فاطمه طاریبخش، خبرنگار گروه دانشگاه: نشست خبری علی شمسیپور، سخنگوی وزارت علوم با خبرنگاران آموزش عالی، دیروز در سالن شهدای جهاد علمی این وزارتخانه برگزار شد. محور سوالات این نشست برخلاف میل اهالی وزارتخانه، به دلیل حواشی بهوجودآماده در خصوص پردیس شریف و تغییر رئیس آن، بیشتر حول انتصاب روسا و الگوی پوشش و سیاستگذاریهای این حوزه چرخید.
معارضان دولتی و غیردولتی آمایش را سخت میکنند
سخنگوی وزارت علوم در نشست خبری در مورد وضعیت فناوری کشور گفت: «ایران در فروش شرکتهای مستقر در پارکها با ۷۸ درصد افزایش از ۱۹۶ میلیارد ریال در سال ۱۴۰۰ به ۳۵۰ میلیارد ریال در ۱۴۰۱ رسیده است. تعداد واحدهای فناور از ۱۰ هزار به ۱۲ هزار و تعداد فناوران شاغل با ۵۰ درصد رشد از ۷۶ هزار به ۱۱۴ هزار و تعداد شرکتهای دانشبنیان مستقر در پارکها از ۱۵۰۰ به ۲۱۰۰ رسیده است. همچنین صادرات دانشبنیان توسط پارکها و مراکز رشد از ۸۰ میلیون دلار به ۱۸۲ میلیون دلار، تعداد پارکهای علم و فناوری از ۴۹ پارک به ۵۹ پارک، مراکز رشد علم و فناوری از ۲۰۰ مرکز در ۱۴۰۰ به 260 مرکز و تعداد پردیسهای علم و فناوری از دو پردیس به ۲۲ پردیس رسیده است.»
شمسیپور درباره حضور مسئولان در دانشگاهها گفت: «تاکیدی وجود دارد که حتما مسئولان به دانشگاهها بروند و شخص رئیسجمهور شاید بیش از 20 بار یا در دانشگاهها حضور داشته و یا جلساتی با دانشگاهیان داشته است. برخی از جلسات خود را نیز به دانشگاهها آورده است.»
سخنگوی وزیر علوم در مورد بحث آمایش رشتهای عنوان کرد: «برخی اوقات به دلیل ترکیب جمعیتی و تقاضایی که از سمت مردم وجود داشت، نظام این آموزش را عرضه کرده است و واحدهای دانشگاهی بسیار زیادی در سراسر کشور ایجاد شد. این موضوع به عدالت آموزشی کمک کرد اما از جایی به بعد، سیاستهای ما باید تغییر کند و سیاست به انقباضی باید تبدیل شود و واحدهایی که تقاضایی برای آنها وجود ندارد، کم کم بسته شود و رشتههایی که برای آنها شغل وجود ندارد و امکان اشتغال فراهم نیست، به آرامی به حاشیه بروند. اما معارضان بسیار زیادی از دولتی و غیردولتی در این حوزه وجود دارد و کار را سخت میکند.»
انتصاب روسای دانشگاهها ریسک دارد
سخنگوی وزیر در ادامه نشست به سراغ سوالات خبرنگاران رفت. او در پاسخ به سوال خبرنگار «فرهیختگان» در خصوص تغییر چهار رئیس دانشگاه در یک سال و هزینههای این تغییرات گفت: «دو سال از دولت گذشته است، ممکن است ما با کسی حس برادری کنیم اما دلیل نمیشود که تمام برادران را در کنارمان نگه داریم. مساله عملکرد بسیار مهم است. زمانی شما شاخصهای انتخابی دارید و ممکن است درست و کامل باشد. ممکن است ایراداتی نیز داشته باشد، که قبول دارم، اما زمانی که انتخاب میکنید دوست دارید بهترین را انتخاب کنید. پارامترهای موثر دیگری هم وجود دارند، که انتخاب را تحت تاثیر قرار میدهند. یعنی به این صورت نیست که ما تنها بر اساس کار علمی و تجربی شاخصهایی بگذاریم و نمرهبندی کنیم و فردی را انتخاب کنیم. این اتفاق میافتد اما به حدی پارامترهای فراتر از این وجود دارد که میتواند انتخاب شما را تحت تاثیر قرار دهد و نتوانید انتخاب صددرصدی داشته باشید.»
شمسیپور، در ادامه با تاکید بر اینکه هر مجموعهای دوست دارد تا بهترینها را انتخاب کند، افزود: «هیچ رئیسی دوست ندارد انتخاب خوبی نداشته باشد. عقل حکم میکند و تلاش ما نیز به این سمت است. نکته سوم به عملکرد بازمیگردد. بسیاری از اوقات شما شاخصها را امتیازدهی کردید و مشورت بسیاری گرفتید اما میبینید که فرد، عملکرد مناسبی نداشته است. زمانی که من وارد محیط مدیریتی و حیطه کار در این سطح نشدهام، نمیتوان عملکردم را به صورت دقیق ارزیابی کرد. افراد دیگری هستند که باتجربهاند اما به عنوان رئیس دانشگاه باید قابلیتهای ویژهای داشته باشد. ریسکی دارد و باید آن را پذیرفت و در جایی نیز هزینه دارد.»
او درباره نحوه برکناری برخی روسا یا مدیران و هزینه آن بیان کرد: «در برخی از مواقع جلو میروید و میبینید که کار دانشگاهی قفل شده و باید هزینه را پذیرفت و این هزینه در اصل سرمایهگذاری است و هر چه دیرتر، تغییر صورت بگیرد بدتر است. زودتر و دیرتر آن نیز به تشخیص بازمیگردد و جایی حس میکنید که موانعی برای این رئیس وجود دارد و بعد از رد کردن آنها رو به تعالی میرود. چندماه یا یک سالی همراهی میکنید اما میبینید که این اتفاق نیفتاد و درگیر مسائلی است که نباید باشد. نمیتوان با چند نشانه کوچکی که بهوجود میآید شما یک نفر را سریع برکنار کنید. شرایط امیرکبیر و شریف و تهران، شرایط سادهای نیست. مدیریت دانشگاه متفاوت از مابقی دستگاهها است؛ چراکه نمیتوان دستوری کار کرد. باهوشترین افراد جامعه در دانشگاههای برتر هستند و به راحتی قانع نمیشوند و باید دلیل محکم برای هر تصمیم داشته باشیم. در دانشگاه خیلی بشودها نمیشود و خیلی نشودها میشود و کار دانشگاهها از این حیث سخت است.
اشتباه قانونی وزارت علوم در انتصاب رئیس یک مرکز آموزش عالی
سخنگوی وزیر در ادامه نشست و درپاسخ به خبرنگار مهر، مبنی بر تغییرات روسا و تغییر سرپرست مرکز آموزش عالی محلات در فاصله کوتاه، بیان کرد: «در این دانشگاه اشتباهی رخ داده بود و ما اشتباه قانونی کرده بودیم و نمیدانستیم که چنین مشکل قانونی وجود دارد. این فرد منصوب شد و سازمان بازرسی به ما اطلاع داد که در این مورد تخلف صورت گرفته است و ما فهمیدم که اشتباه کردیم و این فرد یکی از شاخصها را نداشت. بعد ازمتوجه شدن ما و در عرض یک هفته این فرد برکنار شد.»
سخنگوی وزیر علوم درمورد انتصابات روسای دانشگاهها در ادامه مطرح کرد: «در مجموعه انتصابات نقش نظارتی (کمیته انتصابات) نیز داریم. این کمیته جایگاه قانونی در ساختار ندارد و فعالیت روسای دانشگاه را رصد میکند. مجموعه حراست و بازرسان را هم داریم و مرکز نظارت و ارزیابی را داریم که دانشگاهها را رتبهبندی میکند. معاونتها نیز هر دانشگاهی را از منظر خود رصد میکنند و نهایتا در جمعبندی، وزیر براساس گزارشها درمورد جابهجاییها تصمیم میگیرد.»
جهت کلی دانشگاه آزاد، جهت درستی است
شمسیپور در پاسخ به ایرنا درباره روند طولانی دانشگاه آزاد و همکاریهای وزارت علوم بیان کرد: «دانشگاه آزاد بخش غیردولتی است. از لحاظ قواعد و قوانین کلی از قواعد کشور تبعیت میکند اما بقیه دانشگاهها نیز به این شکل هستند و از قواعد کلی کشور پیگیری میکنند و برخی مشکلات و تخلفاتی دارند. البته تنها دانشگاه آزاد نیست و دانشگاههای غیردولتی ما بسیار هستند. اختیاراتی نیز خودشان دارند و ممکن است بتوانند آییننامه داخلی داشته باشند، اما نباید از چهارچوب و مقررات کشور خارج باشد. یعنی اگر قاعدهای حاکم است که قانون کلی ما را نقض میکند حتما تخلفی اتفاق افتاده است. من مصداق شما را نمیدانم اما کلیت به این صوررت است. رئیس دانشگاه آزاد سعی میکند در چهارچوب عمل کند. من ایشان را میشناسم و تلاش بر این است که نزدیک شود به قاعدهها و باید دانشگاهی که تحویل گرفته را نیز ببینیم. یک سوم آموزش عالی در این دانشگاه است و لنگری دارد و به راحتی نمیتوان سیاست آن را تغییر دارد و این کار طولانی است. جهت کلی حرکت این دانشگاه، جهت کلی درستی است. من دیدهام که در جلسات مختلف تلاش دارند چهارچوب مقررات رعایت شود.»
برخی دانشگاهها میخواستند به طراحی یونیفرم روی بیاورند
او در پاسخ به خبرنگار ایلنا درباره چهارچوب حجاب و پوشش در دانشگاهها گفت: «این چهارچوبها وجود دارد. برخی خواستند به سمت طراحی یونیفرم حرکت کنند که از نظر من نیز درست نیست ولی درمجموع وضعیت حجاب در دانشگاههای ما خوب است و وضعیت حجاب در دانشگاههای شهرستانها خیلی بهتر است.»
شمسیپور با اشاره به انتشار یک فیلم و رفتار خارج از عرف در این فیلم اظهار کرد: «توجه زیاد به این فیلم نشاندهنده این است که چنین رفتارهایی کم است که موجب توجه و تعجب به آن میشود؛ اگر این موارد زیاد بود که روال میشد، اتفاقا فیلم که بیرون میآید دلیل بر کم بودن آن به ویژه در دانشگاههای اصلی ماست؛ چراکه دانشجویان ما در دانشگاهای بزرگ و مطرح قطعا افرادی هستند که تلاش میکنند درس بخوانند.»