عطیه همتی، دبیرگروه نقد روز: وام ازدواج یکی از نوستالژیک‌ترین وام‌هایی است که زوج‌ها بلافاصله بعد از عقد رسمی به بانک مراجعه می‌کنند تا آن را دریافت کنند. وامی که در سال‌های مختلف مبالغ آن بارها تغییر کرده و برای برخی از زوجین با شرایط مختلف عدد آن هم عوض شده ‌است. به‌طور مثال سال‌ها وام ازدواج برای خانم‌های زیر 23 سال و آقایان زیر 25 سال عدد ویژه‌ای بود و قرار بود مشوقی باشد برای ازدواج سریع‌تر، در سن پایین‌تر. اقدامی که در سال‌های مختلف کارشناسان حوزه ازدواج خواهان چند ماده و تبصره برای آن شدند. اول اینکه بهتر است هر دو نفر زیر این سنین باشند، چون ممکن است یک آقای بالای 25 سال به خاطر این موضوع تشویقی گرایش بیشتری به دختران زیر 23 سال پیدا کند و این موضوع خارج از این بازه سنی را به‌خصوص در مناطقی که حساب ویژه مالی روی این وام می‌شود، دچار آسیب و ضرر روحی کند و توازن جمعیتی دختر و پسر مجرد را به‌هم بریزد.
از طرفی یکی از مسائل مطرح‌شده و انتقادی به موضوع وام ازدواج، نپرداختن به دهه شصتی‌ها بود. دهه‌شصتی‌ها پرجمعیت‌ترین گروه سنی کشور بودند که به دلایل مهم فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ازدواج‌شان دچار بحران شد به‌گونه‌ای که طبق آخرین آمار یک میلیون و 400هزار آقا و 830‌هزار خانم دهه‌شصتی مجرد در کشور وجود دارد. دختر و پسرهایی که همچنان در سن ازدواج هستند که اگر ازدواج کنند می‌توانند به معضل کاهش جمعیت کشور کمک کنند نه‌تنها هیچ‌وقت به تسهیلات ازدواجی که باید برایشان در نظر گرفته می‌شد، توجهی نشد، بلکه دچار آسیب‌ها و بحران‌هایی در مساله ازدواج شدند که ناشی از تغییرات فرهنگی و اجتماعی کشور بود.
یکی از بدترین پیشنهادها برای حل موضوع ازدواج دهه‌شصتی‌ها پیشنهاد چندهمسری بود که توسط برخی گروه‌های پر‌‌سروصدا تبلیغ می‌شد که البته با واکنش‌های تندی از سوی مسئولان بلندپایه کشور روبه‌رو شد. از طرفی آمارها می‌گویند‌ تعداد پسران مجرد این بازه سنی از دختران بیشتر است و نیازی به این نسخه‌های عجیب و به دور از فرهنگ ایرانی نیست. دهه‌شصتی‌هایی که درکودکی از تریبون‌های مختلف صدای فرزند کمتر زندگی بهتر می‌شنیدند و حتی آن را پشت بسته‌‌بندی پفک‌هایشان می‌خواندند و در استحاله‌های فرهنگی دوران جوانی خود به جای مساله ازدواج با مساله تحصیل در مقاطع بالاتر روبه‌رو بودند. از طرفی برخی مشاوره‌های تلویزیونی نیز نسخه‌های عجیبی مانند تشویق به ازدواج با فاصله سنی زیاد را مطرح می‌کردند و حتی ازدواج با دختر همسن یا بزرگ‌تر را محکوم به شکست می‌دانستند که عملا توازن جمعیتی دختران و پسران همسن دهه‌شصتی را به‌هم زد.
سال‌ها برای تشویق به ازدواج در سن پایین و تشویق به فرزندآوری در اوایل ازدواج تولیدات تند و تیزی درباره ناباروری‌های زیاد بالای 35 سال صورت گرفت و حتی واژه‌هایی مانند تجرد قطعی و اختلاف درباره سن آن نیز بزرگ‌ترین لطمه‌ها را به این گروه سنی زد تا جایی که ازدواج یک پسر متولد اوایل دهه شصت با دختری در این گروه سنی، شبیه یک ریسک بود و بسیاری از پسران تحت تاثیر تبلیغات و هشدارهای زیاد از حد درباره ریسک بارداری‌های بالای 35 سال تمایل پیدا کردند با دخترانی که فاصله سنی بیشتری از آنها دارند، ازدواج کنند؛ مشکلی که در شهرهای کوچک و حتی روستاها بیشتر از شهرهای بزرگ وجود داشت.
در سال‌های قبل، معاونت زنان و خانواده ریاست‌جمهوری از طرح تسهیلاتی برای ازدواج دو دهه شصتی خبر داد و گفت که قرار است این طرح ابتدا در روستاها و مناطق محروم هم به دلیل کمبود بودجه و هم به دلیل اولویت بیشتر اجرا شود. اقدام بزرگی که هم می‌تواند ازدواج دهه شصتی‌ها را راحت‌تر کرده و ‌انگیزه‌های آنان را برای تشکیل خانواده بیشتر کند و هم مرهم کوچکی برای سال‌ها اشتباه در سیاستگذاری، تبلیغات و موضع‌گیری‌ها درخصوص آنها باشد. اقدامی که منتظریم هرچه زودتر در مرحله بعد برای شهرهای بزرگ نیز انجام شود.