فاطمه طاری‌بخش، خبرنگار گروه دانشگاه: اگر سری به سایت دانشگاه فنی ‌و حرفه‌ای بزنید، محال است که نامی از مهارت‌آموزی و اشتغال یا اشتغالزایی نبینید. این دانشگاه با هدف ایجاد زمینه‌های اشتغال بازار کار تشکیل شده است. یکی از مهم‌ترین وظایف دانشگاه فنی ‌و حرفه‌ای، به‌عنوان بازیکن اصلی زمین آموزش‌های مهارتی آموزش عالی کشور، توانمند‌سازی دانشجویان برای کاربرد علوم و فنون، ایجاد زمینه اشتغال در بازار کار است. همچنین این دانشگاه باید دانشجویان را برای راه‌اندازی محیط اشتغال و کارآفرینی توانمند کند. اما اگر ما ریشه‌های دانشگاه فنی ‌و حرفه‌ای را مهارت‌آموزی در راستای بازار کار بدانیم، باید بعد از سابقه 12 ساله بازی در این زمین، بتوانیم نتیجه مثبت آن را در سطح جامعه و صنعت و سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف مشاهده کنیم. اما با نگاهی به آمار این دانشگاه این‌طور به‌نظر نمی‌رسد که بعد از 12 سال توانسته باشد در بازار کار ایران تحول چندانی ایجاد کند. آماری که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم مربوط به دانش‌آموختگان شاغل بیمه‌شده است.

تاریخچه دانشگاه فنی وحرفه‌ای کنونی به 58 سال پیش باز می‌گردد. در سال 44، انستیتوی تکنولوژی ذیل وزارت فرهنگ و آموزش عالی با اساسنامه و برای تربیت تکنسین فنی با مدرک کاردانی تاسیس شد، پس از آن مراکز تربیت معلم فنی و حرفه‌ای نیز تحت‌پوشش دفتر امور مدارس عالی فنی و حرفه‌ای وزارت آموزش‌‌وپرورش آغاز به کار کردند. در سال 59 و بعد از تعطیلی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، تغییرات بنیادینی در حوزه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای صورت گرفت. در سال 66- 65، دفتر امور مدارس عالی اقدام به تربیت دبیر فنی در سطح کارشناسی ناپیوسته کرد. دانشگاه فنی و حرفه‌ای تا سال 90 با عنوان مجتمع آموزش عالی پیامبر اعظم ذیل وزارت آموزش‌وپرورش به کار خود ادامه داد تا اینکه در همان سال و بعد از مصوبه مجلس در ذیل وزارت علوم قرار گرفت.

در بخش ثبت‌نام‌کنندگان دانشگاه فنی و حرفه‌ای که از سال تحصیلی 97- 96 تا 1400- 99 بررسی‌شده نشان می‌دهد در این بازه، تعداد ثبت‌نامی‌ها 22 درصد کاهش داشته است. در سال 97- 96، ثبت‌نام‌کنندگان و مهارت‌آموزان در دانشگاه فنی و حرفه‌ای، 91 هزار نفر بودند و 9 درصد از کل ثبت‌نام‌کنندگان آموزش عالی را تشکیل می‌دادند و نسبت کاردانی با کارشناسی این دانشگاه با هدف آن همخوانی داشت، به‌طوری‌که 73 هزار ثبت‌نام‌کننده کاردانی و 18 هزار ثبت‌نامی در مقطع کارشناسی داشتند اما در سال 98-97، تعداد ثبت‌نامی‌های دانشگاه به 31 هزار نفر کاهش پیدا کرد که تنها 3.9 درصد از کل ثبت‌نامی‌ها را شامل می‌شدند. همچنین نسبت کاردانی و کارشناسی آن به‌هم ریخت و 15 هزار ثبت‌نامی کاردانی وبیش از 16 هزار ثبت‌نامی کارشناسی وجود داشت. مطابق آمار به‌نظر می‌رسد که این دانشگاه در سال تحصیلی 98- 97، بحرانی را در بحث ثبت‌نام‌ها پشت سر گذاشته است. در سال تحصیلی بعدی تعداد ثبت‌نامی‌ها به 83 هزار نفر رسید که 58 هزار کاردانی و 24 هزارطالب مهارت‌آموزی در مقطع کارشناسی این دانشگاه بودند. این آمار در سال تحصیلی 1400- 99، به 71 هزار ثبت‌نام‌کننده رسید که 60 هزار نفر از آنها در مقطع کاردانی و 10 هزار نفر در مقطع کارشناسی بودند و 7.3 درصد از کل آموزش عالی را شامل می‌شدند، درحالی‌که دانشگاه بیش از 180 واحد و دانشگاه در سرتاسر کشور دارد.

همان‌طور که می‌توان حدس زد، ترکش آمار پایین ثبت‌نامی‌های دانشگاه درنهایت به آمار جامعه دانشجویی می‌رسد. در سال تحصیلی 97- 96، تعداد ثبت‌نامی‌ها در دانشگاه فنی و حرفه‌ای، 221 هزار و 397 نفر بوده است که این تعداد بیش از 6 درصد جمعیت آموزش عالی همان سال تحصیلی محسوب می‌شود. در سال بعد با کاهش 65 هزار نفری دانشجویان کاردانی و هزار نفری دانشجویان کارشناسی آمار کل به 154 هزار نفر رسید که معادل 4.6 درصد از تعداد کل دانشجویان است. در سال تحصیلی 99- 98، تعداد دانشجویان به 184 هزار نفر و در سال 1400- 99، آمار دانشجویان با کاهش 14 هزار نفری به 170 هزار نفر می‌رسد. در بازه چهارساله مورد بررسی ما، دانشگاه فنی و حرفه‌ای در بخش دانشجویان نیز با ریزش 22 درصدی دانشجو همراه بوده است.

برای خواندن متن کامل گزارش، اینجا را بخوانید.