در متروی تئاترشهر چه خبر است؟

کمتر از یک هفته است که حرف و حدیث‌هایی درباره حضور حجاب‌بانان متروی تئاترشهر و چهار‌راه‌ولیعصر در فضای مجازی منتشر می‌شود. برای صحت‌سنجی امر و بررسی واقعیت، خبرنگار «فرهیختگان» چند ساعتی به محدوده تقاطع خیابان جمهوری- ولیعصر تا متروی تئاترشهر و چهار‌راه‌ولیعصر رفت. در ادامه روایت ما را می‌خوانید که البته می‌تواند با حضور دیگر افراد و با صرف ساعات بیشتر به جزئیات بیشتری دست یافت. از همان ابتدای تقاطع خیابان ولیعصر- جمهوری یک خانم چادری با ماسک حضور دارد که به رهگذران با لحنی آرام، تذکر حجاب می‌دهد. در کنار حجاب‌بان خانم نیز یک مامور نیروی انتظامی ایستاده است که به‌نظر می‌رسد بیشتر برای برقراری امنیت حضور دارد؛ چراکه تا زمان حضور ما، اصلا وارد گفت‌وگوی کلامی با رهگذران نشد. در فاصله چند متری و بر سر یکی دیگر از فرعی‌های نرسیده به چهارراه ‌ولیعصر نیز همین ترکیب تکرار شده و لحن‌ها همان‌قدر سست و تذکرها هم غیرجدی است. در یک فاصله قابل توجه تا رسیدن به چهارراه‌ ولیعصر اما نه خبری از مامور فراجاست و نه نیروهای حجاب‌بان و تقریبا می‌توان گفت کسی برای تذکر حجاب به رهگذران حضور ندارد. در نزدیکی مترو اما دو خانم چادری همراه با تعداد قابل توجهی نیروی انتظامی در ورودی مترو ایستاده‌اند و به خانم‌هایی که بدون شال و روسری قصد ورود به مترو دارند، تذکر حجاب می‌دهند. عابران هم بعضی‌هایشان به تذکرها توجه می‌کنند و شالی که دور گردن‌شان است را روی سر می‌اندازند و بعضی دیگر هم بدون توجه روی پله‌برقی ورودی مترو می‌ایستند و به مسیرشان ادامه می‌دهند.
بعد از پایین آمدن از آسانسورها و مقابل دستگاه‌های خرید بلیت و اتاقک‌های فروش بلیت مترو، در سمت راست ورودی دو خانم با چادر و ماسک و آقایی که در دستش دوربین کوچکی شبیه به دوربین دَش‌کم است، ایستاده‌اند. از چهره خانم‌ها مشخص است که میانگین سنی‌شان چیزی حدود 50 تا 70 سال است. با صدایی آهسته و نرم تذکر حجاب می‌دهند. نکته قابل توجه اما بیشتر شدن نیروهای فراجا در محوطه مترو، روبه‌روی گیت‌ها و کنار حجاب‌بانان است. زمانی که از گیت قصد خروج دارید، مجددا مردی جوان با دوربینی کوچک روبه‌رویتان ظاهر می‌شود تا تصویرتان را ثبت کند. پس از گیت ورود و جایی که قصد دارید به‌سمت یکی از دو خط مترو بروید، تعداد حجاب‌بانان به‌وضوح بیشتر است و تذکرشان هم جدی‌تر است. به شکلی که اگر پس از تذکر، شال یا روسری به‌سر نکنند، پشت‌سرشان می‌روند و با جدیت بیشتر تذکر رعایت حجاب می‌دهند. امری که در این بین سوال است و کمی ممکن است رهگذران را تهییج کند، ضبط و ثبت تصویر است. پرسشی هم که برای خود ما مطرح شد این است که دقیقا این تصاویر برای چه کاری استفاده خواهند شد و به دست کدام نهاد می‌رسند؟ البته در تصاویر منتشرشده در فضای مجازی، دوربین عکاسی همراه با سه‌پایه هم کار گذاشته شده است. اما خبرنگار «فرهیختگان» در آن چند ساعت حضور، چنین امری را رویت نکرده است و آنچه دیده شد، حضور تعدادی آقا با دوربین‌های کوچک و شبیه به یکی از مدل‌های دَش‌دوربین بود. در هر صورت به‌نظر می‌رسد ضبط و ثبت تصویر از رهگذران خلاف قوانین شخصی و حریم خصوصی افراد است.
علیرضا زاکانی، شهردار تهران در گفت‌وگو با موج در تاریخ 20 آبان‌ماه درباره حضور این حجاب‌بانان گفته بود: «اینها موضوع امر به معروف و نهی از منکر است که هر کسی می‌تواند انجام دهد. آنچه به ما ربط پیدا می‌کند انتظامات مترو است که تعداد انتظامات مترو کم نشده و درحال انجام ماموریت‌های انتظاماتی خود هستند. افرادی که در ایستگاه‌های مترو می‌بینید و امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند، مجموعه‌های مردمی خودجوش هستند.» اینکه حجاب یک واجب شرعی بوده، امری قطعی است و اینکه سازوکارهای قانونی برای حفاظت از آن باید وجود داشته باشد هم امری قطعی است. اما در اینجا و با این مشاهدات چند سوال مطرح می‌شود. این ترکیب حاضران آمر به معروف قرار است به چه افراد و چه نهادهایی پاسخ دهند؟ نسبت آنها با قانون حجاب و عفاف مجلس چیست؟ و سازوکار قانونی نظارت بر آنها چیست؟