندی پژوهشی به حجم مقالات و کیفیت خروجی پژوهشی موسسات اشاره دارد. رتبه‌بندی نوآوری براساس تعداد درخواست‌های ثبت اختراع موسسه و استناداتی را درنظر می‌گیرد که خروجی پژوهشی آن از پتنت دریافت می‌شود. این پایگاه به‌منظور دستیابی به بالاترین سطح دقت در ارزیابی شاخص‌های مختلف، نوعی فرآیند دستی گسترده را برای ابهام‌زدایی از شرکت و موسسه مورد نظر خود در دستور کار قرار می‌دهد. در این رتبه‌بندی، علاوه‌بر موسسات و شرکت‌هایی که به کشورهای خاص تعلق می‌گیرند، برخی موسسات و شرکت‌ها نیز به‌طور چندملیتی فعالیت می‌کنند که در رتبه‌بندی سایمگو نیز حضور دارند.

ادامه مطلب را اینجا بخوانید.