بازدارندگی با ایده ایران

سیدمهدی طالبی، خبرنگار گروه جهان‌شهر: رهبران سازمان همکاری اسلامی که پس از سازمان ملل متحد، با بلوک 57 نفره‌شان، دومین سازمان بزرگ جهانی به حساب می‌آیند، امروز در شهر ساحلی جده جمع شده‌اند تا آن‌گونه که در بیانیه این نشست آمده، در برابر «تجاوزات وحشیانه و مستمر اسرائیل» به مردم فلسطین و «وخامت اوضاع انسانی» در نتیجه جنایات جنگی و قتل عام وحشیانه رژیم اشغالگر اسرائیل علیه فلسطینیان، «موضع‌گیری و اقدام کنند.»‌ با توجه به برگزاری همزمان نشست «اضطراری» سران کشورهای عضو اتحادیه عرب، پیش‌بینی می‌شود، بسیاری از سران 57 کشور عضو سازمان، در نشست سازمان کنفرانس اسلامی که خود را «صدای جمعی جهان اسلام» می‌نامد، شرکت کنند.
پیش‌تر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران گفته بود که ایده برگزاری این نشست فوق‌العاده از سوی ایران طرح شده است. او دهم آبان ماه گفته بود که این ایده «پیرو رایزنی‌های رئیسی با مقامات و سران کشورهای مختلف اسلامی و عربی» پیگیری شده است و ابراز امیدواری کرده بود که این نشست «در عربستان سعودی که ریاست دوره سازمان همکاری اسلامی را برعهده دارد»‌ برگزار شود.
ایران به‌عنوان پیشروترین کشور محور مقاومت از ابتدای جنگ تلاش داشت با هشدار به رژیم‌صهیونیستی و حامیان غربی‌اش، از تشدید تنش و درگیری در منطقه پیشگیری کند. گروه‌ها و کشورهای محور مقاومت نیز از این استراتژی پیروی کردند و بدون اینکه وارد یک جنگ تمام عیار و پرهزینه با تل‌آویو شوند، بخش قابل توجهی از ارتش صهیونیستی را مشغول خود ساختند. ایران برای توقف جنگ، یک پیشنهاد قابل‌تامل ارائه کرد؛ از کشورهای اسلامی خواست تا تحریم انرژی و موادغذایی و آتش‌بس را به تل‌آویو تحمیل کنند. این موضوع را سید‌ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور به رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه داده است. او پس از بازگشت از اجلاس اکو گفت که با اردوغان گفت‌و‌گویی در حاشیه اجلاس اکو داشته است. رئیسی مواضع اردوغان در جلسه اکو را «خوب» توصیف کرده اما به او گفته «این مواضع کفایت نمی‌کند» و باید [موضع] تبدیل به «عمل و اجرا» شود. او در این دیدار خواست ملت‌ها از مسئولان‌شان را «اقدامات بازدارنده» خوانده و یکی از راه‌های بازدارندگی در برابر رژیم‌صهیونیستی را «قطع روابط با رژیم‌صهیونیستی» خوانده است. رئیسی معتقد است که «قطع تمامی ارتباطات سیاسی، اقتصادی و معادلات با رژیم‌صهیونیستی» می‌تواند «بازدارندگی» داشته باشد. او به‌طور حتم در نشست امروز بر این موضوع تاکید خواهد کرد. حسین امیرعبداللهیان یک روز قبل از رئیسی گفته بود که کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی باید انواع تحریم‌ها را ازجمله تحریم نفتی، علیه اسرائیل اعمال کنند و کشورهایی که با رژیم‌صهیونیستی روابط دیپلماتیک دارند، سفیر خود را از این کشور اخراج کنند.
نشست رهبران سازمان همکاری اسلامی در حالی برگزاری می‌شود که متحدان عرب ایالات متحده همچنان به فشار برای آتش‌بس در جنگ اسرائیل و حماس ادامه می‌دهند. تحلیلگران می‌گویند که با افزایش خشم در کشورهای عربی نسبت به تلفات غیرنظامیان و ویرانی‌های عظیم، رهبران عرب نگران هستند که امنیت کشورهایشان و به‌طور بالقوه کل منطقه به‌طور فزاینده‌ای در خطر باشد. این موضوع باعث افزایش تنفر نسبت به آمریکا نیز شده است. سی‌ان‌ان افشا کرد که تعدادی از دیپلمات‌های آمریکایی به‌طور خصوصی، به دولت بایدن درباره «خشم فزاینده جوامع عرب نسبت به ایالات متحده»، درصورتی که حمایت‌ها با همین شدت از اسرائیل ادامه داشته باشد، هشدار داده‌اند. این هشدارها در کنار نگرانی‌ها از توسعه جنگ است. ‌بروس ریدل‌، کارشناس ارشد موسسه بروکینگز واشنگتن، به صدای آمریکا گفت: «درگیری از غزه تا کرانه باختری گسترش یافته است.» او گفت: «آنچه که به‌عنوان جنگ بین اسرائیل و حماس در غزه آغاز شد، اکنون به جنگ بین اسرائیل و فلسطینی‌ها در غزه و کرانه باختری گسترش یافته است، [جایی که] بیشتر آن ناشی از خشونت شهرک‌نشینان [یهودی] است.»‌ متحدان عربی آمریکا مانند ملک عبدالله در اردن و بحرین بسیار احساس خطر می‌کنند. آنها از آمریکا خواسته‌اند اسرائیلی‌ها بمباران غزه را متوقف کنند.
حضور افتان و خیزان برخی از کشورهای اسلامی بیشتر از یک‌ماه پس از آغاز جنایات صهیونیست‌ها، نه برای مردم غزه بلکه برای منافع خارجی و داخلی خودشان است که به روند این جنگ گره خورده است. این کشورها از نظر خارجی نگران گسترش جنگ و از ابعاد داخلی نگران واکنش شدیدتر ملت‌هایشان هستند. به همین دلیل بود که رئیس‌جمهور ترکیه که درحال گسترش روابط خود با رژیم بوده و روابط اقتصادی عالی‌ای با تل‌آویو دارد، مجبور شد دو هفته پس از آغاز جنگ تحت فشار افکار عمومی و حتی نزدیکان حزبی‌اش از غزه حمایت کند؛ حمایتی که در جلسه نمایندگان حزب عدالت و توسعه صورت گرفت و بلافاصله با تشویق حاضران روبه‌رو شد. در همین راستا، عربستان‌سعودی و امارات‌متحده‌عربی رفتار اسرائیل در جنگ را محکوم کردند. بحرین روابط تجاری خود را با اسرائیل قطع کرده و اردن و ترکیه سفیران خود را از سرزمین‌های اشغالی خارج کرده‌اند.

برای خواندن متن کامل گزارش، اینجا را بخوانید.