علی مزروعی، خبرنگار گروه نقد روز: در تاریخ 14 مهر 1402 خبرگزاری مهر به نقل از وزارت اقتصاد خبری را مخابره کرد که منشأ اظهارنظر برخی شخصیت‌های سیاسی پیگیر الحاق به FATF در کشور شد. این ادعا مطرح شد که دولت موافق عضویت در FATF شده که البته با پاسخ منفی وزارت امور اقتصادی و دارایی مواجه شد. به بهانه طرح مجدد اظهارنظرها درمورد عضویت ایران در FATF با محمدجواد ایروانی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام به گفت‌وگو پرداخته‌ایم. مشروح این گفت‌وگو که در آن به اثرات عضویت و عدم عضویت در گروه ویژه اقدام مالی مشترک و نیز راه‌های جایگزین تبعیت از لوایح این گروه بررسی شده را در ادامه می‌خوانید.

رهبر انقلاب خردادماه سال 97 بعد از پرداختن به ایرادات لوایح و معاهدات بین‌المللی که با نیت تامین منافع قدرت‌های بزرگ نگاشته می‌شود با اشاره به صحبت‌های برخی که معتقد بودند این کنوانسیون‌ها بعضا مواد مفیدی نیز دارد استفاده از این مواد را بلااشکال دانستند اما به این طریق که خود مجلس مواد مفید را تبدیل به قانون کند. با توجه به اینکه لوایح مرتبط با پولشویی و مبارزه با تروریسم در ایران تصویب نشده است در طول پنج سالی که از بیانات رهبر انقلاب می‌گذرد چه اقداماتی در راستای استفاده از مواد مفید این لوایح در کشور شده است؟
رویکرد جمهوری اسلامی ایران نسبت به مبارزه با فساد، رویکردی دینی است و نظام جمهوری اسلامی به دنبال استقرار عدالت و شفافیت در مناسبات اقتصادی اجتماعی است. از این رو می‌توانیم ادعا کنیم که نگاه ما مبنایی‌تر و صادقانه‌تر از سازمان‌هایی است که صرفا مبتنی‌بر ملاحظات و منافع سیاسی و اقتصادی برخی قدرت‌های اقتصادی به این مساله می‌‌پردازند. جمهوری اسلامی ایران به‌خاطر چنین رویکردی به‌منظور مبارزه با فساد و مصادیق آن از جمله پولشویی و مبارزه با تروریسم، قوانین و مقررات و زیرساخت‌های متعددی را فراهم کرده و اقدامات گسترده‌ای را انجام داده است؛ ازجمله آنها راه‌اندازی سامانه‌های سوت‌زنی و گزارشگران فساد، سامانه جامع تجارت، درگاه ملی صدور مجوزهای کسب‌وکار، سامانه ‌های مختلف نظارت بر مبادلات پولی و بانکی مانند سامانه صدور چک، قانون مقابله با پولشویی، قانون مبارزه با تروریسم و.... بنابراین جمهوری اسلامی ایران در چهارچوب قانون اساسی و قوانین و مقررات داخلی خود، با جدیت مبارزه با مفاسد را دنبال می‌کند و در همین چهارچوب با سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی تعامل می‌کند.
به علاوه اینکه ج. ا. ایران در مبارزه با جرائم سازمان‌یافته‌ای چون تجارت مواد مخدر و مبارزه با تروریسم وارد میدان واقعی و عملیاتی شده و هزینه‌های سنگین مالی و انسانی را هم پرداخت کرده است. بسیاری از نیروهای نظامی و انتظامی ما در این راه به شهادت رسیده‌اند که در راس همه آنها سردار شهید سپهبد قاسم سلیمانی است که در راه مبارزه با وحشیانه‌ترین تروریسم یعنی جریان داعش پیروزمندانه عمل کرد و توسط دولت تروریست‌پرور آمریکا به شهادت رسید و اگر مجاهدت‌ها و فداکاری‌های او نبود امروز آتش تروریسم به بسیاری از کشورها ازجمله کشورهای غربی تسری پیدا می‌کرد.
آیا ارزیابی صورت گرفته که میزان فساد در کشورهایی که طراح لوایح ادعایی درمورد پولشویی و مبارزه با تروریسم هستند چه قدر بوده است؟
آمریکا امروز به‌عنوان بزرگ‌ترین کشور موسس و حامی تروریسم داعشی و صهیونیستی در جهان مطرح است و رئیس‌جمهورهای آن در محاکم این کشور متهم به فساد، پولشویی و فرار مالیاتی می‌شوند؛ درحالی‌که در کشور ما به دلیل وجود سازوکارهای قانونی بازدارنده، هزینه ارتکاب چنین فسادی بسیار بالاست. علاوه‌بر این پس از شناسایی چنین مفاسدی در آمریکا و سایر قدرت‌های غربی که مصادیق آنها فراوان است و در این مجال نمی‌گنجد قدرت برخورد با مجرمان بسیار دشوار و صرفا در جبهه‌گیری‌های سیاسی افشا می‌شود ولی در جمهوری اسلامی جریان قدرت مقابله با فساد وجود دارد. با توجه به پیشتازی جمهوری اسلامی ایران در امر مبارزه با فساد از جمله پولشویی و تروریسم و مقابله با جرائم سازمان‌یافته‌ای چون قاچاق انسان و مواد مخدر، می‌توان ادعا کرد که ایران پرونده درخشانی در این زمینه‌ها دارد و دستگاه‌های مسئول باید به نحو گویا و اثربخش این اقدامات و توانمندی‌ها را به سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی منعکس و گزارش کنند تا تجربیات، بسترسازی‌ها و اقدامات فراگیر جمهوری اسلامی در این زمینه به‌عنوان الگویی به سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی و سایر کشورهای جهان ارائه شود. علی‌رغم جنگ ترکیبی دشمنان کشور متاسفانه برخی دولت‌های قبلی ما در انعکاس این اقدام ضعیف عمل کردند که به نظر می‌رسد این دولت با توجه به جهت‌گیری‌های اصولی خود توان اقدامات بیشتر و اطلاع‌رسانی آن را دارد. بنابراین با توجه به تغییر سیاست خارجی و در راستای چندجانبه‌گرایی و گسترش همکاری‌های مالی و بانکی بین‌المللی، ج. ا. ایران همکاری با سازمان‌های مختلف بین‌المللی و منطقه‌ای را در دستور کار دارد که از جمله آن می‌توان به شانگ‌های و بریکس اشاره کرد که یکی از مهم‌ترین دستورکارها در این پیمان‌ها همکاری مالی و بانکی فیمابین اعضا بر مبنای پیمان‌های پولی جدید دو یا چندجانبه است. علاوه‌بر این روند سریع و رو به گسترش تجارت تهاتری در جهان فرصت‌های مناسبی را برای تجارت کشور ما فراهم کرده است.

آیا راه همکاری با گروه FATFصرفا عضویت در آن است یا روش‌های دیگری نیز برای تعامل و تبادل تجربه با این گروه وجود دارد؟
هرچند جمهوری اسلامی ایران عضو FATF نیست ولی در قالب یک توافق «برنامه اقدام» با این گروه بین‌المللی تعامل و همکاری دارد. چنانچه در بالا ذکر شد جمهوری اسلامی ایران فعالانه اقدامات خود را برای مبارزه با فساد انجام داده و به‌طور مستمر درحال تکمیل سازوکارها و استانداردهای آن است. متاسفانه گروه ویژه اقدام مالی به‌جای اتخاذ رویکرد فنی و تحسین اقدامات گسترده و حرفه‌ای جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با فساد و مقابله با پولشویی و مبارزه با تروریسم، با در پیش گرفتن رویکرد سیاسی و تحت‌فشار برخی قدرت‌ها تاکنون کارنامه مثبتی در همکاری با جمهوری اسلامی نداشته است. ضمن اینکه با توجه به استانداردهای دوگانه FATFاینجانب طی نامه‌های مورخ 20 ژانویه 2020 (30/10/1398) و 13 ژوئن 2020 (24/3/1399) به رئیس‌وقت «گروه ویژه اقدام مالی» یا FATF اعلام کردم که مطابق ضوابط و مقررات این موسسه بین‌الدولی باید با رئیس‌جمهور آمریکا دونالد ترامپ برخورد شود. فردی که دستور ترور ژنرال قاسم سلیمانی را صادر کرد. شهید سلیمانی قهرمان مبارزه با تروریسم نظیر داعش بود (که به اعتراف ترامپ، آمریکا آن را تاسیس کرده است) و به دعوت رسمی نخست‌وزیر عراق به بغداد سفر کرده بود. این نمونه بارز تروریسم آشکار برخلاف قوانین بین‌المللی است، بنابراین انتظار می‌رود FATF توقیف دارایی‌ها و تحریم و بلوکه کردن حساب‌های ترامپ و تمامی شرکت‌های متعلق و وابسته به وی را، به کشورهای عضو همکاری FATF اعلام و توصیه به اجرای آن کند تا بی‌طرفی FATF در جهت مبارزه با مبادی و منابع مالی تروریسم راستی‌آزمایی شود. متاسفانه هیچ پاسخ و عکس‌العملی از سوی FATF مشاهده نشد.

برای خواندن متن کامل گفت‌وگو، اینجا را بخوانید.