دانشجو؛ برنده جریان دو سویه آموزش و یادگیری مهارت

دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد بخشنامه «نحوه به‌کارگیری دانشجویان برای تدریس دروس مهارتی به‌عنوان مهارت‌یار در دانشگاه آزاد اسلامی» را به روسای دانشگاه آزاد استان‌ها و واحدهای ویژه ابلاغ کرد. این بخشنامه در راستای توجه به اهمیت مهارت‌آموزی در رشد اقتصادی کشور و تاکید مقام‌معظم‌رهبری (مدظله‌العالی) در سیاست‌های کلی اشتغال مبنی‌بر آموزش نیروی انسانی متخصص، ماهر و کارآمد متناسب با نیازهای روز بازار کار و ارتقای توان کارآفرینی و هم‌راستایی آموزش و مهارت برای تحقق اهداف قانون نظام جامع آموزش و تربیت فنی و حرفه‌ای و مهارتی مصوب مجلس شورای اسلامی ابلاغ شده است. بخشنامه «نحوه به‌کارگیری دانشجویان برای تدریس دروس مهارتی به‌عنوان مهارت‌یار در دانشگاه آزاد اسلامی» در راستای تحقق اهداف سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد و اجرای اقدام «طراحی و اجرای سازوکار منعطف هدایت تحصیلی دانشجویان در هماهنگی با استعدادهای فردی، روند فعالیت‌های علمی ایشان و آینده شغلی» راه‌کنش تغییر نظام تعاملی استاد و دانشجو و افزایش انعطاف‌پذیری فرآیند آموزش مبتنی‌بر استعدادها و تقویت قدرت ابتکار و خلاقیت دانشجو از بسته کاری «ارتقای کیفیت و کارآمدی دوره‌های تحصیلی» و وظایف مندرج در ماده 2 فصل دوم اساسنامه باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان با هدف تعمیق مهارت‌های کاربردی به‌ویژه در فناوری‌های پیشرفته و ارتقای جریان علمی و مهارت‌های مربیگری دانشجویان و تربیت استادکاران آینده تدوین شده است. براساس بندهای این بخشنامه؛ سرمایه‌گذاری و جانشین‌پروری در حوزه نیروی انسانی مستعد، ارتقای مهارت‌های تدریس دانشجویان شاغل به تحصیل در مجموعه دانشگاه آزاد، افزایش سطح توانمندی‌های مهارتی دانشجویان در عرصه‌های مختلف و استفاده از ظرفیت دانشجویان دارای مهارت و تخصص در آموزش‌های دروس مهارتی ازجمله اهداف تدوین این بخشنامه است.
شرایط و ضوابط مهارت‌یاری
در این بخشنامه تاکید شده است: «مهارت‌یار باید دانشجوی یکی از دوره‌های تحصیلی در یکی از واحدهای دانشگاهی یا مراکز آموزشی زیرمجموعه دانشگاه آزاد باشد و در هر نیمسال تحصیلی کارورزی، ثبت‌نام آموزشی و انتخاب‌واحد داشته باشد. «دارا بودن گواهی از سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور، دانشگاه آزاد یا مراکز بین‌المللی مورد تایید»، «دارا بودن سوابق تجربی مفید در حرفه مربوط»، «جواز کسب یا گواهی فعالیت صنعتی/ خدماتی درحرفه مربوط»، «داشتن گواهینامه دوره‌های ضمن‌خدمت معتبر در رشته مهارتی مرتبط»، «داشتن سوابق داوری در مسابقات و رویدادهای مهارتی در سطوح استانی، ملی و بین‌المللی»، «دارای رتبه در مسابقات و رویدادهای مهارتی استانی، ملی و بین‌المللی»، «راه یافته به مرحله ملی و بین‌المللی مسابقات و رویدادهای مهارتی» و «مدرس و آزمونگر مورد تایید سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور یا مراکز بین‌المللی مورد تایید» ازجمله حداقل شرایط تخصصی لازم برای ثبت‌نام در سامانه مهارت‌یار است.» براساس بندهای این بخشنامه؛ استفاده از مهارت‌یاران در دوره کارورزی صرفا برای دروس مهارتی میسر است. حداکثر واحد مجاز کارورزی برای مهارت‌یاران در هر نیمسال هشت واحد درسی است. همچنین تمامی دانشجویان دوره تحصیلی دانشگاه که به‌عنوان مهارت‌یار انتخاب و مشغول به تدریس می‌شوند، مشمول ضوابط، مقررات، آیین‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها، بخشنامه‌ها و اساسنامه دانشگاه هستند و هیچ‌گونه تعهد استخدامی برای دانشگاه در قبال آنها ایجاد نمی‌کند. دوره‌های موردنیاز برای مهارت‌یار شدن تمامی دانشجویان دوره‌های تحصیلی دانشگاه، رایگان بوده و هزینه دوره‌ها برعهده واحد دانشگاهی متقاضی استفاده از خدمات دانشجو است. گفتنی است پس از گذراندن موفق دوره‌های یاددهی و تخصصی تربیت مربی مهارتی و تکمیل دوره کارورزی، به مهارت‌یاران گواهینامه ویژه دوره مربی مهارتی اعطا می‌شود. گذراندن ۱۲ ساعت مهارت‌های یاددهی ویژه مربیان مهارتی و ۲۸ ساعت آموزش تخصصی مربیگری دروس مهارتی رشته خاص، تکمیل دوره عملی مهارت‌یار به میزان 16 واحد در حداقل سه نیمسال تحصیلی و اخذ حداقل۸۰ درصد نمره ارزیابی میانگین دوره کارورزی ازجمله شرایط دریافت گواهینامه ویژه مربی مهارتی است. براساس این بخشنامه؛ معافیت شهریه تحصیلی مهارت‌یاران به‌صورت معافیت بخشی از شهریه تحصیلی آنها در‌نظر گرفته می‌شود.

جزئیات ثبت درخواست، بررسی و تایید مهارت‌یاران
براساس بندهای این بخشنامه؛ دانشجویان متقاضی باید درخواست خود را در سامانه مهارت‌یار ثبت کنند. بررسی و تایید/ رد صحت مدارک دانشجو توسط باشگاه واحد و تایید صلاحیت علمی اولیه مهارت‌یاران توسط مدیرگروه، رئیس دانشکده مهارت و کارآفرینی و معاون آموزشی و مهارتی/ علمی واحد/ مرکز انجام می‌شود. در مرحله بعد، بررسی و تایید/ رد صلاحیت علمی توسط کارگروه صلاحیت‌های علمی هیات اجرایی جذب استان و بررسی و تایید/ رد درخواست توسط دانشکدگان انجام خواهد شد. دانشجو پس از دریافت کد شناسه تدریس توسط مراجع ذی‌ربط دانشگاه و شرکت در دوره مهارت‌های یاددهی و دوره‌های تخصصی تربیت مربی مهارتی درصورت نداشتن مدرک مربیگری در درس مهارتی مربوط و در پایان دریافت گواهینامه دوره ویژه مربی مهارتی توسط معاونت علوم تربیتی و مهارتی، به‌عنوان مهارت‌یار برای کارورزی در درس مهارتی مرتبط با گواهینامه اخذشده معرفی خواهد شد. در این بخشنامه که به‌صورت تفصیلی در اختیار واحدهای دانشگاه آزاد قرار گرفته است به موارد دیگری ازجمله شرایط، وظایف و مزایای مدرس پشتیبان مهارت‌یاران، ارزیابی صلاحیت علمی و توزیع مهارت‌یاران، وظایف روسای باشگاه‌ها در استان‌ها و واحدهای دانشگاهی محل تحصیل متقاضی و وظایف مرتبط در واحدهای دانشگاهی/ مراکز آموزشی محل انجام کارورزی مهارت‌یاران اشاره شده است.