کیانیان: کارگردان نباید مثل عروسک با بازیگر برخورد کند

رضا کیانیان در نشست تخصصی گفت‌و‌گوی کارگردان با بازیگر از سری نشست‌های تخصصی «۴۰-۲۰» گفت: «کارگردان باید به خلاقیت بازیگر احترام بگذارد، اگر قرار باشد مانند عروسک با بازیگر رفتار شود، پس دیگر چرا باید یک بازیگر شناخته‌شده در کار بازی کند؟» به گزارش ستاد خبری چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، کمال تبریزی در ادامه نشست‌های تخصصی خود در سومین روز جشنواره با رضا کیانیان گفت‌و‌گو کرد. کیانیان نشست را با بیان مثالی شروع کرد و گفت: «اولین فیلم سینمایی‌ای که آقای کیارستمی ساخت، داستان زن و شوهری است که به روزمرگی افتاده‌اند و دیگر عاشق هم نیستند، اما عادت کرده‌اند کنار هم باشند. خب اسم این فیلم را می‌شود گذاشت یک شب بی‌مهتاب یا خورشید پنهان است یا هوا ابری است، اما آقای کیارستمی اسم فیلم را گذاشت، «گزارش» اما چه دلیلی داشت؟ فقط با یک اسم معنی فیلم را تغییر داد. برخی از هنرمندان کار خود را با یک اسم تغییر می‌دادند.» وی افزود: «حرفم این است که عصر، عصر ایده است. پس می‌خواهم بگویم ابزار، وسیله، بازیگر، طراح صحنه و تمام موارد یک فیلم اصلا مهم نیست زیرا می‌شود به‌راحتی جست‌وجو کرد، اما ایده اینگونه نیست. فیلمساز فیلم کوتاه باید در دنیای مستقل خود فکر کند و از دنیای فیلم بلند کپی نکند. در‌واقع کار خود را انجام دهد.» کمال تبریزی در ادامه صحبت‌های کیانیان گفت: «این یک مدل است که به سینمای کوتاه خیلی نزدیک است و آن ویژگی‌ای است که آقای کیارستمی داشت. تمام تلاش و نکته خاص فیلمش این بود اگر من یک روزی بتوانم همه را حذف کنم، یعنی فیلمبردار و صدابردار نداشته باشم می‌توانم دوربین را بگذارم و با بازیگر هماهنگ کنم، اما به‌هرحال اینکه ما ایده داشته باشیم منحصر‌به‌فرد است. من از بچه‌های فیلم‌کوتاه بسیار ایده می‌گیرم.» سپس کیانیان با اشاره به اهمیت فضا دادن به بازیگر، افزود: «من بازیگرم و نمی‌خواهم کارگردان مثل عروسک با من برخورد کند. کارگردان باید به خلاقیت من احترام بگذارد، اگر قرار باشد مانند عروسک با بازیگر رفتار شود، پس دیگر چرا باید یک بازیگر شناخته‌شده در کار بازی کند. به‌نظر من کارگردان باید بگوید چه چیزی از بازیگر می‌خواهد و دیگر بعد از آن را به خلاقیت او واگذار و اعتماد کند.» او در ادامه همین موضوع، خاطره‌ای از کار با کمال تبریزی در فیلم «همیشه پای یک زن در میان است» تعریف کرد. کیانیان با بیان اینکه نقش بزرگ و کوچک تفاوتی نمی‌کند و مهم نوع بازی است، ادامه داد: «چالش‌ها چیزهایی است که به‌درد من بازیگر می‌خورد. اگر نقشی کم باشد، خود بازیگر می‌تواند با هم‌فکری کارگردان یک چالش برای نقش ایجاد کند، یک تناقض که مخاطب آن نقش را به ذهن بسپارد؛ هرچند نقش کم باشد. نقش کوتاه و بلند فرقی ندارد بازیگر بزرگ و کوچک داریم. در نوع بازی چالش را من بازیگر باید خلق کنم.» این بازیگر افزود: «فکر اولی که به ذهن کارگردان می‌آید، به ذهن همه هم می‌رسد. برای خلاقیت باید به فکرهای بعدی بپردازیم. در چالشی که برای نقش‌ها به‌وجود می‌آوریم متکی به ذهن خودمان نباشیم حتی در اتود گرفتن می‌توان این چالش را برای بازیگر ایجاد کرد.» کیانیان درباره فیلمنامه فیلم‌های کوتاه گفت: «ما باید فیلمنامه‌هایی داشته باشیم که برخلاف ایده پذیرفته‌شده و ذهنی مخاطب باشد، این درست جایی است که مخاطب غافلگیر می‌شود.» او در پاسخ به اینکه بازیگر چگونه خلاقیت را وارد نقش کند، توضیح داد: «در فیلم کوتاه یا فیلم بلند، بهترین کار این است که بازیگر را راهنمایی کنیم، به آنکه هست نه آنچه باید باشد یعنی اگر نقش پلیسی را قرار است بازی کند، ژست نگیرد بلکه خودش باشد.» چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران تا ۲ آبان ۱۴۰۲ در‌حال برگزاری است.