فاطمه طهماسبی دم او، پژوهشگر حوزه بینالملل: یهودستیزی واژهای است که این روزها بیش از گذشته در رسانههای بینالمللی به چشم میخورد. از ابتدای درگیری فلسطین و رژیمصهیونیستی در 7 اکتبر 2023 (15 مهر) رسانههای آمریکایی در کنار بازتاب رویدادهای جنگ و تظاهرات داخل آمریکا به نفع هر یک از طرفین، خبرهایی از مشکلاتی که درون آمریکا برای یهودیان در حال وقوع بود را نیز پوشش میدادند. یکی از آنها قتل رئیس یک کنیسه در دیترویت بود. با وجود اینکه علت قتل مشخص نبود در همان ابتدا رسانهها به شکلی مبهم، به احتمال قتل به دلیل نفرت از یهودیان اشاره میکردند؛ گمانهای که روزهای بعد توسط پلیس رد شد. مرگ یک مرد 69 ساله یهودی در درگیری با یکی از حامیان فلسطین نیز یکی از این موارد است که بهعنوان جنایت ناشی از نفرت نام برده شده است.
آنچه این روزها دوباره موضوع یهودستیزی را در ایالات متحده زنده کرده، حضور قابل توجه مردم آمریکا در تظاهرات حمایت از فلسطین است. این تظاهرات که روزهای اول بیشتر در دانشگاهها، مراکز مذهبی و با نفرات محدود برگزار میشد در مدت کوتاهی به شهرهای بزرگ آمریکا کشیده و شاهد حضور جمعیتهای انبوه شد. یکی از قابل توجهترین اعتراضات، در شهر واشنگتن دیسی، پایتخت ایالات متحده بود. علاوهبر این اعتراضاتی نیز در مقابل کنگره برگزار شد. اعتراض در جریان سخنرانی آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در جلسه استماع کنگره، یکی از مشهورترین صحنههای اعتراضات بود. طبق آمار «پروژه دادههای مکانی و رویدادی درگیریهای مسلحانه» (ACLED) تا 8 نوامبر (17 آبان) بیش از 4220 تظاهرات در سراسر جهان برگزار شده که از این تعداد 3700 مورد یعنی 88 درصد به نفع فلسطین، و 520 مورد یعنی 12 به نفع اسرائیل برگزار شده است. در ایالات متحده بیش از 600 تظاهرات برگزار شده که بخش اعظم آن از سوی حامیان فلسطین بوده. اقدامات افراد یا گروههای حامی فلسطین بهتدریج نگرانی مقامات آمریکایی را برانگیخت. بهطوریکه اکثریت مقامات جمهوریخواه از همان ابتدا خواستار برخورد با تظاهرکنندگان شدند و بعضی از نامزدهای ریاستجمهوری مانند دونالد ترامپ وعده اخراج دانشجویان خارجی حامی فلسطین در صورت انتخاب مجدد خود را دادند.
با گسترده شده اعتراضات در کف خیابان، واژه یهودستیزی بار دیگر بر سر زبانها افتاد. ماجرای یهودستیزی در غرب در فاصله بین دو جنگ جهانی و از زمان ظهور هیتلر در آلمان ایجاد شد. با این حال طبق نظرسنجیهای بینالمللی یهودستیزی در ایالات متحده هیچوقت مانند اروپا چشمگیر نبوده است. در آن زمان «هنری فورد» رئیس کارخانه ماشینسازی فورد که از نقش و نفوذ مخرب اقلیت یهودی در سیاست و حکومت آمریکا و به تباهی کشاندن جامعه و فرهنگ آن نگران بود خود را یهودستیز خواند و کتاب «یهود بینالملل» در روزنامه او منتشر شد. این کتاب مجموعهای از مقالات برگرفته از کتاب «پروتکل بزرگان یهودی» است که در آن زمان پس از کتاب مقدس پرفروشترین کتاب در آمریکا بود. تب یهودستیزی در همه سالهای پس از فورد فرو نشسته بود تا اینکه یک مرد سفیدپوست در 27 اکتبر 2017 طی یک حمله مسلحانه به کنیسه یهودیان در حوالی شهر پیتزبورگ ایالت پنسیلوانیا 11 نفر را کشته و 6 نفر را مجروح کرد. این حادثه خونینترین کشتار یهودیان در تاریخ آمریکا خوانده شد. پس از این واقعه مقامات آمریکا با موضعی همسو تلاش کردند به دفاع از یهودیان آمریکایی بپردازند و به اشکال مختلف به مقابله با یهودستیزی پرداختند. در این زمینه جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا سنگتمام گذاشت و برای اولین بار در ماه مه 2023 «استراتژی امنیت ملی ایالات متحده برای مقابله با یهودستیزی» را ارائه و امضا کرد.
در درگیر یهای اخیر فلسطین با رژیمصهیونیستی با وجود اینکه بایدن در ابتدا تمامقد از اسرائیل دفاع میکرد و تصمیمگیری درباره وقفه در جنگ برای رساندن کمکهای بشردوستانه به غزه را به خود دولت تلآویو واگذار کرده بود، ولی اکنون چند روزی است که تلاش کرده برای توقف بشردوستانه جنگ به اسرائیل فشار وارد کند. این کار او نه از سر خیرخواهی، بلکه برای کاهش فشارهای افکار عمومی داخلی حامی فلسطین انجام میشود. آنچه در 31 اکتبر (9 آبان) نسبت به مواضع گذشته مقامات قابل توجه بود، حضور «کریستوفر رای» رئیس FBI در جلسه استماع در برابر کمیته امنیت داخلی سنا و سخنرانی درباره یهودستیزی در آمریکا بود. وی در این باره گفت: «یهودیستیزی در حال رسیدن به سطح تاریخی است.» او با ارائه آمارها در این زمینه گفت: «یهودیان آمریکایی، که تنها 2.4 درصد از جمعیت آمریکا را تشکیل میدهند، هدف 60 درصد نفرت مبتنیبر مذهب هستند.»
به نظر میرسد هشدارهای رئیس یک سازمان اصلی امنیت داخلی نشانه تغییر در مواجهه با یهودستیزی است که این روزها حامیان فلسطین یکی از مهمترین نمادهای آن محسوب میشوند. ایالات متحده هرگاه بخواهد اقدامی که بخش قابل توجهی از افکار عمومی با آن همراهی نمیکنند را اجرا کند، آن را تبدیل به مسالهای امنیتی میکند. برای نمونه سالها تلاش کرد با استفاده از شیوههای تبلیغاتی، فرهنگ همجنسگرایی را در ایالات متحده ترویج دهد ولی درنهایت به دلیل عدم حمایت بخش زیادی از جامعه از این فرهنگ، راهکارهای امنیتی برای آن در نظر گرفت. بهطوریکه اکنون کسی حق مخالفت با اقدامات افراد دارای این گرایش و حقوق آنها را ندارد و در صورت انجام این کار حتی اگر فرد دارای مقام بالایی در دولت باشد، مورد مواخذه قرار میگیرد. به نظر میرسد در ماجرای حامیان فلسطین و رژیمصهیونیستی نیز درصورتیکه دولت نتواند فعالیتهای آنها را به کنترل درآورد، بهزودی با امنیتیسازی موضوع، با ابزار زور این کار را خواهد کرد. روند دستگیریها، اخراجها یا انحلال گروههای حامی فلسطین طی روزهای اخیر حاکی از همین تلاش دولت است. برای نمونه در روز 8 نوامبر، 20 دانشجوی دانشگاه براون در شهر بوستون در جریان تحصن در حمایت از مردم غزه دستگیر شدند. همچنین دانشگاه کلمبیا در 11 نوامبر شعبههای گروههای «دانشجویان برای عدالت در فلسطین» و «صدای یهودی برای صلح» - که گروه یهودی ضدصهیونیست است - در دانشگاه کلمبیا را به حالت تعلیق درآورد و بودجه دانشگاهی آنها را تا پایان ترم پاییز قطع کرد.