به هنجارشکن‌ها پاس گل ندهیم

فرهیختگان: دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در ایام اخیر به‌ویژه حاشیه رسانه‌ای کم نداشته است؛ بعد از ماجرای دفاع از یک پایان‌نامه که برخی وجوه آن مبهم باقی ماند و پاسخ کاملی نگرفت، حالا باید انتشار کلیپی عجیب از بگو مگوی یک مسئول دانشگاه با دانشجویان دوباره به جریان خبری بازگشت. غلامرضا جمشیدی‌ها، رئیس دانشکده علوم اجتماعی در اتفاقی عجیب که کمی بعد مشخص شد در واکنش به رفتار خارج از عرف دو دانشجو بوده است، با عصبانیت و بدون کنترل خود رفتاری بروز می‌دهد و ادبیاتی به کار می‌برد که قطعا آن هم در عرف دانشگاه پذیرفته نیست.

باید با دانشجوی خاطی برخورد کرد، اما...

در اینکه باید از فضای دانشگاه حراست کرد شکی نیست. بستر علم و آموزش برای رسیدن به هدف خود نیازمند حرکت در بستری است که تضمین‌کننده آرامش دانشجویان و اساتید باشد. هر اتفاق و رویدادی که مخل این آرامش باشد طبیعتا باید با مدیریت مسئولان مربوطه حل‌و‌فصل شود و هر فرد خاطی در این مسیر باید متناسب با اقدام خود و در شکل درست خود متوجه اشتباه و البته تنبیه شود. بنابراین کسی مدافع دانشجوی خاطی که برخلاف عرف و انتظار حرکتی انجام داده، نیست. هنجارهای اخلاقی در جامعه ما چیزی نیست که حتی محدود به فضای دانشگاه باشد، اما الزام به رعایت آن در فضای آموزشی طبیعتا حساسیت بیشتری دارد. البته نمی‌توان به‌صرف یک اشتباه با هر ادبیاتی در فضای دانشگاه کسی را بازخواست کرد و مورد عتاب و خطاب قرار داد. نهاد علم بسترهای انضباطی و شیوه‌های خاص خود را برای اصلاح رفتار و هدایت دانشجویان و در‌صورت نیاز برخوردهای قهری نیز دارد که همه آنها را می‌شناسند.

آقای رئیس دانشگاه این‌گونه اداره نمی‌شود

فرهنگ معین، اداره کردن را برابر با نظام دادن و گرداندن کار معنی کرده است. رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران هم از اتفاق رخ‌داده، در توضیحات خود مدعی است آرامش خودم را حفظ کرده، از قوانین دانشگاهی حمایت کرده، خودم را به دردسر انداخته و حتی عصبانی شدم که قوانین دانشگاهی حفظ شود. او در توضیحاتی که در شبکه اینترنتی دانشگاه تهران منتشر کرده است روایتی از ماجرا ارائه می‌کند و سر آخر می‌گوید کارت را به حراست داده و حراست‌ هم کارت را به دانشجو برگردانده است. خضوع رئیس دانشکده در انتهای ویدئو ستودنی است، اما نمی‌توان ادای آرام کلمات کلیپ منتشرشده در شبکه دانشگاه را با آن فریاد دو روز قبل «من امروز دوست دارم دعوا کنم» مقایسه کرد. آقای رئیس! دانشگاه را این‌گونه نمی‌توان اداره کرد. در این ایام اخیر این دومین حاشیه بزرگی است که خوراک پرداختن رسانه‌ها شده و به قول خودتان حتی رسانه‌های ضد انقلاب و این کشور آن را دست‌مایه هجمه قرار دادند. با همین معیار، این خود هزینه گزافی است که خود شما زحمت ایجادش را کشیدید و با واکنشی خارج از قواعد معمول دانشگاه فضا را مهیا کردید.

شما که راه‌ها را بهتر می‌شناسید

دانشگاه مسیرهای مختلفی برای برخورد با خاطیان خود -چه آنها که اهل سوءاستفاده از اعتمادند و می‌خواهند حیثیت آموزشی و پژوهشی نهاد علم را لکه‌دار کنند و چه آنها که به هر دلیلی ساختارشکنانه در محیط دانشگاه رفتار می‌کنند- دارد. طبعا رئیس یک دانشکده شناخت کاملی از آنها دارد و قاعدتا خود برای حفظ همان نظم و اداره کردن محیطی که به او سپرده شده، باید در صدر مدافعان قانون هم باشد. کمیته انضباطی دانشجویان مهم‌ترین و اصلی‌ترین مرجع قانونی است که در مورد تخلفات شغلی و شئون و حیثیت دانشجویی کلیه شاغلان به تحصیل اتخاذ تصمیم می‌کند. با این حال رفتاری که در فضای دانشکده علوم اجتماعی صورت گرفته بیش از آنکه تنبیه و تذکری باشد، فضا را برای مطالبه و مظلوم‌نمایی خاطیان مهیا کرده و باب برخورد قانونی را تنگ‌تر می‌کند. این سبک مدیریتی بیش از آنکه مقوم نظم دانشگاه باشد، افکار عمومی را در‌جهت حمایت از کسانی که شئون رفتاری و انضباطی دانشگاه را رعایت نمی‌کند، جهت می‌دهد. بنابراین رفتار خارج از قاعده یک مسئول دانشگاه از قرار معمول نه‌تنها تضمین‌کننده انضباط دانشگاه نیست، بلکه موجب اختلال در عملکرد مجموعه‌هایی می‌شود که علی‌القاعده باید نسبت به حراست از فضای دانشگاه پاسخگو باشند. اگر امکان مدیریت عواطف خود را ندارید یا نتوانسته‌اید پدرانه تربیت‌‌کننده عناصر مختلف دانشگاه باشید، لااقل اجازه دهید حراست و کمیته انضباطی کار خودشان را پیش ببرند و از ابزارهای قانونی محیط دانشگاه بهره بگیرید تا هزینه کمتری هم پای دانشکده، دانشگاه و کشور نوشته شود.