به ما هم بگویید چرا اینترنت قطع می‌شود؟

زینب مرزوقی، خبرنگار گروه نقد روز: فقط کافی است کلیدواژه «قطعی اینترنت» را گوگل کنید و با انبوه پیشنهادهای مرتبط با قطعی اینترنت، مانند «قطعی اینترنت امروز» روبه‌رو شوید. اینترنت کشور در صبح روز شنبه 27 آبان‌ماه حال خوبی نداشت و کاربران ایرانی صبح روز گذشته به شکل گسترده‌ای با قطعی اینترنت روبه‌رو شدند. خبرها حاکی از آن است که صبح شنبه از ساعت 9:45 دقیقه تا ساعت 10:30 دقیقه امکان دسترسی به صفحات بین‌المللی و زیرساخت‌های شبکه‌های خارجی برای کاربران ایرانی دچار اختلال شد و کاربران ایرانی تنها می‌توانستند به سرویس‌های داخلی دسترسی داشته باشند. خبری که می‌توانست در کوتاه‌مدتی شایعه‌های داغی را تولید کند اما خیلی نگذشته بود که روابط‌عمومی شرکت ارتباطات زیرساخت اعلام کرد: «این مساله مربوط به اختلال در شبکه انتقال استان تهران است. طبق اعلام شرکت زیرساخت، به‌ دنبال ایجاد اختلال در شبکه انتقال استان تهران از ساعت ۹ و ۴۵ دقیقه صبح تا ۱۰ و ۲۵ دقیقه در ارائه ترافیک داخل و بین‌الملل اپراتورهای کشور اختلالی رخ داد.» در این بیانیه اعلام شد اقدامات لازم صورت گرفت و شبکه به حالت عادی بازگشت و در حال حاضر هیچ‌گونه اختلالی در شبکه ارتباطات زیرساخت وجود ندارد. این در حالی است که یکی از گروه‌های هکری نیز مدعی شده است زیرساخت‌های مخابراتی ایران را هک و کل اینترنت ایران را مختل کردند، اما این ادعا تا به این لحظه تایید نشده و در بیانیه شرکت زیرساخت نیز هیچ اشاره‌ای به این ادعا نشده است. به دنبال ایجاد این اختلال؛ ما در «فرهیختگان» به دنبال جمع‌آوری و به دست آوردن اختلالات به‌وجودآمده در یک الی سه ماه اخیر بودیم اما متوجه شدیم که از مشکلات موجود در حوزه زیرساخت اینترنت؛ نبود یک سامانه جامع، یکپارچه و منسجم برای رصد اختلالات شبکه اینترنت است. صرفا یک سامانه و رصدگری در کشور وجود دارد که ارجاعات آن، عمدتا به سایت بین‌المللی رصد ترافیک است و در عین حال هم رصدگری این سایت جامع و کامل نیست و شبکه‌های خارجی را پوشش نمی‌دهد. این مساله خودش به‌تنهایی یک خلأ درخصوص رصد اختلالات شبکه به حساب می‌آید و کارشناسان حوزه اطلاعات و فناوری معتقدند که وجود سامانه رصد اختلالات شبکه از جمله حق دسترسی به اینترنت آزاد است. به هر روی؛ آنچه که امروز رخ داد و عذرخواهی شرکت ارتباطات زیرساخت را به دنبال داشت، باعث شد که توجه‌ها به خلأ بزرگ‌تری در زیرساخت ارتباطات منعطف شود و این خلأ دقیقا نبود سامانه یکپارچه رصد وضعیت اختلال و ترافیک اینترنت در کشور است. البته در این بین نیز ناگفته نماند که این اولین اختلال در چند ماه اخیر نیست و آنچه در این بین باعث تعجب شد، عذرخواهی شرکت مربوطه با این امر بود و پرسشی که شاید برای کاربران نیز به وجود آمده این است که این اختلال با اختلال‌های قبلی چه تفاوتی داشت که وزارت ارتباطات از کاربران عذرخواهی کرد؟ جدای از این مساله؛ امری که می‌تواند مطالبه اغلب کاربران باشد، شفافیت در روشن کردن دلیل اختلال است. به این معنا که کاربر حق دارد بداند در روز گذشته به چه دلیل در دسترسی به اینترنت اختلال وجود داشت؟ و البته اعلام اختلال در دسترسی، جزء بدیهی‌ترین حقوق دسترسی کاربران است. چندی پیش نیز پارس‌آنلاین از اپراتورهای اینترنت ثابت که شاید قدیمی‌ترین اپراتور ایرانی است دچار اختلال جدی در وضعیت اینترنت شد و کاربران اینترنت این شرکت تقریبا یک روز بدون اینترنت را گذراندند. این در حالی است که هم سایت پارس‌آنلاین و هم تلفن‌های آن از دسترس مخاطبان خارج شده بود و حتی صفحه اینستاگرام این اپراتور احساس نکرد که باید در این زمینه اطلاع‌رسانی کند، بلکه ترجیح داد تمام دسترسی‌های مخاطبانش را برای اطلاع از وضعیت اینترنت ببندد و مخاطبان تنها از طریق برخی شبکه‌های اجتماعی و شکایات کاربران مربوط به این اپراتور متوجه قطعی سراسری پارس‌آنلاین شدند تا دست از خاموش و روشن کردن مودم‌هایشان بردارند. با این حساب با وجود قطعی آزاردهنده امروز اینترنت کشور می‌توان عذرخواهی این بار شرکت ارتباطات زیرساخت را یک دستاورد دانست و فقط این سوال را پرسید که می‌شود به ما هم بگویید که چرا اینترنت قطع شد؟