فاطمه طهماسبی دماو، پژوهشگر حوزه بینالملل: به لحاظ تاریخی ایالات متحده همواره حامی رژیمصهیونیستی به شمار میرفته است. روابط این دو با توجه به نیازهای متقابل این دو به یکدیگر، در بالاترین سطح دوستی قرار داشته بهطوریکه این دو هیچگاه تعارض عمدهای را تجربه نکردهاند. واشنگتن همواره خود را متعهد به حمایت از تلآویو میداند و به دلیل اهمیت ژئوپلیتیکی رژیم، از ابتدای تاسیس انواع کمک به آنها را دریغ نکرده است. مجموع کمکهای آمریکا به رژیم از سال 1948 به حدود 318 میلیارد دلار رسیده است. امروزه نیز با وجود کاهش کمکهای مستقیم مالی به دلیل ثروتمند شدن تلآویو، طی یکی دو دهه اخیر همواره 3 تا 4 میلیارد دلار در سال بوده است. با شروع درگیریها میان فلسطین و این رژیم از 7 اکتبر 2023، «جو بایدن» رئیسجمهور دموکرات ایالات متحده در راستای حمایت همهجانبه از این رژیم در تاریخ 20 اکتبر درخواست بودجه 105 میلیارد دلاری برای اوکراین، رژیمصهیونیستی، تایوان، مرز جنوبی ایالات متحده و دیگر اولویتهای امنیتی این کشور را به کنگره ارسال کرد. با اینکه بخش قابل توجهی از این بودجه برای کمک به اوکراین بود، بهطور خاص قرار شد 14.3 میلیارد دلار آن به رژیم اختصاص یابد. یکی از استدلالهای مهم بایدن برای درخواست کمک به تلآویو علاوهبر تعهد این کشور برای کمک به این رژیم، تقویت رهبری جهانی آمریکا بود که از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ در سال 2016 مورد چالش قرار گرفته بود. علیرغم عمق همکاریها، رصد مواضع رسمی کاخ سفید نشان میدهد با وجود حمایت کامل ایالات متحده از رژیم، در موضوعات بشردوستانه مواضع آنها متفاوت و در مواردی متناقض است. کاخ سفید گاهی درخواست توقف موقت حملات رژیمصهیونیستی برای کمک به غیرنظامیان غزه را مطرح کرده. گاهی اعلام میکرد در تصمیمات تلآویو هیچ مداخلهای نمیکند و در زمانهایی نیز مخالف آتشبس موقت بود. به نظر میرسد این مواضع متناقض تنها یک دلیل دارد و آن در نظر داشتن انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در سال 2024 است.
10 روز پس از ارائه درخواست کاخ سفید، یعنی در 30 اکتبر، جمهوریخواهان مجلس نمایندگان که اکنون دست برتر را در مجلس دارند، لایحهای مبنیبر کمک 14.3 میلیارد دلاری به رژیم از طریق کاهش بودجه خدمات درآمد داخلی ارائه دادند. این طرح که در رقابت با طرح بایدن برای کمک به اسرائیل ارائه شد، مهر تاییدی بر حزبی شدن موضوع کمک به تلآویو بود و نشان داد هر یک از طرفین به دنبال ماهی گرفتن از آب گلآلود این درگیری هستند. در این راستا «مایک جانسون» رئیس جدید مجلس نمایندگان خواستار جدا کردن بودجه کمک به رژیم و اوکراین شده بود و تاکید داشت: «موضوع اسرائیل موضوعی جداگانه است.»
دموکراتها در مقابل این اقدام جمهوریخواهان مجلس ساکت ننشسته و آنها را متهم کردند که با ارائه یک لایحه حزبی، توانایی کنگره برای کمک به رژیم را متوقف کردهاند. «کارین ژان پیر» سخنگوی کاخ سفید نیز با صدور بیانیهای جمهوریخواهان را به «سیاسی کردن امنیت ملی» متهم کرد. با اینکه درنهایت بودجه درخواستی بایدن توسط کنگره تایید شد اما به خوبی شکاف میان مقامات آمریکایی را حتی در بحرانیترین شرایط این کشور نشان داد. ولی این بحران فقط در میان مقامات وجود ندارد. دولت ایالات متحده مدتهاست که در جبهه داخلی بهخاطر حمایت از رژیم و هزینه کردن بخشی از بودجه این کشور برای حمایت از تلآویو، مورد انتقاد طیفی از افکار عمومی قرار دارد.
مردم جمهوریخواه در ایالات متحده همواره از طرفداران جدی حمایت از رژیم بودهاند. طبق نظرسنجی که موسسه گالوپ در ماه مارس سال جاری میلادی انجام داد، میزان همدردی جمهوریخواهان با رژیم نسبت به همدردی با فلسطین از 42 درصد در سال 2001 به 67 درصد در سال 2023 رسیده است. این موضوع دلیل مواضع تند نامزدهای جمهوریخواه به نفع تلآویو و در مخالفت با مردم غزه را نشان میدهد.
برای نمونه در سخنان نامزدهای جمهوریخواه درباره کمکهای بشردوستانه به غزه یا توقف موقت درگیری چیزی به چشم نمیخورد. اکثریت آنها در «اجلاس ائتلاف یهودیان جمهوریخواه» شرکت و سخنرانی کردند و تقریبا همه آنها از تظاهرات حامیان فلسطین در ایالتهای مختلف آمریکا انتقاد و به دنبال تنبیه آنها بودند. بهطور خاص چند روز قبل نامزدهای جمهوریخواه در موضعی واحد خواستار اخراج دانشجویان خارجی حامی حماس از کشور شدند و دونالد ترامپ آن را بهعنوان یک وعده انتخاباتی مطرح کرد. این رویکردها نشان میدهد که جریان جمهوریخواه ترجیح میدهد رأی 78 درصد جمهوریخواه حامی تلآویو را حفظ کند و به همین دلیل مواضع تند و افراطی در حمایت از رژیم اتخاذ میکند.
اما وضعیت برای حزب مخالف متفاوت و کمی پیچیدهتر است. به همین دلیل میبایست نقش خود را به شیوه متفاوتی بازی کند. در حال حاضر حمایت از فلسطین در میان دموکراتها 49 درصد و حمایت از اسرائیل 38 درصد است. از اینرو کار برای بایدن بهعنوان نامزد اصلی دموکراتها بسیار دشوارتر است. در یک سمت، نامزدهای جمهوریخواه قرار دارند که درصورت کوتاهی بایدن در مقام رئیسجمهور وقت در حمایت از اسرائیل او را مورد انتقاد قرار میدهند و بایدن تمایلی ندارد در آستانه انتخابات از این بابت با چالشی جدی مواجه شود. در سمت دیگر رأیدهندگان دموکرات او قرار دارند. با توجه به اینکه تعداد حامیان فلسطین در میان دموکراتها بیشتر است و تقریبا همه تظاهراتهای انجامشده در حمایت از مردم غزه از سوی آنها برگزار میشود، طبیعتا انتظار دارند حداقل از باب حمایت بشردوستانه، رئیسجمهور منتخبشان از مردم غزه حمایت کند. بهطور خاص اکثر قومیتها و نژادها در این کشور مخالف تبعیض، ضداستعماری یا ضدآپارتاید هستند. به همین دلیل در غائله اخیر با رژیمصهیونیستی مخالف و حامی فلسطین بودند. علاوهبر اینکه بهطور سنتی بخش قابلتوجهی از آنها به نامزد دموکرات رأی میدهند و بایدن هیچ تمایلی برای از دست دادن سبد رأی آنها ندارد، بیتوجهی بایدن به وضعیت مردم غزه میتواند ضمن تقویت اعتراضات آنها، این جریان را نسبت به رأی دادن به نامزد دموکرات دچار تردید کند. هرچند آنها حاضر به روی کار آمدن نامزد جمهوریخواهان نیز نخواهند بود.
آنطور که هویداست درگیری فلسطین و رژیمصهیونیستی از یکسو در حال نمایش شکافها و دوقطبیهای پنهان درون ایالات متحده است و از سویی دیگر منفعتطلبی مقامات آمریکایی در این بحبوحه، یکی از مهمترین بحرانهای این کشور را به خوبی نشان میدهد. حال باید دید پس از تمام شدن درگیری، قرار است مقامات آمریکایی چگونه با استفاده از ابزار حمایت از رژیم به صورت یکدیگر چنگ زنند و افکار عمومی با مشاهده این دعوای مقاماتشان، در کدام سمت بایستند.